Almanak 2024 - DİLARA ADAK
Türkiye, yapay zeka ve dijitalleşme alanında önemli adımlar atan ülkelerden biri olarak 2024’te dikkat çekti. Özellikle Türkiye’nin savunma sanayi devi HAVELSAN, Türkçe tabanlı yapay zeka platformu MAIN’i tanıtarak yerli yapay zeka geliştirme konusunda önemli bir kilometre taşına imza attı. MAIN, kamu ve özel sektör kurumları tarafından kullanılmaya başlanarak, Türkçe dil işleme ve veri analizi gibi alanlarda güçlü bir altyapı sundu. Türkiye, bu hamlesiyle yerli yapay zeka teknolojilerinde önemli bir adım atarken, küresel pazarda da rekabet gücünü artırma yolunda büyük bir fırsat yakaladı.
Ayrıca, Türkiye’de 2024 yılında düzenlenen Yapay Zeka Zirvesi, yerli yapay zeka ekosisteminin güçlenmesine katkı sağladı. "Yapay Zeka Çok Gerçek" temasıyla İstanbul’da düzenlenen etkinlik, 280’in üzerinde kurumun katılımıyla büyük bir başarıya dönüştü. Zirve, Türkiye’nin yapay zeka alanındaki gelişim yolculuğunda önemli bir kilometre taşı oldu ve Türk yapay zekasının dünya çapında bir etki yaratması için büyük bir fırsat sundu.
Bunların yanı sıra, Türkiye hükümetinin de dijital dönüşüm politikaları doğrultusunda yapay zeka ve veri güvenliği gibi konularda önemli düzenlemelere imza attığı 2024 yılı, teknolojik gelişmelerin hızla arttığı ve bu gelişmelerin toplumsal ve ekonomik etkilerinin her geçen gün daha fazla hissedildiği bir dönem olarak tarihe geçti.
Ocak 2024: Openaı'den Yeni Yapay Zeka Aracı Sora
2024 yılı, OpenAI'nin önemli bir hamlesine sahne oldu. Şirket, metinden görüntü üreten yeni yapay zeka aracı Sora'yı duyurdu. Sora, kullanıcılara metinle belirledikleri görsel içerikleri yüksek kalitede üretme imkânı sunuyor. Bu teknoloji, görsel sanatlar ve dijital içerik üretimi için yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Sora'nın sunduğu özgürlük, görsel ve yaratıcı endüstrilerde devrim yaratmayı vaat ediyor. Ayrıca, OpenAI, araçlarına entegre ettiği gelişmiş yapay zeka algoritmalarını sürekli olarak güncelleyerek bu alandaki rekabet pazarının canlı kalmasını sağlamaya devam ediyor.
Şubat 2024: Google DeepMind'den Veo 2
Google DeepMind, yapay zeka tabanlı video üretim platformu Veo 2'yi duyurdu. Veo 2, sadece kısa videolar değil, aynı zamanda uzun metrajlı ve kaliteli video içeriklerini de otomatik olarak üretebilen bir araç olarak tanıtıldı. Bu yeni gelişme, içerik üreticileri için büyük bir kolaylık sağlarken, medya sektöründe yeni bir üretim modeli getirebileceği öne çıkarıldı. Veo 2, özellikle reklamcılık ve dijital medya şirketleri tarafından merakla beklenen bir araç haline geldi.
Mart 2024: X Platformu'ndan Grok adımı
Mart ayında, sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter), yapay zeka aracı Grok'ı kullanıma sundu. Grok, sosyal medya içeriklerinin yanı sıra, kullanıcılara görsel ve yazılı içerikler üretme kapasitesi de sunuyor. Grok, dijital içerik üreticileri ve sosyal medya yöneticileri için etkili bir araç olarak öne çıktı. Grok hem metin tabanlı hem de görsel içerik üretiminde kullanıcıların taleplerini karşılamak için gelişmiş yapay zeka algoritmalarına sahip. Kullanıcıların yalnızca metinle istedikleri görselleri oluşturabilmesi, sosyal medya dünyasında önemli değişimlere yol açtı.
