5 Ağustos 1868 tarihinde Londra’da kurulan ilk trafik lambası, bugünkü modern trafik düzenlemelerinin temellerini atıldı.
İlk trafik lambası, Londra Emniyet Müdürü Richard Mayne tarafından, parlamenterlerin daha güvenli bir şekilde parlamento binasına ulaşmalarını sağlamak amacıyla kuruldu. Gazla yakılan, dönebilme özelliği bulunan kırmızı ve yeşil lambalar, bir yıl sonra patlayarak devre dışı kaldı. Ancak bu ilk girişim, trafiği düzenlemek için yapılan ilk adım olarak tarih kitaplarında yerini aldı.
Türkiye'de ise 1929 yılında İstanbul'da ilk trafik lambası kullanılmaya başlandı. O tarihten itibaren, Türkiye'deki yollar hızla gelişti ve hemen her cadde ve kavşakta trafik lambalarına yer verilmeye başlandı. Bugün, ülke genelinde trafik güvenliği için trafik lambaları vazgeçilmez bir unsur haline geldi.
Kırmızı ve Yeşil Renklerinin Seçim Sebebi Ne?
Peki, trafik lambalarının renkleri neden kırmızı ve yeşil olarak seçildi? Çünkü kırmızı ve yeşil, renk körlüğü bulunan insanların bile rahatça ayırt edebileceği renklerdir.
Trafik lambalarının evriminde önemli bir adım, 1914 yılında ABD’li mucit Garrett Morgan'ın elektrikli trafik lambasını geliştirmesiyle atıldı. 1923’te Morgan, trafik lambalarını elektriğe dayalı olarak tasarladı ve patentini aldı. Bu sistem, bugün bildiğimiz kırmızı ve yeşil lambaların ilk versiyonuydu. Morgan’ın bulduğu bu trafik lambalarının patentini 1963’te General Electric firması 40 bin dolara satın aldı.
Tarihi Bir Geriye Dönüş: Demiryolları ve Trafik Işıkları
Trafik ışıkları ile ilgili bir diğer ilginç detay, demir yollarının ilk dönemlerinde kullanılan ışıkların tarihçesinden geliyor. 1830’lu yıllarda demiryolları, yeşil rengi geçiş ışığı olarak, beyaz rengi ise “geç” ışığı olarak kullanıyordu. Ancak beyaz ışık, diğer sokak lambalarıyla karışarak kazalara neden olmaya başladı. Sonunda, demiryollarında kırmızı “dur”, yeşil “geç” ve sarı “uyarı” renkleri olarak kabul edildi.
Türkiye’de Trafik Lambaları ne zaman kullanılmaya başlandı?
Türkiye'de trafik lambalarının kullanımı, 1929 yılında İstanbul'da başladı. O günden bugüne, trafik güvenliğini sağlamak için trafik lambalarının kullanımına önem verildi. 2918 sayılı trafik kanununun 47-1-b maddesi gereği, kırmızı ışıkta araçların geçmesi yasaktır. Ayrıca, trafik ışıkları olmayan yerlerde ilk geçiş hakkı yayalarındadır. Kurallara uymayanlar ise, 74’üncü maddeye göre cezalandırılır.
