ÖZEL HABER- DİLARA ADAK
Diyetisyen Aydan Tuğçe Dal Hızarcıoğlu, beslenme ve diyetetik alanındaki kariyerine, üniversite yıllarında başladığı beslenme ve diyetetik eğitimiyle adım attı. Mezuniyetinin ardından İzmir’de Kordon Obezite Cerrahi'de Bariyatrik Cerrahi sonrası beslenme planlaması yaparak, bu alanda önemli deneyimler kazandı. Ardından Marmaris’te Yücelen Hastanesi’nde yaklaşık 8 yıl boyunca klinik diyetisyen olarak görev aldı. Burada, yatan hastaların beslenme planlamasından personel yemeklerinin düzenlenmesine kadar geniş bir yelpazede hizmet verdi. Sağlıklı beslenme ve zayıflama konularında danışanlarına uzmanlık sundu.
Evlenip Eskişehir’e taşındıktan sonra, beslenme ve sağlıklı yaşam alanında danışanlarına daha iyi hizmet verebilmek amacıyla "Akılcı Beslenme Hareketi" adlı kendi kliniğini 6 ay önce açtı. Kliniğinin adını, mucizelere inanmayan, bireylerin sağlıklı beslenme konusunda akılcı ve sürdürülebilir yöntemler aradığı bir algıyı yansıtacak şekilde dikkatle seçti. Diğer diyetisyenlerden farklı olarak, danışanlarına sadece sağlıklı beslenme önerileri sunmakla kalmayıp, onların yaşam biçimlerine entegre edebileceği akılcı ve bilimsel bir yaklaşım sergilemeye devam ediyor.
Diyetisyen Aydan Tuğçe Dal Hızarcıoğlu ile gerçekleştirdiğimiz röportajda, bu diyetin sağlık üzerindeki etkileri ve diyet hakkında merak edilen soruları detaylı bir şekilde sorduk. Hızla popülerleşen bu diyet hakkındaki bilgileri uzmanından öğrenmek isteyenler için işte dikkat çeken cevaplar!
Carnivore diyet nedir? Bu diyetin yararları ve zararları nelerdir?
Carnivore diyeti, tamamen hayvansal gıdalara dayalı bir beslenme biçimidir. Bu diyette et, balık, yumurta, iç yağlar, tereyağı gibi hayvansal kaynaklı ürünler tüketilirken, tahıllar, meyveler, sebzeler, kuruyemişler gibi bitkisel gıdalar reddedilir. Süt ise kısıtlı şekilde kullanılabilir. Diyetin temel prensibi, belirli bir porsiyon veya öğün sayısı olmaksızın doyana kadar yemek yemek ve yalnızca su içmektir. Bunun dışında tabii ki sebzelere sürekli reddeden bir diyet olduğu için elektronik dengesini korumak adına tuz ve bazı takviyeler kullananlar da olabiliyor.
Carnivore diyet ve ketojenik diyet arasındaki fark nedir?
Ketojenik diyet bilimsel olarak çalışmaları fazla olan ve bazı hastalıklarda zaman zaman başvurduğumuz beslenme yöntemidir. Örneğin epilepsi hastalarında ketojenik diyetten çok güzel sonuçlar alıyoruz ama karnivor diyetinde böyle bir durum yok yani bilimsel olarak kanıtlanmış bir tedavi yöntemi değil. Carnivore diyeti, ketojenik diyetten farklıdır. Ketojenik diyetin bitkisel gıdalara karşı bir reddi yoktur, ancak karbonhidrat alımını sınırlamayı hedefler. Buna karşılık, carnivore diyeti bitkisel gıdalara tamamen karşıdır ve yalnızca hayvansal kaynaklı besinlere dayalıdır. Ketojenik diyet, doktor ve diyetisyen kontrolü ile uygulanabilen bir beslenme biçimi iken carnivore diyeti bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmez. Karnivor diyet, sosyal medyada popüler olmuş ve bilimsel olmayan bir diyet biçimidir
Peki, bu diyet gerçekten kilo verdirir mi? Sürdürülebilir bir diyet mi?
