EYT düzenlemesiyle ilgili farklı açıklamalarını dinleten Ağbaba, şunları söyledi:
“AKP’DE HER KAFADAN BİR SES ÇIKIYOR”
“EYT meselesi AKP’nin ya da Cumhur İttifakı’nın kendi isteği ile gündemine almış olduğu bir konu değil, bu öncelikle EYT derneklerinin eylemleri birlikte dernek kurmaları birlikte olmaları sayesinde. Hiç unutulmamalı ki CHP ve onun genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu çok sık şekilde gündeme getirmesinden dolayı iktidarın gündemine girmiş olan bir konu. Ancak, konu gündeme geldi ama AKP’de her kafadan bir ses çıkıyor.
"EKSİK PRİMLERİ OLANLAR İÇİN BORÇLANMA HAKKI VAR MI?"
Gelinen son noktada ‘muhtemelen şu noktada sunulacak’ deniliyor. EYT’liler AKP’lilerin farklı açıklamalarına takılmaya başladılar. Şu anda EYT ile ilgili kesin ve net olarak söylenen tek şey ‘muhtemelen’. Maalesef AKP Genel Başkanı EYT ile ilgili bir yaş düzenlemesinin olmayacağını savundu. Hala her kafadan bir ses çıkmaya devam ediyor. Şimdi yılan hikayesine dönmüş durumda adeta. İpe un sererek bu işten yırtmaya çalışıyorlar. Ancak şunu söyleyeyim, biz bunun peşini bırakmayacağımızı bir kez daha ifade etmek istiyoruz. Meclis’e gelmeyen kanun teklifi taslağı ile ilgili bugüne kadar içerik olarak herhangi bir açıklama yapılmadı. Buradan soruyoruz, gelmesi yılan hikayesine dönüşen EYT yasasında eksik primleri olanlar için borçlanma hakkı var mı? 5510 Sayılı Yasa’nın 41’inci maddesine göre doğum, askerlik şeklinde borçlanarak sigorta başlangıç tarihine geriye dönük işletme hakkı var mı? Bağ-Kur’lu esnafımızın 2000 yılı öncesine dair borçlanma hakları var mı? Stajyer ve çıraklarımız için herhangi bir düzenleme var mı? Bunlar hepsi belirsizliğini koruyor. Az önce ifade ettiğim gibi EYT’lilerin tam haklarını aldık diye sevinirken şimdi de AKP’nin farklı açıklamalarına takıldılar. Düzenleme ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmadığından EYT’liler buna düzenlemenin belirsizliğine takılmış durumda. Ayrıca, hükümetin açıklamasına güvenerek insanlar gittiler SGK önünde kuyruk oluşturdular. Aralık ayı sonuna borçlandılar ama maalesef bir adım atılabilmiş değil.
“BU KANUN TEKLİFİNE DESTEK VERİN”
Bugün sizlere EYT sorununun mağdurlarından olan esnafımız ile ilgili verdiğimiz kanun teklifimizin içeriğini sizlerle paylaşmak istiyorum. EYT konusunda mağdur olan on binlerce esnafımız var. Bunların isimleri ‘tescil mağdurları’. On binlerce esnafımız EYT’de yaş şartını aşmışken şimdi de Bağ-Kur tesciline takılmış durumda. 2000 yılı öncesinde vergi mükellefi veya oda sicil kaydı olduğu halde Bağ-Kur kaydı açılmamış olan, bugün EYT kapsamına giremediği için mağdur olan esnafımız var. Bugün getirdiğimiz kanun teklifi ile 1999 Eylül öncesi vergi kaydı olan esnafımıza Bağ-Kur kaydının bu tarihten itibaren yapılabilmesi için borçlanma hakkının getirilmesini savunuyoruz. O dönem esnafımız vergi kaydını açtırmalarına, sosyal güvenlik kayıtlarının olmasına rağmen oda kaydı bulunmadığı için geçmiş dönemdeki hizmetleri yok sayıldı. Bugün on binlerce esnafımızın yaşadığı bu mağduriyete son vermek için bu kanun teklifini hazırladık. Ayrıca kanun teklifimizde, sigortalılardan prim borçları nedeni ile sigorta süreleri durdurulanların bu sürede istedikleri kadar sürelerini ihya etmek suretiyle sigorta sürelerinin geçerli sayılmaları, diğer bir ifadeyle sigortalıların kısmi ihya yapmalarını olanaklı hale getiriyoruz. Buradan öncelikle AKP ve MHP olmak üzere Cumhur İttifakı’na seslenmek istiyorum: Gelin, bu kanun teklifine destek verin. EYT meselesini çözerken Bağ-Kur tescili mağduru esnaflarımızın bu durumunu çözelim. On binlerce esnafımız bu konuyla ilgili Meclis’te bir müjde beklemektedir. Maalesef yasal olarak esnafın suçu yokken esnaf mağdur edilmektedir. Bağ-Kur tescili mağduru esnafın da sorununu gelin hep birlikte çözelim çağrısını buradan bir kez daha yapmak istiyorum.
