Köy Kanunu’nda yapılan yeni düzenlemelerle, köylerde ikamet eden ve köy nüfusuna kayıtlı olup evi bulunmayan ihtiyaç sahiplerine satılan taşınmazlar ile ilgili önemli değişiklikler getirildi. Bu kapsamda, binalarını yapmayan ya da taksitlerini ödemeyen hak sahiplerine 31 Aralık 2028 tarihine kadar ek süre verilecek. Bu, hak sahiplerinin projelerini tamamlamaları veya borçlarını ödemeleri için yeni bir fırsat sunuyor.
Gecekondu Kanunu’nda Değişiklikler
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı sonrası Gecekondu Kanunu’nda da önemli değişiklikler yapıldı. Buna göre, belediye sınırlarında veya dışında izinsiz yapılar için yıkım kararları alınabilecek. Bu kararlar, 7 gün içinde tebliğ edilecek ve tebliğden 15 gün sonra uygulamaya geçilecek. Ayrıca, mülkiye amirleri izinsiz yapıların güvenli bir şekilde yıkılmasından sorumlu olacak.
İmar Kanunu’na eklenen yeni düzenlemeyle, “imar hakkı aktarımı” tanımı getirildi. Bu düzenleme, belirli bölgelerde, kamuya ait alanların yapılaşmaya açılmaması durumunda, bu hakların başka parsel veya parsellere taşınmasını sağlayacak. Bu sayede kamu mülkiyetine geçirilen alanların mali külfet yaratmadan dönüşmesi amaçlanıyor.
Düzenleme ile birlikte, imar planında belirlenen kamuya ait alanlar için parselasyon düzenlemeleri yeniden yapılacak. Bu alanlar, parklar, yollar, ibadet yerleri, sağlık tesisleri gibi kamusal hizmet alanlarıyla sınırlı olacak. Kamuya devredilmeyen alanlar için yeni düzenlemelerle geçiş sağlanacak ve kamulaştırma işlemleri hızlandırılacak.
Katma Değer Vergisi ve İmar Hakkı Aktarımında Yeni Düzenlemeler
Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na yapılan arsa ve arazi teslimleri katma değer vergisi istisnası kapsamına alınıyor. İmar hakkı aktarımı işlemi, gayrimenkul değerleme uzmanları tarafından belirlenen değerlerle yapılacak ve bu işlemde parsellerin değer tespiti önem kazanacak.
Değer Artış Payı Düzenlemesi ve Yeni Yapı Denetimi Yönetmelikleri
Kanunla yapılan düzenlemelere göre, taşınmaz maliklerinin ortak talebi üzerine, parsel bazında fonksiyon değişikliği veya ada bazında imar planı değişikliği sonucu oluşan değer artışının yüzde 90’ı, değer artış payı olarak alınacak. Bu değişiklik, mahkemelerce iptal edilen imar planı değişikliklerinde de geçerli olacak ve değer artış payının tespiti, gayrimenkul değerleme kuruluşları tarafından yapılacak. Peşin ödeme durumunda yüzde 10 indirim uygulanacak, taksitle ödemelerde ise TÜFE oranlarına göre artış yapılacak.
İmar planlarında umumi hizmet alanına ayrılan ancak kamuya devredilmeyen alanlar için fonksiyon değişikliği yapılabilecek. Bu değişiklikler, ilgili idarenin kamu hizmet alanına ihtiyacı olmadığına dair görüşü alındıktan sonra, çevre yapılaşma koşullarıyla uyumlu olacak şekilde planlanacak.
Elektronik Haberleşme Altyapısı için Yeni İzin ve Ruhsat Düzenlemeleri
Elektronik haberleşme altyapılarıyla ilgili yapılan değişiklikle, kuleler ve direkler için yeni başvuru prosedürleri getirildi. 1/1000 ölçekli imar planı bulunmayan yerlerde, kulelerin yer seçim belgeleri ve güvenlik sertifikalarıyla başvuru yapılacak. Ayrıca, önceki dönemlerde kurulan kuleler için izin veya ruhsatlar, belirli şartlar altında kolaylaştırılmış bir süreçle verilecek.
Yapı denetimiyle ilgili yapılan yeni düzenlemelere göre, küçük ve orta ölçekli inşaatlarda yapı denetim sözleşmeleri, belirli şartlar altında elektronik ortamda yapılacak. Sözleşme bedelleri, inşaat alanına göre belirlenecek ve bazı alanlarda indirim uygulanacak. Ayrıca, yapı denetim firmalarının ödeyeceği hizmet bedeli, taşıyıcı sistem deneyleri ve malzeme masraflarını içerecek, ancak yapı denetim kuruluşları, bu hizmet bedelinin dışında ek bir ücret talep edemeyecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bir ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısını belirleyecek
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yeni düzenlemeyle bir ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşlarının sayısını belirleme yetkisine sahip olacak. TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen düzenlemeyle, Yapı Denetimi Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler yapılıyor. Yapı denetim kuruluşlarına uygulanacak idari para cezaları 50 bin TL’den başlayacak ve bazı durumlarda bu tutar, hizmet bedelinin yüzde 50’si kadar olabilecek.
Bakanlık, yapı denetim kuruluşlarının izin belgelerini iptal edebilecek ve bu kuruluşların faaliyetlerine son verebilecek. Ayrıca, taşıyıcı sistemde onarılamaz hasar oluşması durumunda da denetim kuruluşları, Bakanlıkça denetimden men edilecek ve teminatları irat kaydedilecek. Yapı denetim kuruluşlarına, üç yıl içinde belirli sayıda idari müeyyide uygulanması durumunda, bu kuruluşların teknik personeli de üç yıl süreyle başka kuruluşlarda görev alamayacak.
Zemin numunelerinin alınması, taşınması ve deneylerin yapılmasında standartlara uyulmaması durumunda laboratuvar kuruluşlarına da ceza verilecek. Ayrıca, Bakanlık, yapı denetim kuruluşlarından teminat alacak ve belirli durumlar için bu teminatların vizesi yapılacak. Yapı denetim kuruluşları, belirli cezaların uygulanması durumunda yeni iş alımına yasaklanacak.
Bakanlık, büyükşehirlerde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısını belirleyerek, ihtiyaç duyulması halinde bu şehirleri birden fazla bölgeye ayırabilecek. Yeni düzenleme ayrıca, Coğrafi Bilgi Sistemleri ile ilgili düzenlemeler de getiriyor; coğrafi verilerin toplanması, üretimi ve paylaşımı belirli izinlere bağlanıyor. İzin alınmayan durumlarda ciddi idari para cezaları uygulanacak.
Diğer taraftan, Türkiye Çevre Ajansı'nın faaliyet alanında da değişiklikler yapılıyor. Ajans, kamu hizmetlerinin verimliliğini artırmak için şirketler kurabilecek veya mevcut şirketlere ortak olabilecek. Ayrıca, ajansın organ ve birimlerinin yapısı ile çalışanlarının hakları da yeniden düzenlenecek.
