Prof. Dr. Aşkın Esen Hastürk, sosyal medya kullanımının "beyin çürümesi"ne yol açabileceğini belirterek, bu durumun özellikle çocuklar ve ergenler üzerinde ciddi olumsuz etkiler yarattığını vurguladı. Beyin çürümesi, sürekli kaydırma hareketi ve sosyal medyanın gereksiz şekilde aşırı kullanımı sonucu entelektüel fonksiyonların gerilemesi ve insan ilişkilerinin zayıflamasıyla ortaya çıkan bir tablonun popüler ismidir.
Hastürk, beyin çürümesinin, sosyal medyanın aşırı ve gereksiz kullanımının bir sonucu olarak, insanların hafıza problemleri yaşaması, sosyal hayattan kopması ve depresyon gibi duygusal sorunların gelişmesiyle kendini gösterdiğini ifade etti. Sosyal medya, insanların entelektüel gelişimlerini olumsuz etkilerken, aşırı video izleme ve telefonla sürekli vakit geçirme alışkanlıkları da bu durumu pekiştiren faktörler arasında yer alıyor.
Sürekli Telefonla Yaşamak, Beyin Çürümesinin İlk Belirtisi Olabilir
Beyin çürümesinin temel belirtilerinden biri, sürekli olarak telefonla yaşamak, gözleri ekrandan ayırmamak ve sosyal medyayı insan ilişkilerinin önünde tutmaktır. Prof. Dr. Hastürk, bu davranışların çoğumuzda görülebileceğini belirterek, "Sosyal medyanın vazgeçilmezliği düşünüldüğünde, bu durum aslında birçok kişide gözlemleniyor" dedi.
Sosyal medyanın bu şekilde kullanılmasının, sosyal bağları zayıflatarak kişilik gelişimini olumsuz yönde etkileyebileceğini de sözlerine ekledi. Özellikle ergenlik dönemi, kişilik gelişiminin önemli bir aşamasıdır ve bu dönemde ekran bağımlılığı, sosyal becerilerin gelişimini engelleyebilir.
Çocuklar ve Ergenler "Beyin Çürümesi"nden En Çok Etkilenen Grup
Prof. Dr. Hastürk, beyin çürümesinin tüm yaş gruplarını etkileyebileceğini, ancak en fazla çocuklar ve ergenler üzerinde yıkıcı etkiler yarattığını belirtti. Kovid-19 pandemisi ile birlikte bu durum daha da şiddetlendirilmiş, ergenlerin sosyal medya bağımlılığı oranı önemli ölçüde artmıştır. Özellikle 6-14 yaş grubundaki çocukların telefon ve sosyal medya bağımlılığı, pandemi öncesi ve sonrasına kıyasla büyük bir artış göstermiştir.
ABD'de yapılan araştırmalar, ergenlerin çevrim içi bağımlılığının 9 saate kadar çıktığını gösteriyor. Bu durum, gençlerin gerçek dünyadan daha fazla uzaklaşmalarına, sosyal becerilerinin gelişmemesine ve hatta depresyon gibi ruhsal problemlerle mücadele etmelerine yol açmaktadır.
Ailelere Öneriler: Ekran Kullanımına Sınır Getirilmeli
Prof. Dr. Hastürk, beyin çürümesinin önüne geçmek için ailelere bazı önerilerde bulundu. Çocukların telefon ve ekran kullanımına sınırlamalar getirilmesi gerektiğini belirten Hastürk, 16 yaşından önce cep telefonu kullanımının sınırlandırılması gerektiğini söyledi. Ailelerin, çocuklarının ekran süresini sınırlaması, okul ödevleri dışında interneti kapatması ve cihazsız zamanlar yaratması gerektiğini vurguladı.
Ebeveynlerin, çocuklarına ekran kullanımının dengeli ve kontrollü olabileceğini gösterebilmesi, bu sorunun önlenmesi açısından oldukça önemli. Ayrıca sosyal ilişkilerin ve hobilerin ön plana çıkarılması, "beyin çürümesi"ne karşı etkili bir önlem olabilir.
Sosyal medya, doğru ve kontrollü kullanıldığında faydalı olabilirken, aşırı ve gereksiz kullanımı insanın beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Özellikle çocuklar ve ergenler, bu durumu daha yoğun şekilde deneyimlemekte. Ailelerin ve eğitimcilerin bu konuda bilinçli olması, çocukların sağlıklı bir gelişim göstermesi adına büyük önem taşımaktadır.
