20 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla, “Kamu Hizmeti Yükümlülüğü Kapsamında Desteklenecek Demiryolu Yolcu Taşıma Hatları ile Kamu Hizmeti Yükümlüsü Tren İşletmecisinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik”in yayımlanmasına karar verildi.
Yönetmeliğe göre, TCDD’ye ait demiryolları hatlarının işletme hakkı devredilecek.
Ulusal demiryolu altyapı ağına bağlı olmayan hatlarda verilen şehir içi toplu yolcu taşımacılığı hizmetleri, tarihi ve turistik amaçla verilen yolcu taşımacılığı hizmetleri ile banliyö yolcu taşımacılığı hizmetleri yönetmelik dışı bırakıldı.
Olayın çok tartışılması üzerine TCDD'den yapılan açıklamada "kurumun satılacağı" iddialarına ilişkin açıklama yapıldı.
Demiryolu sektörünün serbestleştirilmesinin 1 Mayıs 2013'te yürürlüğe giren "6461 Sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun" ile gerçekleştirildiği hatırlatılan açıklamada, böylelikle TCDD ile birlikte özel sektör demiryolu tren işletmelerinin de Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı denetiminde rekabete dayalı olarak faaliyet göstermelerinin amaçlandığı kaydedildi.
Açıklamada, demiryolu ile yolcu taşımacılığının ticari olarak yapılmasının mümkün olmadığı hatlarda taşımacılığın sözleşmeyle "Kamu Hizmeti Yükümlülüğü" olarak yerine getirildiğini, bu hizmeti yürüten TCDD Taşımacılık AŞ'nin bu yıl sonunda kamu hizmeti yükümlülüğünün sona ereceğine dikkati çekildi.
Bu hizmetin 2021 itibarıyla açık ihale usulüyle ihale edileceği ve ihaleyi kazanan demiryolu tren işletmecisi tarafından yerine getirileceği kaydedildi.
Söz konusu kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte TCDD'den başka 2 özel sektör tren işletmecisinin de yük taşımacılığı yetkilendirmesini alarak faaliyetlerine başladığı, yolcu taşımacılığı için de özel sektör tren işletmeciliğine yönelik yetkilendirme işlemlerinin devam ettiği belirtildi.
Türkiye'de demiryolu işletmeciliğinin kaliteli, emniyetli, ekonomik sunulması amacıyla demiryolu altyapısına yapılan yatırımlara devam edileceği vurgulanan açıklamada, "Altyapı yatırımlarının yanında TCDD eliyle demiryolu taşımacılığı hizmetlerinin sürdürülmesi amacıyla yüksek hızlı tren setleri, elektrikli ve dizel setleri teminine yönelik yatırımlarımız da devam etmektedir. TCDD bünyesinde yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerine son verilmesi veya TCDD'nin özelleştirilmesi gibi bir durum söz konusu değildir." ifadelerine yer verildi.
Aradan aylar geçti ancak Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın (TCDD) özelleştirileceği iddiası Meclis'e taşındı.
"DEVLET DEMİRYOLLARININ ÖZELLEŞTİRMENİN YOLU AÇILIYOR"
CHP Grup Başkanvekili Burcu Köksal, geçtiğimiz gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda TCDD'nin özelleştirileceğine dair değerlendirmelerde bulundu. Köksal, konuşmasına şu ifadelere yer verildi:
Madde 42; Devlet Demiryolları’nın Hazine garantili kredilerinden, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca yapılan üstlenimlerinden ve ikrazen kullandırılan kredilerinden doğan vadesi geçmiş ana para, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacaklarından kaynaklanan borçlarının Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü'nün ödenmemiş sermayesine mahsup edilmesine olanak sağlanıyor. Yani Devlet Demiryolları’nın borçları siliniyor. Devlet Demiryolları’nın Hazine'ye olan borcu ödenmemiş sermayesine dönüştürülüyor. Devlet Demiryolları limanları, Devlet Demiryolları’nı finanse ediyordu. Limanlar satılınca demiyolları öksüz kaldı, parasız kaldı. Demiryolları bile bile zarar ettirildi. Sebebi Devlet Demiryolları’nı da özelleştirmek istiyorlar. Devlet Demiryolları’nın özelleştirmenin yolu açılıyor.
Madde 10; Mevcut düzenlemede yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe, çağrı merkezi gibi bazı hizmetlerle yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların yüzde 50'si belirli koşullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden yapılan indirim kazancın tamamın elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi şartıyla yüzde 80'e çıkarılıyor. Yani vatandaşa, 'git yatırımını yurt dışında yap, gelir vergisinden de muaf olursun' diyor. Yerli ve milli hizmete vergi bindirme ama yurt dışı hizmete vergi indirme. Ayrıca Cumhurbaşkanına istisnadan faydalanabilmesi için Türkiye'ye transfer edilmesi gereken kazanç tutarını belirleme yetkisi veriyor.