“ESNAFIMIZA BORÇLANMA HAKKI GETİRİYORUZ”
Diğer bir konu, Bağ-Kurlularda prim eşitsizliği sorunu… Bilindiği üzere Bağ-Kur’lu esnafımızın emeklilik hakkına sahip olabilmeleri için ödemeleri gereken prim gün sayısı 9 bin gün. EYT’li olan 4/A’lara 5 bin, memurlara 7 bin 200, esnafa da 9 bin prim şartı getiriliyor. Bu prim şartı dengesizliğini de düzeltilmesi gerekmekte. EYT düzenlemesinde bir defaya mahsus olarak Bağ-Kurlulara eksik prim günler için borçlanma hakkı getirilmelidir. Bizim bugün sunduğumuz kanun teklifi ile EYT kapsamında esnafımıza borçlanma hakkı getiriyoruz. Esnafımızın 9 bin gün prim ödemesine rağmen şu anda en az emekli olan gruba girmektedir Bağ-Kur emeklileri.
Diğer bir sorun stajyer ve çırakların staj sürelerinin sayılması. Sayıları bir ile bir buçuk milyon arasında değişen stajyer ve çıraklarımız ile ilgili verdiğimiz kanun teklifi hakkında da sizlere bilgi vermek istiyorum. Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihlerinin emeklilikte sigorta başlama tarihi olarak kabul edilmemesi bu kişilerin mağduriyetine sebep olmaktadır. Bu kişiler, 08.08.1999 öncesinde sigortalı olmaları durumunda hem EYT mağduru hem de ilk işe başlangıçları olarak kabul edilmediğinden emeklilikte kademeli emeklilik istemiyle birlikte ikinci kez mağdur olmalarını doğurmaktadır. Bu mağduriyetlerin giderilmesi için bugün kanun teklifimizi bir kez yenilemiş olduk.
“BİR AYLIK FARKLA KAÇIRANLARI GÖZ ÖNÜNE ALARAK EN AZINDAN EYT BAŞLANGIÇ TARİHİ 31 ARALIK 1999 OLMALIDIR”
EYT düzenlemesi ile gözden kaçan bir önemli mağduriyeti de gündeme getirmek istiyorum. EYT gündemi bir haftaya, bir aya takılan vatandaşlarımızın mağduriyetleri var. 17 Ağustos 1999 büyük deprem sonrası yaşanan mağduriyetler var. 9 Eylül 1999 ve sonrasında, yani bir gün sonra sigortalı olanlardan kadınlardan 58, erkeklerde 60 yaşına tabi olmaya devam edecekler. Bir gün önce sigorta girişi olanlar, yaş şartına takılmazken bir gün sonra sigorta girişi olanlar 17 yıl daha fazla çalışmaya devam edecekler. 17 Ağustos 1999 depreminden 21 gün sonra 8 Eylül’de yasa çıkarıldı ve kademeli başlangıca geçildi. 17 Ağustos depreminin yaraları sarılmamışken 17 Kasım’da yeni büyük bir deprem yaşandı. Bazı vatandaşlarımız deprem döneminde çalışıyor olmalarına rağmen sigorta bildirimleri yapılmadı. Bu bakımdan şimdi bu vatandaşlarımız mağduriyet yaşamaktadır. Bu bakımdan hem o dönem yaşanan deprem felaketini hem de EYT’yi bir günlük, bir haftalık, bir aylık farkla kaçıranları göz önüne alarak en azından EYT başlangıç tarihi 31 Aralık 1999 olmalıdır.
