Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi, ülkedeki Sırp Cumhuriyeti'nde (RS) 9'uncu sınıf tarih kitaplarının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti ve bu kitapların kullanımını yasakladı. Mahkeme, söz konusu kitaplarda Bosna Hersek'teki 1992-1995 Bosna Savaşı'nın "yüzeysel" bir şekilde anlatıldığını ve tarihsel olaylara sadece Sırp bakış açısıyla yaklaşım sergilendiğini belirtti.
Savaşın Taraflı Anlatımı ve Savaş Suçlularının Yücellenmesi
Mahkemenin açıklamasına göre, 9'uncu sınıf tarih kitaplarında, Bosna Hersek'in çok kültürlü yapısı ve farklı etnik gruplarının yer aldığı bir ülke olarak anlatılmadığı vurgulandı. Bunun yerine, kitapta 1990'lı yıllardaki savaşın sorumluları arasında yer alan ve uluslararası mahkeme tarafından "savaş suçlusu" olarak tanınan Ratko Mladic ve Radovan Karadzic'in "kahraman" olarak öğretildiği ifade edildi.
Savaş Suçlularına Verilen Cezalar ve Tepkiler
Bosna Kasabı olarak bilinen eski Sırp komutanı Ratko Mladic, Srebrenitsa Soykırımı ve diğer savaş suçları nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı. Aynı şekilde, Bosnalı Sırp lider Radovan Karadzic de savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle müebbet hapis cezası aldı. Karadzic, 2008'de Belgrad'da yakalandı ve Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından 2016'da 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 2019 yılında temyiz davasında cezası müebbete çevrildi.
Tartışmalı Kitap İçeriği ve Tepkiler
Söz konusu tarih kitabının içeriği, Bosnalı Boşnakların kurucusu olduğu Demokratik Eylem Partisi (SDA) tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Parti, anayasaya aykırı olan bu kitap içeriği hakkında Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Mahkeme, kitapların içeriği nedeniyle Sırp Cumhuriyeti'ndeki 9'uncu sınıf tarih kitaplarını yasakladı ve kullanılamaz hale getirdi.
Bosna Hersek, çok kültürlü yapısı ve farklı etnik gruplarıyla dikkat çekerken, 1990'lı yıllarda yaşanan Bosna Savaşı'nın etkileri hala ülkede önemli tartışmalara yol açmaktadır. Anayasa Mahkemesi'nin aldığı bu karar, ülkedeki eğitim sisteminin tarihsel olaylara dair daha tarafsız ve çok boyutlu bir bakış açısı sunması gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
