İşsizliğin yoğun olduğu zamanlarda işsizlerin doğrudan ya da yüklenici yoluyla belirli süre ile istihdam edilmesini sağlayan Toplum Yararına Programlar ( TYP ) hem işsizler için geçici de olsa bir iş kapısı olmuşken hem de işverenler açısından destek iş gücü oluşturmaktadır.
Ancak TYP işçilerinin kadroya alınmaması ve sadece belirli bir süre boyunca çalışması işsizliğin artmasına neden olurken işçilerin maddi ve manevi olarak zor durumda kalmalarına yol açıyor. Düzenli bir iş hayatı ve gelir isteyen TYP işçileri kadro ve süreklilik düzenlemesi yapılmasını ve bu mağduriyetlerin bitirilmesini talep ediyor.
Toplum Yararına Programlar kapsamında çalışanlar 9 aylık bir program dahilinde görev alıyorlar. Bu programa katılanlar yılda 9 ay çalışabiliyor. Ardından 3 ay bekleme süresinden sonra tekrar programa katılabiliyor. Katılımcı TYP’de en fazla 24 ay görev alabiliyor. Geçici çalışma süresinden ötürü maddi güvence hissetmeyen TYP işçileri düzenli bir geçim kaynağı istiyor.
Bu süreç içerisinde beraber çalıştıkları iş arkadaşlarından bir farkları olmadığını dile getiren TYP’li çalışanlar gerek sosyal medya gerekse diğer mecralarda kadro için seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Sürekli çalışma hakkı ve güvence isteyen TYP’liler MEB'e bağlı temizlik ve güvenlik işlerinde çalışıyorlar.
Geçici çalışma şartları nedeniyle mağdur olan TYP işçileri düzenli bir gelir elde edemezken düzenli bir çalışma hayatı da geçiremiyorlar. İşlerinde iyi olsalar bile kadroya alınma şansı olmayan TYP işçileri kadro yıllardır kadroya alınmayı ve çalıştıkları kurumda süreklilik verilmesini talep ediyor.
Yıl içinde belli bir dönem için kamu kurumları bünyesinde görev alan ancak sonra yine işsizlikle karşılaşan TYP'liler, işlerinde süreklilik isterken kadro talebinde bulunuyor. Düzensiz çalışma hayatı nedeniyle maddi ve manevi olarak sıkıntı yaşadıklarını belirten TYP işçileri birçok mecradan yetkililere seslenerek çözüm bekliyor.
1 Ekim'de Meclis'in açılmasıyla umutlanan TYP işçileri gündeme alınmadı. Yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın da konuyla ilgili bir değerlendirmede bulunmaması uzun süredir kadro ve süreklilik bekleyen TYP işçilerini hayal kırıklığına uğrattı. Geçtiğimiz Kabine Toplantısı'nda emeklilere ikramiye gibi birçok önemli konu gündeme getirilirken TYP işçilerinin kadroya alınmasına dair bir konuşma yapılmadı.
Meclis'e önerge verilmişti!
CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, geçtiğimiz aylarda, Toplum Yararına Program kapsamında çalışan personellerin hayat şartları karşısında zorlandıklarını belirtmişti. TYP işçilerinin kadroya alınmasını isteyen Barut düzenleme talebini dile getirdi. TBMM'de yapmış olduğu konuşmasında TYP'lilere kadro verilmesi için, "Devlet kurumları bu vatandaşlarımızı mağdur etmektedir. Çalışma süreleri uzatılmayan bu vatandaşlarımız işsizliğin pik yaptığı böyle bir dönemde nasıl iş bulacak, ailelerini nasıl geçindirecekler? Sesimize kulak verin ve bu çalışanlarımızın mağduriyetlerini giderin; köle gibi çalıştırılan insanların iş güvencesini sağlayın ve haklarını verin." dedi.
CHP'li Barut, TYP kapsamında çalışan personellerin diğer sorunlarına da değindi. Barut, TYP politikasına eleştiride bulunarak, "İŞKUR aracılığıyla okul, kaymakamlık, valilik gibi kamu kurumlarında üç, altı ve dokuz aylık sürelerle toplum yararına program kapsamında kıdem ve tazminatı ile hiçbir sosyal hakkı bulunmadan çalıştırılan yüz binlerce vatandaşımız büyük mağduriyet yaşıyor," dedi. Bu vatandaşların her sene mağduriyet yaşadıklarına da sözlerine ekleyen Barut, sözleşme sonunda çalışanların işsiz kaldıklarını söyledi.
TYP’YE KİMLER KATILABİLİR?
- 18 yaşını dolduranlar
- İşkur’a kayıtlı kayıtlı iş arayanlar
- Emekli ya da malul aylığı gibi bir geliri bulunmayanlar
- Açıköğretim ve açık lise öğrencileri haricinde öğrenci olmayanlar
TYP HANGİ ALANLARDA UYGULANMAKTADIR?
- Çevre temizliği
- Kamusal altyapının yenilenmesi
- Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda çevre düzenlemesi
- Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda bakım onarım ve temizlik işleri yapılması
- Restorasyon, tarihi ve kültürel mirasın korunması
- Ağaçlandırma
- Park düzenlemeleri
- Vadi ve dere ıslahı
- Erozyon engelleme çalışmaları
TYP’DEN KİMLER YARARLANAMAZ?
- Girişimcilik ve mesleki eğitim hariç İşkur kurs ya da programlarına katılanlar 6 ay geçmeden TYP’ den yararlanamaz.
- Çalışan kendinden kaynaklı nedenlerle TYP’den ayrılırsa ancak 24 ay sonra yeniden programa başvurabilir.
- TYP sonrası İşkur tarafından kendisine uygun bulunan 3 işte çalışmayı kabul etmeyenler, son TYP tarihinden 24 ay sonra yeniden başvuru yapabilir
- Herhangi bir kurs ya da programa katılmama yönünde yaptırım uygulanan kursiyer veya katılımcı yaptırım süresince TYP’den de yararlanamaz.
- TYP’den ilişiği kesilenler aynı TYP’ye tekrar katılamaz.
