Türkiye'de tarihi yapıları, stadyumları, sarayları, camileri ve köprülerini sanal alemde satın alarak değer kazanacağını düşünenler büyük hayal kırıklığı yaşadı. Sanal dünyada mağaza açan ve altyapı yatırımı yapan şirketler de bekledikleri başarıyı elde edemediler. Bu durum, Metaverse'in potansiyelinin abartılmış olabileceğini ve yatırımcıların daha temkinli davranmaları gerektiğini gösterdi.
Vatandaşlar ve şirketlerin yoğun ilgi gösterdiği sanal arsaların değeri yüzde 90 oranında azaldı, yatırılan paralar eridi. Uzmanlara göre, Türkiye'de Metaverse yatırımlarının toplam kaybı 1 milyar doların üzerinde oldu.
DİJİTAL ARSALARIN ÜÇTE BİRİNİ TÜRKLER ALMIŞTI
Birçok kişi, sanal arazilere yatırım yaparak birkaç yıl içinde büyük kazançlar elde edeceğine inanıyordu. Bu çılgınlık sırasında, sanal dünyada Miami'den Çırağan Caddesi'ne hatta Mars'a kadar çeşitli yerlerden arsa almak mümkündü. Meta'nın başlattığı dijital arsa satışında ilk 6 ayda yaklaşık 185 bin bölüm satılmış, bunun üçte birini Türkler almıştı.
Meta'nın bu akımına birçok teknoloji şirketi de katıldı. Metaverse üzerinde arazi satışı yapan Decentraland, The Sandbox ve SuperWorld gibi platformlar öne çıktı. Sanal arsalara en çok talep ise Türklerden geldi. TÜBİTAK'ın 2023 istatistiklerine göre, dünyada satılan Metaverse arsalarının yarısına yakınını Türkler satın aldı. Türkiye'den 1.1 milyon kişi Metaverse sistemine üye oldu veya arsa aldı ve bu arsaları emlak platformlarında satışa çıkardı.
Özellikle perakende sektöründe faaliyet gösteren birçok Türk şirketi, bu alana milyonlar harcayarak yatırımlar yaptı. LC Waikiki'den Kiğılı'ya, Fiat'tan Adidas'a, Samsung'dan Vodafone'a kadar birçok şirket Metaverse'de mağazalar açtı. Türkiye'de şirketlerin bu alanda gerçekleştirdiği yatırım miktarı, 2022 yılı itibarıyla 400 milyon doları buldu.
ZUCKERBERG'DEN SONRA EN ÇOK TÜRKİYE KAYBETTİ
2024 yılı itibarıyla Meta, Metaverse yatırımlarından büyük kayıplar yaşadı. Şirket, 2022'de 14 milyar dolar, 2023'te ise 16 milyar dolar kaybetti ve 5 yılda toplam 47 milyar dolar zarara uğradı. Meta'nın kurucusu Mark Zuckerberg'den sonra en çok para kaybeden ülke Türkiye oldu. Uzmanlara göre, Türkiye'nin arsa satışı ve şirketlerin yatırımlarına ödediği para 1 milyar doların üzerinde.
Metaverse için herhangi bir hukuki düzenleme bulunmuyor. Dolayısıyla, sanal arsa alıp zarar edenler için kesin bir çözüm yolu yok. Bilişim hukukçuları, sanal ortamlarda alışveriş yaparken vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
Tesla ve SpaceX'in CEO'su Elon Musk ise Metaverse ve Web 3.0'ı onaylamadığını belirterek, bunların "pazarlama hilesi" olduğunu söylemişti.
