Yemek yerken veya dinlenmek istediğimizde, dijital yayın platformlarına göz atıp eski dizilere geri dönme eğilimimizin arkasında birkaç psikolojik ve duygusal neden bulunuyor. Bilimsel araştırmalar ve psikoloji literatürü, bunun aslında oldukça yaygın bir davranış olduğunu gösteriyor. Peki, sürekli aynı dizileri izlememizin sebepleri nelerdir?
1. Konfor Alanı
Birçok kişi, tanıdık şeylerle rahatlamayı tercih eder. Sevdiğimiz diziler ve filmler, birer "konfor alanı" sunar. Bu yapımların hikayelerini ve karakterlerini önceden bildiğimiz için, sürprizlerle karşılaşmadan izlemek, bize güven ve huzur verir. Özellikle stresli ya da zorlayıcı dönemlerde, bildiğimiz ve sevdiğimiz şeylerle çevrelenmek bizi rahatlatır ve duygusal açıdan güvenli bir alan sağlar.
2. Nostalji ve Geçmişe Özlem
Bazı diziler, geçmişteki anılarla özdeşleşir. Örneğin, How I Met Your Mother, Friends gibi diziler, sadece eğlence amaçlı izlenmez; aynı zamanda bizlere geçmişteki özel anıları hatırlatır. Bu yapımlar birer "zaman makinesi" işlevi görerek, izleyiciyi geçmişe, eski arkadaşlara veya gençlik yıllarına götürür. Geçmişe özlem duyan kişiler, aynı dizileri tekrar izleyerek bu duyguyu yeniden yaşarlar.
3. Tembellik ve Enerji Tasarrufu
Yeni bir dizi izlemek, zihinsel olarak daha fazla çaba gerektirir. Hikayenin akışını takip etmek, karakterleri tanımak ve sürprizlerle karşılaşmak, bazen yorucu olabilir. Bu nedenle, sonunu bildiğimiz diziler ve filmler, bize daha az düşünme ve çaba sarf etme imkanı tanır. Bu durum, yoğun bir günün ardından zihinsel rahatlama sağlamak için idealdir.
4. Zihinsel Yorgunluk ve Karar Yorgunluğu
Gün içinde sürekli kararlar almak, zihinsel olarak yorucudur. Hangi diziyi izleyeceğimize karar vermek, buna ek bir yük getirir. O yüzden bir diziye başlamak yerine, bildiğimiz ve keyif aldığımız dizilere dönmek, zihinsel olarak rahatlamamıza yardımcı olur. Ayrıca, bu tür dizileri izlemek, bazen bir tür ritüele dönüşebilir ve stresli günlerin sonunda bir "kaçış" alanı sunar.
5. Duygusal Bağ Kurma
Bazı diziler, karakterlerle duygusal bağ kurmamıza olanak sağlar. Sevdiğimiz karakterlerin yaşadığı duyguları tekrar yaşamak, bizlere rahatlık ve huzur verir. Ayrıca, diziler ve filmler bazen bizim duygusal ihtiyaçlarımıza hitap eder. Mesela yalnızlık hissinden kaçmak için bir arkadaşlık dizisini izlemek, bizi o dünyaya çekebilir.
6. Aşinalık İlkesi
Psikolojide "mere-exposure effect" olarak bilinen aşinalık ilkesi, bir şeyi ne kadar sık görürsek ona karşı olumlu duygularımızın arttığını belirtir. Aynı dizileri izlemek de bu şekilde işler; sürekli izlediğimiz yapımlar, zamanla daha çok keyif alacağımız, hatta "bağımlısı" olacağımız hale gelir.
Aynı diziyi izlemek, ruh halimizi güçlendirebilir. Çünkü bildiğimiz bir hikayede, önceden beklediğimiz duygusal ödülü almak, huzur verir. Ayrıca, eski dizilerdeki detayları yeniden keşfetmek de heyecan verici olabilir. Bu tür tekrarlar, bizi geçmişle bağlantı kurmaya, zihnimizi dinlendirmeye ve duygusal dengeyi sağlamaya yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, sürekli aynı dizileri izlemek, bir tür rahatlama ve güven sağlama biçimidir. Bu, bilinçli olarak yaptığımız bir seçim olabilir, çünkü tanıdık şeyler, bilinçaltımızda rahatlık ve huzur hissi yaratır. Bu alışkanlık, mental ve duygusal açıdan sağlıklı bir mekanizma olabilir, ancak yeni deneyimlere açık olmayı unutmamak da faydalıdır.
Kaynak: UpLifers, BiŞey Seans, GQ
