Arkeologlar, Irak’ın güneyindeki antik Sümer şehri Ur’da yapılan bir keşif gezisinde, yaklaşık 4 bin yıl önce yaşamış bir bakır tüccarı olan Ea Naşir’e ait olduğu düşünülen Akatça yazılmış kil tabletler buldu. Bugün British Museum’da sergilenen kil tabletler, "tarihin ilk dolandırıcılık hikayelerinden birini" konu alıyor.
ŞİKAYETLERİNİ KİL TABLETLERE YAZMIŞLAR
Tabletlerden biri, Nanni adlı bir müşterinin Ea Naşir’e gönderdiği bir dizi şikayet mektubunu içeriyor. Aynı alanda bulunan diğer kil tabletler üzerinde yapılan araştırmalar ise Ea Naşir’in mağdurlarının sayısının birden fazla olduğunu gözler önüne seriyor.
DÜZENBAZ TÜCCARIN HİKAYESİ
IFL Science'ta yayınlanan habere göre, MÖ 1750’de Basra yakınlarındaki Ur şehrinde yaşayan Ea Naşir, Bahreyn'deki Dilmun kentinde yer alan bakır madenlerinden satın aldığı bakırları Mezopotamya şehirlerinde satan bir tüccardı. Bu dağıtımın finansmanı ise birçok tüccarın katkı sağladığı bir ortak sermaye ile sağlanıyordu.
"KUSURLU TİCARET"
Hikayemizin baş kahramanları Ea Naşir ve Nanni, bakır tüccarlarıydı. Fakat tabletlerden, toptancı pozisyonunda olduğunu anladığımız Ea Naşir, Nanni’ye düşük kaliteli bakır göndererek "kusurlu ticaret yapmakla" suçlanmıştı.
Üstelik, bu ticaretin vergisini de Nanni ödemiş ve üstüne kendisini mağdur eden Ea Naşir’den hakaretler işitmişti.
GUINNESS REKORLAR KİTABI'NA GİRDİ
Guinness Rekorlar Kitabı’na "En Eski Müşteri Şikayeti" olarak kaydedilen mektubun yazarı Nanni, uğradığı haksızlığa duyduğu öfkeyi saatlerce uğraşarak kazıdığı bir kil tablete döktü. Tüccar Nanni, yazdığı mektupta, önüne düşük kaliteli bakır koyan Ea Naşir’in kendisine, “Onları almak istiyorsan al; almak istemiyorsan git!" dediğini kaydetti.
Bu küstahlık karşısında beyefendiliğini koruyan Nanni ise kendisini dolandıran Ea Naşir’e yeni elçiler gönderip parasını geri istemişti.
Ancak düşman bölgesinden ve tehlikeli yollardan geçip Ea Naşir’e ulaşan elçiler, elleri boş dönüp üstüne hakaretler işitince Nanni, kızgınlığını “Sizden kaliteli olmayan hiçbir bakırı kabul etmeyeceğim” diyerek ifade etti.
TEK MAĞDUR NANNİ DEĞİL
British Museum’da sergilenen bir başka tablette de Ea Naşir’in düzenbazlığına dair kanıtlar bulunuyor.
Imgur-sin adında bir kişi, kazıdığı tablette Ea Naşir’e şu sözlerle sesleniyor:
”İyi bakırı Niga-Nanna’ya aktar… Ona iyi bakır ver ki üzülmeyeyim! Zaten bıkkın olduğumu bilmiyor musun?”
Ur’da oldukça ünlü bir düzenbaz olduğu anlaşılan Ea Naşir’in başka mağdurlarının da olduğu yine bulunan tabletlerden anlaşılıyor.
Kaynak: patronlardunyasi.com
