İSTANBUL (AA) TOLGA YANIK Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST'e katılan lise öğrencisi Mehmet Efe Taner (16), dünyada sınırlı sayıda bulunan, kozmik ışınları sayarak analitik veriye çeviren Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nin (CERN) "Cosmic Pi" isimli cihazının yazılımını yerlileştirdi.
İTÜ Acarkent Doğa Koleji Lisesi öğrencisi Taner, Anadolu Ajansının medya paydaşı olduğu TEKNOFEST'te AA muhabirine yaptığı açıklamada, CERN tarafından "BeamLine for Schools" yarışmasının katılımcıları oldukları için okullarına "Cosmic Pi" isimli bir cihaz hediye edildiğini söyledi.
Taner, bu cihazın hava durumuna ve bilgisayarlara etkisi olan kozmik ışınları sayan ve bunları bilgisayara analitik veri olarak gönderen bir cihaz olduğunu belirterek, "Bu cihaz, 45 yıl önce hediye edildiği için grafik veri gönderebilecek kapasitesi yoktu. Biz bu cihazın yazılımını özelleştirerek CERN'in merkezi ağına grafik veri gönderebilecek hale gelmesini sağladık. Dünyada bu cihazdan sınırlı sayıda var. Cihazların olduğu lokasyonlar haritada görülebiliyor. Bu lokasyonlardan biri de Türkiye." diye konuştu.
Türkiye'de bu cihazdan sadece bir tane olduğuna dikkati çeken Taner, yazılımını kendilerinin geliştirdiği söz konusu cihazın içerisinde bir sensör bulunduğunu ve bu sensörün, kozmik ışınları gördüğü zaman ortaya çıkan ışımaları algılayıp elektronik bir karta veri gönderdiğini kaydetti. Taner, şöyle devam etti:
"Sonrasında, GPS, sıcaklık ve basınç okuması gibi sensör okumalarıyla birleştirip bilgisayara veri olarak aktarıyor. Biz hem veri birleştirme ve sensör okuması yapan yazılımı özelleştirdik hem de bunları grafiğe döken ayrı bir yazılım yaptık. Donanım bize ait olmasa da dünyada sınırlı sayıda olan bu cihazı yazılım bakımından tamamen yerli hale getirdik.
Cihazı donanım bakımından tamamen yerli hale getirmemiz de mümkün. Çünkü kozmik ışını algıladığında ışıma yapan sensör kimyasal olarak çok basit bir alaşıma sahip. Onun haricinde kalan elektronik donanımın da işçiliğini kendimiz yapabilecek donanıma ve bilgiye sahibiz. Önümüzdeki süreçte bu cihazın donanım olarak yerlileştirilmesi de sağlanabilir."
"Kozmik ışınlarla elde edilen verilerin yorumlanması avantajlar sağlıyor"
Taner, kozmik ışınlarla elde edilen verilerin yorumlanmasının çeşitli avantajlar sağladığını belirterek, "Örneğin, bu cihaz çalışırken yağmur yağmaya başladı ve ben cihaz üzerinde çalışırken okumalar bir anda yüksek bir seviyeye çıkınca cihazı bozduğu düşündüm. Sonrasında anladım ki herhangi bir yanlış okuma söz konusu değil çünkü yağmur arttığında okumalar artıyor." ifadelerini kullandı.
Fırtına gibi kötü bir hava koşulu olduğunda da sistemde okumaların arttığını aktaran Taner, şu ifadeleri kullandı:
"Hava güneşli, sakin, durgun olduğu zaman okumalar azalıyor. Yağmur kozmik kışına sebep olmuyor, kozmik ışın yağmura sebep oluyor. Kozmik ışınlar meteorolojiye ve bilgisayar işlemcilerine etki ettiği için CERN bu bilgiyi alıp dünyanın farklı yerlerinden okuma yapıp bir araştırma yapıyor. Bu çalışmanın amacı CERN tarafından tam olarak açıklanmasa da meteorolojiyle ilgili bir içeriğe sahip olduğu tahmin ediliyor."
Konuşma analiziyle telefon dolandırıcılığının önüne geçen proje
TEKNOFEST'te katılan aynı okulda öğrenim gören Can Kavukçu da (17), telefon dolandırıcılığını önlemek için "TEDEM" isimli projeyi geliştirdiğini söyledi.
Geliştirdiği bu yazılımın belli kelimeler üzerinden ses analizi yaparak dolandırıcılığın önüne geçtiğini belirten Kavukçu, şunları kaydetti:
"Sistem, konuşma başladığında analize başlıyor. Analizde belli kelimeler çok tekrar ediyorsa bu konuşmanın risk puanını artırıyor. Belli bir risk puanına ulaşınca, dolandırıcı olması muhtemelen olan kişinin araması otomatik sonlandırılıyor. Bu sayede özellikle teknolojiyle arası iyi olmayan yaşı büyük kullanıcıların dolandırılmasının önüne geçiliyor. Konuşma analizinin yanı sıra firmaların resmi numaraları da sisteme tanımlanıyor. Bu sayede resmi numaradan aranmadığında da dolandırıcılık faaliyeti bu sistemle tespit edilebiliyor. Çalışmamızın testlerini sürdürüyoruz. Mobil uygulamamızı devreye alarak bu uygulamayı tüm kullanıcıların kullanımına sunmayı planlıyoruz."
