Sıtma, özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde milyonlarca insanı tehdit etmeye devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde 83 ülkede sıtma vakaları tespit ediliyor. Bunların 25'inde ise yıllık vaka sayısı 10'un altına düştü. Bu olumlu gelişmelere rağmen uzmanlar, sıtmanın tamamen kontrol altına alındığı düşüncesine karşı uyarıyor.
Sıtma Hala Küresel Bir Sağlık Sorunu mu?
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Davut Alptekin, 25 Nisan Dünya Sıtma Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, sivrisineklerle mücadelenin yalnızca sıtma değil, aynı zamanda yeni ortaya çıkan tehlikeli virüsler açısından da kritik olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Alptekin, “Vaka sayıları azaldı diye mücadeleden vazgeçmek büyük bir hata olur. Bu hastalık, kontrolsüz bırakıldığında kısa sürede eski yayılım seviyelerine ulaşabilir” dedi.
Türkiye’de Sıtma hastalığı yaygın mı?
Türkiye’de 2014 yılından bu yana yerli sıtma vakası bildirilmedi. Prof. Dr. Alptekin, son yerli vakaların 2010-2013 yılları arasında Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin illerinde görüldüğünü ve bunların da nüks olarak kayda geçtiğini belirtti.
Adana'nın sıtma mücadelesinde tarihsel rolüne dikkat çeken Alptekin, Mustafa Kemal Atatürk’ün 1925’te Adana’daki sıtma yoğunluğunu bizzat görerek müdahale emri verdiğini ve bu sayede 1928'de kurulan Adana Sıtma Enstitüsü ile bölgesel mücadelede önemli adımlar atıldığını söyledi.
Adana’daki Sepici Mahallesi örneğini paylaşan Prof. Dr. Alptekin, “1990’lara kadar burada günlük vaka bildirimleri olurdu. Ancak baraj çevresindeki sazlık alanların ıslah edilmesiyle Anofel türü sivrisineklerin üreme alanları yok edildi ve bölgedeki sıtma vakaları tamamen sona erdi” dedi.
DSÖ, 2024 itibarıyla 44 ülkeyi sıtmadan arınmış olarak sertifikalandırdı. Bu ülkeler, yıllar süren kararlı mücadele, kamu sağlığı yatırımları ve sürdürülebilir önlemlerle bu başarıya ulaştı. Ancak DSÖ de tıpkı uzmanlar gibi, bu kazanımların korunması için sürekli tetikte olunması gerektiğini belirtiyor.
Kaynak: İHA
