Günümüzde dijital cihazların hayatımızdaki yeri giderek artarken, ekran bağımlılığının zararları konusunda uzmanlardan uyarılar gelmeye devam ediyor. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Dijital Bağımlılıkla Mücadele Derneği Başkanı Prof. Dr. Tuncay Dilci, ekran yorgunluğunun beynin karar verme süreçlerini olumsuz etkileyerek cinnet ve cinayetlere yol açabileceğini vurguladı.
Ekran Yorgunluğu Cinnet ve Cinayetlere Sebep Oluyor: Beynin Karar Mekanizmaları Zayıflıyor
Prof. Dr. Tuncay Dilci, ekran yorgunluğunun beynin prefrontal korteksini zayıflatarak, kişilerin karar verme mekanizmalarını etkilediğini belirtti. Dilci, bu tür zayıflamaların kişilerin duygusal kontrolünü kaybetmelerine ve bu durumun cinayet ve şiddet gibi ekstrem sonuçlara yol açabileceğini ifade etti. Özellikle gençlerin ve çocukların fazla ekran başında zaman geçirmelerinin, beyin gelişimleri üzerinde olumsuz etkiler yarattığını belirten Dilci, bu durumun ciddi psikolojik ve davranışsal sorunlara yol açabileceğine dikkat çekti.
Ekran bağımlılığının beyindeki dopamin sistemini bozarak kişileri sürekli olarak haz ve hız peşinde koşan bireyler haline getirdiğini açıklayan Prof. Dr. Dilci, bu durumun kişinin duygusal kontrolünü kaybetmesine neden olduğunu söyledi. Beyindeki beyaz madde hasarının bilgi işlemeyi zorlaştırdığını, dolayısıyla kişinin karar verme ve anlık koordinasyon yeteneklerinin zayıfladığını belirtti. Dilci, "Duygusal zekanın yönetildiği amigdala bölgesindeki zayıflama, kişiyi daha saldırgan ve agresif hale getirebilir" dedi.
Aşırı Ekran Kullanımı Stres Hormonu Artışına Neden Oluyor
Ekran sürelerinin fazla olmasının, yalnızca zihinsel değil fiziksel sağlık üzerinde de olumsuz etkileri bulunduğunu belirten Prof. Dr. Tuncay Dilci, gece 11 ile 3 arasındaki süre zarfında ekran kullanmanın melatonin üretimini engellediğini, bunun da uyku düzenini bozarak, stres hormonlarının (kortizon) yükselmesine yol açtığını açıkladı. Yüksek kortizon seviyelerinin, vücudun hücre yenilenmesini engelleyerek erken yaşlanmaya neden olabileceğini vurgulayan Dilci, bu tür olumsuz etkilerden korunmak için ekran kullanımının dikkatli bir şekilde sınırlandırılması gerektiğine dikkat çekti.
Ekran bağımlılığının olumsuz etkilerinden korunmak için planlı ve programlı bir yaşam tarzının benimsenmesi gerektiğini belirten Dilci, bireylerin dijital içeriklere karşı bilinçli bir yaklaşım sergilemeleri gerektiğini söyledi. Özellikle gençlerin ve çocukların ekran kullanım sürelerinin kısıtlanması gerektiğini belirten uzman, aşırı ekran kullanımının psikolojik ve fizyolojik sorunları beraberinde getirdiğini vurguladı.
