Hıdırellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar’da yüzyıllardır kutlanan mevsimlik bir bahar bayramıdır. Halk inanışına göre bu özel gün, karada darda kalanlara yardım eden Hızır ile denizlerin koruyucusu İlyas’ın yeryüzünde buluştuğu gündür. Bu yüzden Hıdırellez; bolluğun, bereketin ve dileklerin kabul olduğu bir zaman dilimi olarak görülür.
2025 Hıdırellez Ne Zaman Kutlanacak?
Hıdırellez Bayramı, Miladi takvime göre her yıl 5 Mayıs akşamı başlar ve 6 Mayıs akşamına kadar sürer. Türkiye’de en yoğun kutlamalar, 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece yapılır. Bu gece, doğanın uyanışı ve yeni bir yılın müjdecisi olarak kabul edilir.
Hıdırellez'de Neler Yapılır? Geleneksel Ritüeller
1. Dilek Dileme ve Gül Ağacına Asma
Dilekler kağıtlara yazılır veya simgesel şekillerle çizilir ve gül ağaçlarının dallarına asılır. Sabah bu dileklerin gerçekleşeceğine inanılır.
2. Baht Açma Törenleri
Genç kızlar yüzük ve takılarını bir çömleğe atar, üzerine su eklenir ve çömlek bir gece boyunca gül ağacının dibinde bekletilir. Ertesi gün maniler eşliğinde eşyalar çekilir; buna Edirne’de “niyet çıkarma”, İstanbul’da “baht açma” denir.
3. Ateşten Atlamak
Hıdırellez gecesi dilek tutarak yakılan ateşten atlamak uğur getirdiğine inanılan en bilinen geleneklerden biridir.
4. Hızır’ın Eli Değsin Diye Kaplar Açık Bırakılır
Bereketin artacağına inanılarak yiyecek kapları, cüzdanlar ve ambarların ağzı açık bırakılır.
Türkiye’nin Dört Bir Yanında Hıdırellez Kutlamaları
Kütahya - Tavşanlı Yörük Köyleri: Çiy tanelerinden yoğurt mayası hazırlanır.
Trabzon - Şalpazarı: Mayasız yoğurt yapılır, tahta kaşıkla bereket çağrılır.
Diyarbakır: “Ciğaret” adıyla farklı bir törenle kutlanır, kuzu kesilir.
Ege ve Trakya: Eğlenceler, halk oyunları, niyet çekme etkinlikleri düzenlenir.
Hıdırellez Neden Önemlidir?
Toplumsal birlik, doğayla barış, umut ve yenilenme duygularını taşıyan Hıdırellez; geçmişle bugünü, gelenekle modern hayatı bir araya getiren kültürel bir miras olma özelliği taşır. UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras olarak da tescillenmiş bu bayram, kültürel süreklilik açısından büyük öneme sahiptir.
