7 Mart 2025 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Spitsbergen Antlaşması Türkiye bakımından yürürlüğe girdi ve Türk vatandaşlarına Svalbard takımadalarında mülk edinme ve oturma izni hakkı verildi. Bu anlaşma, Svalbard takımadalarında Türkiye'nin de hak sahipliği tanımasını sağladı.
Svalbard Takımadaları'nda Türk Vatandaşlarına Tanınan Haklar
Spitsbergen (Svalbard) Antlaşması, 9 Şubat 1920 tarihinde Paris'te imzalanmış ve 1925 yılından bu yana geçerli olmuştur. Norveç’in Svalbard takımadalarındaki egemenliğini tanımakla birlikte, bu antlaşma taraf ülkelerin vatandaşlarına Svalbard Adaları'nda mülk edinme, oturma ve ticari faaliyetlerde bulunma hakkı sağlamaktadır.
Bu anlaşma doğrultusunda, Türk vatandaşları ve şirketleri Svalbard takımadalarında mülk edinebilecek ve oturma izni alabilecekler. Ayrıca, Türk vatandaşları bu adaların kara sularında balıkçılık yapabilecek, denizcilik ve madencilik sektörlerinde ticari faaliyetlerde bulunabilecek.
Bilimsel Araştırma ve Eğitim İmkanları
Türk bilim insanları için önemli bir fırsat sunan bu anlaşma, Türk Bilim İstasyonu kurarak bilimsel araştırma yapabilme hakkı da tanımaktadır. Ayrıca Türk öğrenciler, Svalbard Üniversite Merkezi'nde eğitim alma imkânına sahip olacaklar.
Arktik Bölgesindeki Ekonomik Faaliyetler Güçlendiriliyor
Türkiye’nin bu anlaşmaya taraf olmasıyla, Arktik bölgesinin doğal kaynaklarından yararlanma ve bölgedeki bilimsel faaliyetlerin güçlendirilmesi hedefleniyor. Türkiye'nin Arktik Konseyi’ne gözlemci üye olma hedefi de bu adımla desteklenmiş olmaktadır.
Son yıllarda, Türkiye'nin Arktik bölgesine yönelik başarılı bilim seferleri düzenlediği ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından Svalbard Adaları'nda yapılan Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferleri'nin (TASE-IV) 2024 yılında tamamlandığı da belirtilmiştir.
