ABD'nin Orta Doğu politikaları, özellikle Suriye ve Filistin meselelerinde karmaşık bir hal alırken, Türkiye bölgedeki etkinliğini artırmaya devam ediyor. Suriye’de yıllardır devam eden çatışmalarda hem güvenlik hem de insani yardım açısından aktif bir rol üstlenen Türkiye, ABD'nin bölgedeki çekingen politikaları nedeniyle sahada daha güçlü adımlar atmaya yöneldi. 2016'dan itibaren Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı harekâtlarıyla sınır güvenliğini sağlamaya çalışan Türkiye, Esad rejiminin zayıflamasıyla birlikte Suriye’deki yeni yönetim süreçlerinde de belirleyici aktörlerden biri haline geldi.
Filistin-İsrail çatışmalarında Biden yönetiminin çekingen tavrı dikkat çekerken, Türkiye hem insani yardımlar hem de diplomatik girişimleriyle ön plana çıkıyor. Hamas’ı müzakere masasında tutmayı başaran Türkiye, Katar ve Mısır ile birlikte bölgedeki ana arabuluculardan biri haline geldi.
Afrika'da Türkiye’nin Etkisi Artıyor
ABD'nin Afrika'daki askeri ve diplomatik varlığının azalması, Türkiye’ye kıta genelinde yeni fırsatlar sundu. Libya’da iç savaş sürerken, Türkiye’nin Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) sağladığı askeri destek, ülkenin istikrara kavuşmasında kritik rol oynadı. Bayraktar TB2 insansız hava araçlarıyla Libya'daki güç dengesini değiştiren Türkiye, Rusya’nın desteklediği Halife Hafter’in ilerlemesini durdurarak bölgedeki nüfuzunu artırdı.
Türkiye, Somali ve Etiyopya arasındaki gerginliklerin tırmanmasını önlemek için arabuluculuk rolü üstlendi. Ankara, bu iki ülkenin delegelerini müzakereler için bir araya getirerek bölgedeki barış sürecine liderlik ediyor. Nil Nehri üzerindeki su paylaşımı konusunda Mısır ve Etiyopya arasında büyüyen kriz, Afrika'da yeni bir savaş ihtimalini gündeme getirirken, Türkiye bu krizi yatıştırmak için sessiz diplomasi yürütüyor.
Ukrayna Savaşında Türkiye’nin Stratejik Hamleleri
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları devam ederken, Türkiye hem Kiev’e sağladığı askeri yardımlarla hem de diplomatik girişimleriyle kritik bir rol oynuyor. Rusya’nın işgalinin ilk aylarında Ukrayna ordusuna sağlanan Bayraktar insansız hava araçları, savaşın seyrini değiştirdi. Türkiye’nin savunma sanayisi, Ukrayna’nın askeri kapasitesini güçlendirmek için yeni projeler geliştiriyor.
Türkiye, Ukrayna’nın Karadeniz’deki savunmasını güçlendirmek amacıyla donanma projelerine destek veriyor. Ukrayna için üretilen Ada sınıfı korvetlerle Kiev’e deniz gücü konusunda kritik destek sağlanıyor. Kırım Tatarlarının haklarını koruma konusundaki tutumunu sürdüren Türkiye, Kırım’ın Ukrayna toprağı olarak kabul edilmesi gerektiğini vurguluyor ve Karadeniz’deki dengeleri değiştirebilecek yeni hamleler üzerinde çalışıyor.
Türkiye, Küresel Güç Dengelerinde Yeni Bir Aktör mü?
ABD’nin dünya sahnesindeki etkisinin azalması, Türkiye’nin bağımsız dış politikasını daha görünür hale getiriyor. NATO üyesi olmasına rağmen Washington’un çizgisinden farklı bir strateji izleyen Ankara, Orta Doğu, Afrika ve Karadeniz’de etkin bir güç olarak konumlanıyor. Amerika’nın izlediği belirsiz politikalar ve iç siyasi krizleri, dünya genelinde yeni güç merkezlerinin yükselmesine neden olurken, Türkiye bu boşluğu doldurmaya en yakın adaylardan biri olarak öne çıkıyor.
Kaynak: Foreign Policy in Focus