"2008 YILINDA UYGULAMAYA GİREN..."
Bugün CHP adına mevcut sosyal güvenlik sistemi ve emeklilerimizin yaşadığı sorunlar ile ilgili bazı çözüm önerilerimizde sizlerle paylaşmak istiyorum. Mevcut 5510 sayılı yasa, emekli aylığı hesaplamasında karma yapıya sahiptir. 2008 yılında uygulamaya giren 5510 sayılı yasa emekli aylıklarının sürekli olarak azaltan bir sisteme sahiptir. Bu yasa ile birlikte emeklilerimiz geçmiş yıllarda daha fazla çalışmasına, daha fazla prim ödemesine rağmen daha az emekli aylığı almaktadır, tam bir ucubeliktir. 2008 öncesi ve 2000 öncesi emekli aylıkları ile 2008 sonrası emekli aylıkları arasında tam bir uçurum oluşmuştur. Bugün 1600, 2000, 3000 lira emekli aylığı alan yani asgari ücretin altında emekli aylıklarına hak sahibi 8 milyon kişi bulunmakta. İktidar bu yüzden en düşük emekli aylılarının alt sınırını hazine desteği ile eşitlemektedir. 2023 yılı içinde en düşük emekli aylığı 5 bin 500 TL olmuştur, yani asgari ücretin 3 bin TL altında.
“YAŞANAN BÜTÜN MAĞDURİYETLERE SON VERECEĞİZ”
Bu bakımdan CHP olarak iktidarımızda sosyal güvenlik sisteminden kaynaklı sorunları göz önünde bulundurarak atacağımız temel adımları sizlerle paylaşmak istiyorum. İktidarımızda üçlü karma sistemine sahip olan ve aylıklara düşürücü etkisi olan 5510 sayılı yasada emekli aylıklarının yükseltilmesi için gerekli düzenlemeyi yapacağız. Aylık bağlama oranlarının aylık düşürücü etkisine son vereceğiz. Emekli aylıkları arasındaki eşitsizliği gidermek adına intibak yasasını çıkaracağız. Milyonlarca emekli intibak yasasını beklemeye devam ediyor. Emeklilik yaşının kademeli artışını yeniden düzenleyeceğiz. Emeklilik yaşını tüm yurttaşlar için ülke gerçeklerine uygun bir seviyeye çekecek düzenlemeleri hayata geçireceğiz. Sürekli olarak Meclis’e kanun teklifi vermemize rağmen Cumhur İttifakı’nın reddetmiş olduğu en düşük emekli aylığını asgari ücret seviyesine çekeceğiz. Eğer bugün verdiğimiz kanun teklifimize kulak verilmezse, gerekli düzenlemeler yapılmaz ise 2000 öncesi sigorta kaydı olan Bağ-Kur tescil mağduru esnafımız için borçlanma hakkı tanıyacağız. 1999 yılında yaşanan deprem felaketi ve bir günlük sigorta girişi ile EYT kapsamına dahil olmayan vatandaşlarımız için EYT başlangıç tarihini 31 Aralık 1999 tarihi olarak yeniden belirleyeceğiz. Stajyer ve çıraklarımızın staj başlangıç tarihlerinden itibaren borçlanma hakkı getireceğiz. Yaşanan bütün mağduriyetlere son vereceğiz.”