Carnivore diyeti kilo verdirir ancak sürdürülebilir bir diyet olarak kabul edilmez. İlk başlarda kilo kaybı yaşanabilir çünkü karbonhidrat alımı sıfıra indirilir ve vücut başlangıçta bu duruma uyum sağlar. Ancak, uzun vadede vücut fazla proteini ve yağı depolamaya başlar, bu da kilo artışına yol açabilir. Tek tip herhangi bir beslenme, ilk hafta kilo verdirir. Fakat bu kilo kaybının nereden olduğu bizim için önemlidir. Örneğin, tek tip karbonhidrat ile beslendiğinizde muhtemelen kas ve sıvı kaybı kaybedersiniz. Kas ve sıvı, sağlığımız için, metabolizma hızımız için gerekli olan yapılar olduğundan, bu kayıplar yararımıza olmayacaktır. Kas ve sıvı kaybettiğinizde vücudunuzdaki yağ oranı azalmaz, aksine artar. Bu yüzden bu şekilde tek tip herhangi bir beslenme diyetine sağlıklı bir kilo verme biçimi diyemeyiz. Karnivor diyette de protein ve yağın aşırı tüketilmesi sağlık sorunlarına yol açabilir. Sürekli aşırı protein ve yağ alımı, kolesterol seviyelerinin yükselmesine, damar tıkanıklıklarına ve kalp sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, sindirim sorunları, kabızlık, mide problemleri ve böbrekler üzerinde baskı oluşturabilir. Bu nedenle, carnivore diyeti genellikle sağlıklı bir beslenme biçimi olarak önerilmez.
Kimler kesinlikle bu diyeti uygulamamalı?
Bu diyet, bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış, profesyonel olarak tedavi yöntemi olarak başvurulan bir yöntem değildir. Kişi illa da böyle bir iş yapacaksa kesinlikle kendi kendine yapmaması, herhangi bir hastalığının bulunmaması, büyüme çağında olmaması gerekir. 18 yaşının altındakiler, onkoloji hastaları, safra taşı olan kişiler, gebelik, emzirme gibi durumlarda uygulanamaz. Ayrıca böbrek yetmezliği varsa bu diyet bir felaket doğurur, uygulanmamalıdır. Bireyler, illa ben yapacağım, deneyeceğim diyorlarsa kesinlikle önceden bir tahlil yaptırmaları, sağlıklı olduklarından emin olmaları, doktor ve diyetisyen kontrolünde olmaları gerekir. Diyetler kişiye özel olduğundan, bu diyeti uygulamak isteyenlerin de deneyimleme süresi kişisel kontrolündeki doktor ve diyetisyen görüşmeleri ve kişilerin sağlık durumlarına göre değişkenlik gösterir.
Büyüme çağındaki bireylerin bu diyeti uygulaması kesinlikle önerilmez. Çünkü bu dönemde çocuklar ve ergenler tüm besin gruplarına ihtiyaç duyarlar, özellikle de sağlıklı karbonhidrat kaynaklarına. Tahıllar, meyveler ve sebzeler, öğrenme süreçlerini destekleyerek okuldaki performansı artırır ve büyüme için gereklidir.
Ayrıca, böbrek hastalıkları, kanser, böbrek taşı ve safra taşı gibi sağlık sorunları bulunan kişilerin de bu diyeti uygulamaması gerekir. Kanser tedavisi görenler, vücutlarını besin kaynaklarından yeterli şekilde almak zorundadırlar ve tek yönlü beslenme, tedavi sürecini olumsuz etkiler.
Hamileler ve emziren anneler de bu diyeti uygulamamalıdır çünkü hem bebeklerinin hem de kendi sağlıklarının dengelenebilmesi için çeşitlenmiş bir beslenmeye ihtiyaç vardır.
Tansiyon problemi olanlar, kalp hastalığı veya damar tıkanıklığı yaşayan bireyler de bu diyeti uygulamamalıdır. Çünkü carnivore diyeti, kolesterol seviyelerini artırabilir ve kalp ile damarlar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Ayrıca, diyeti uygulamak kan basıncını etkileyebilir, bu da tansiyon problemleri yaşayan kişiler için risk oluşturur. Kalp ve damar sağlığıyla ilgili sorunları olan kişilerin bu diyeti tercih etmemesi önemlidir.
Sonuç olarak bu diyetin sunduğu küçük faydalarla verdiği büyük zararları kıyasladığımızda, doğru ve etkili bir yöntem olmamakla birlikte bilimsel kanıtlanmış bir dayanağı da yoktur. Hiçbir tek tip beslenme modelinde uzman görüşü olmadan genelleme ve uygulama yapılmamalıdır. Kilo kaybı çok daha sağlıklı ve daha az yoran yöntemlerle gerçekleşebilir.
