Türkçeye ‘bezdiri’ olarak geçen kelime Türk Dil Kurumu tarafından iş yerlerinde, okullarda vb. topluluklar içinde belirli bir kişiyi hedef alıp, çalışmalarını sistemli bir biçimde engelleyip huzursuz olmasına yol açarak yıldırma, dışlama, gözden düşürme şeklinde tanımlanmaktadır.
Çalışma hayatında işveren ya da üst tarafından mevcut gücü ve poziyonu kullanılarak sistematik olarak psikolojik aşağılanması, itibarının düşürülmesi, tehdit edilmesi ve baskı altında tutulması şeklinde karşımıza çıkıyor. İşveren tarafından uygulanan bezdirmenin ana nedeni istifaya zorlayarak haklarından feragat etmesidir. Bunun yanı sıra çalışanın da çalışana mobbing uyguladığı görülmektedir. Ekip içinde öne çıkma arzusu, hırs, kariyer kaygısı gibi sebepler yatay mobbingin en bilinen sebeplerindendir.
HER OLUMSUZ DAVRANIŞ MOBBİNG MİDİR?
İşyerinde yaşanan her olumsuzluğu mobbing olarak adlandıramasak da istatistikler hem özel sektörde hem de kamuda ciddiye alınacak oranda yıldırma, bezdirme olaylarının yaşandığını ortaya koyuyor.
Örneğin fiziksel şiddet ya da cinsel taciz hukuki bir suçtur ama mobbing olarak adlandırılamaz. Yapılan olumsuz davranışların süreklilik arz etmesi ve sistemli olarak yapılması, bilinçli ve kasıtlı yapılması, yıldırma ve baskı altına almayı amaçlaması gibi unsurlar mobbing olarak tanımlanır.
NELER YAPABİLİRSİNİZ?
6098 sayılı Borçlar Kanununun 417. Maddesinde, işçinin hem kişiliğinin, hem de yaşam ve vücut bütünlüğünün korunmasına yönelik olarak düzenleme yapılmıştır. Maddede, işveren-işçi hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak, saygı göstermek, işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamak, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür hükmüne yer verilmiştir. Peki biz neler yapailiriz?
İlk olarak yanınızda güvenilir bir arkadaşınız ile size mobbing uygulayan kişiye bu durumu durdurmasını dile getirebilirsiniz. Arkadaşınızın varlığı gerektiğinde tanıklık etmesi açısından önemli
Verilen görevleri, talimatları mümkün olduğunca yazılı olarak kaydedin.
İşyerinizdeki arkadaşlarınızla durumunuzu paylaşın, belki yalnız değilsinizdir
Gerek olduğu takdirde psikolojik yardım alın ve bunu da belgeleyin
Konuşarak halledemediğiniz durumlarda iş sözleşmesini haklı nedenlere dayanarak feshetme, ayrımcılık tazminatı hakkınız bulunduğunu unutmayın.
Yukarda aydıklarımız eliniz güçlendirecek olgulardır ancak, mobbing davalarında kesin deliller aranmaz. İşçi olguları mahkemeye sunar, aksini ispat etmek davalı olan işyerine düşer. Bu nedenle yasal yolları kullanmaktan vazgeçmeyin.
