DOOMSCROLLING NEDİR?
Doomscrolling ya da felaket kaydırması, kullanıcıların sosyal medya, haber siteleri veya diğer dijital platformlarda olumsuz, sıkıntı verici veya kaygılandırıcı içeriklere uzun süre boyunca odaklanma alışkanlığıdır. Genellikle, bu tür içerikler haber akışında sürekli olarak güncellenir ve kullanıcıların endişe düzeylerini artırabilir. Doomscrolling, bireylerin ruhsal sağlığını olumsuz etkileyebilir ve sürekli bilgi tüketiminin getirdiği zihinsel yorgunluğa neden olabilir.
DOOMSCROLLING'IN PSİKOLOJİK VE FİZİKSEL ETKİLERİ
Doomscrolling’in psikolojik etkileri geniş bir yelpazeyi kapsar. Sürekli olarak olumsuz haberleri takip etmek, kaygı, depresyon ve stres seviyelerini artırabilir. İnsanlar, dünyadaki kötü olayları ve felaketleri sürekli izleyerek kendilerini kötü hissedebilir ve bu durum sosyal izolasyona yol açabilir. Ayrıca, uyku düzenini bozarak uyku problemlerine de yol açabilir.
Beynimiz, bizi korumak ve tehditleri tespit etmek için tasarlanmış bir organdır. Doomscrolling durumunda, beynimize sürekli olarak sınırsız tehdit mesajları gelir ve bu da beynin her daim alarmda kalmasına neden olur. Yüksek kortizol seviyeleri gibi stres hormonlarına uzun süre maruz kalmak, gelecekte sağlık sorunlarına yol açabilir.
Fiziksel etkiler arasında, bilgisayar ekranına uzun süre bakmak göz yorgunluğuna, baş ağrısına ve boyun ağrılarına neden olabilir. Ayrıca, hareketsiz kalmak fiziksel sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilir.
DOOMSCROLLING'TEN KURTULABİLİR MİYİM?
Doomscrolling’den vazgeçmek ve dijital sağlığı iyileştirmek için şu stratejileri uygulayabilirsiniz:
1. Dijital Detoks Yapın: Belirli saatler için dijital cihazlardan uzak durmak, beyninizi dinlendirebilir ve endişe seviyelerini azaltabilir. Özellikle yatmadan önce ekranlardan uzak durmak, daha iyi bir uyku için faydalıdır.
2. Bilgi Tüketimini Sınırlayın: Günlük haber okuma sürenizi sınırlayın ve sadece güvenilir kaynaklardan bilgi edinmeye özen gösterin. Ayrıca, haber okuma sıklığınızı azaltarak, daha az endişe yaratacak şekilde bilgilendirme yapabilirsiniz.
3. Pozitif İçerik Tüketin: Olumlu ve ilham verici içeriklere yönelmek, ruh halinizi iyileştirebilir. Motivasyonel videolar, güzel fotoğraflar veya eğlenceli içerikler, negatif etkileri dengelemeye yardımcı olabilir.
4. Zihinsel Sağlık İçin Aktiviteler: Meditasyon, yoga veya egzersiz gibi zihinsel sağlığı destekleyen aktiviteler, stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Bu tür aktiviteler, endişeyi azaltabilir ve genel refahınızı artırabilir.
5. Sosyal Etkileşim: Aile ve arkadaşlarla yüz yüze veya telefonla iletişim kurmak, sosyal destek sağlar ve dijital dünyanın ötesinde bağlantılar kurmanıza yardımcı olabilir.
6. Bilgi Filtresi: Sosyal medya ve haber uygulamalarında bildirimleri kapatmak, sürekli uyarı almanızı önleyebilir ve ekran başında geçirdiğiniz süreyi azaltabilir.
7. Profesyonel Destek: Eğer doomscrolling sizin için ciddi bir sorun haline geldiyse, bir terapist veya danışman ile görüşmek faydalı olabilir. Uzmanlar, kişisel sorunlarınızı çözmenize yardımcı olabilir ve sağlıklı dijital alışkanlıklar geliştirmenize rehberlik edebilir.
Doomscrolling, çağımızın dijital çağında yaygın bir sorundur, ancak bu alışkanlıktan kurtulmak mümkündür. Bilinçli ve dengeli bir dijital kullanım yaklaşımı benimsemek, hem zihinsel hem de fiziksel sağlığınızı korumanıza yardımcı olabilir. Kendinize ve ruh halinize dikkat ederek, daha sağlıklı bir dijital yaşam sürdürebilirsiniz.
DOOMSCROLLING YAPTIĞIMI NASIL ANLARIM?
Eğer haberleri günde birkaç kez kontrol ediyorsanız, bu okumaya uzun süre vakit ayırıyorsanız, önemli bir şeyi kaçırma korkusuyla sürekli güncelleme yapıyorsanız, aynı haber hakkında birden fazla makale veya yorum okuyorsanız, olumsuz haberlere saatlerce zaman ayırıyorsanız, haberlerden sonra gün boyu gergin veya üzgün hissediyorsanız, bu hisler nedeniyle diğer sorumluluklarınızı ihmal ediyorsanız ve günün sonunda uyku problemleri yaşıyorsanız, bu belirtiler doomscrolling ile ilişkilidir.
Peki, neden bu duruma düşüyoruz? Kötü ve korkutucu olaylar (ölümcül salgınlar, savaşlar, adaletsizlikler) yaşandığında dünya kontrolden çıkmış gibi görünebilir ve bu moral bozucu bir durum yaratabilir. Bu tür haberleri okumak, kontrol edemediğimiz dünyada bir güvenli liman arama yolu olabilir. Ancak, her zaman bizi daha iyi hissettirecek yeni ve olumlu bir bilgi bulmak mümkün olmayabilir. Bu durumda, tekrar tekrar kötü haberlerle karşılaşmak zorunda kalırız.
COVID-19 pandemisi, doomscrolling’i daha görünür hale getirdi. Pandeminin hızla yayıldığı günlerde, sürekli olarak yeni haberler ve güncellemeler aramak bu alışkanlığı daha da pekiştirdi. Pandeminin uzamasıyla birlikte, bu alışkanlık kırılması güç bir hale geldi.
Çevremizdeki veya dünyadaki gelişmelere dair bilgi sahibi olmak, bilinçli ve yetişkin olmanın bir parçasıdır. Ancak bu bilgilere ulaşırken dengeyi sağlamak, daha iyi hissetmemize ve zihinsel sağlığımızı korumamıza yardımcı olur.