Nisan 2024: Sahte İçerik ve Yapay Zeka Etkileşimi
2024 yılı itibarıyla, yapay zeka ile üretilen içeriklerin gerçekçiliği hızla arttı. Özellikle video ve sesli içeriklerdeki gelişmeler, sahte içeriklerin yayılmasını kolaylaştırdı. Araştırmalar, internet kullanıcılarının yüzde 39’unun yapay zeka ile üretilen görsellerin gerçek olup olmadığını ayırt edemediğini ortaya koydu. Gerçeklik ve sahte içerik arasındaki farkı anlamak, daha fazla eğitimi ve geliştirilmiş doğrulama araçlarının gerektiği gerçeğini de gözler önüne serdi. Yapay zeka alanındaki bu gelişmeler, dijital güvenlik ve etik konularındaki tartışmaları da zirveye taşıdı.
Mayıs 2024: Yapay Zeka ve Enerji Tüketimi
Mayıs ayında, yapay zeka teknolojisinin hızla büyümesi, enerji tüketimi konusunda endişelere yol açtı. Özellikle büyük dil modelleri ve görsel oluşturma araçları, devasa veri setleri üzerinde çalıştıkları için yüksek enerji gereksinimleri doğuruyor. Örneğin, bir ChatGPT sorgusu yapıldığında, bu işlem Google aramasının 10 katı kadar enerji harcıyor. Bu durum, Google, Amazon ve Microsoft gibi teknoloji devlerinin veri merkezlerine yapılan enerji yatırımlarını artırmalarına neden oldu. Enerji verimliliği konusunda yapılan çalışmalar, yapay zeka sistemlerinin çevresel etkisini azaltma çabalarını güçlendiriyor.
Haziran 2024: IMF'den Yapay Zeka Uyarısı
Uluslararası Para Fonu (IMF), yapay zekanın küresel ekonomiye etkilerini ele alan bir rapor yayınladı. Rapor, yapay zekanın küresel istihdamın yüzde 40'ını etkileyeceğini ve gelir eşitsizliğini derinleştireceğini öngördü. Özellikle düşük vasıflı işlerde yapay zekanın yer alması, birçok kişinin işsiz kalmasına yol açabileceği kanısına varıldı. Bu durum, hükümetlerin ve şirketlerin gelecekteki iş gücü değişikliklerine nasıl uyum sağlayacağı konusunda kritik soruları da gündeme getirdi. IMF, hükümetlerin yapay zekaya dayalı iş gücü değişikliklerine hazırlıklı olmaları gerektiğine dair uyarılarda bulundu.
Temmuz 2024: HAVELSAN'dan Türkçe Yapay Zeka Platformu
Türkiye'nin savunma sanayi devi HAVELSAN, Türkçe tabanlı yapay zeka platformu MAIN'i tanıttı. Platform, özellikle kamu ve özel sektördeki kurumlar tarafından kullanılmaya başlandı. MAIN, Türkçe dil işleme, veri analizi ve karar destek sistemleri gibi alanlarda güçlü bir altyapı sunuyor. HAVELSAN’ın bu hamlesi, Türkiye’nin yerli ve milli yapay zeka teknolojilerinde önemli bir adım atmasını sağladı. Ayrıca, MAIN’in daha verimli çalışabilmesi için makine öğrenmesi ve doğal dil işleme gibi alanlarda daha fazla eğitim alması bekleniyor.
Ağustos 2024: Avrupa Birliği'nden Yapay Zeka Düzenlemeleri
Ağustos ayında Avrupa Komisyonu, yapay zeka sistemlerinin piyasaya arzı, hizmete sunulması ve bazı uygulamaların yasaklanmasına dair önemli düzenlemeler getirdi. Bu düzenlemeler, yapay zekanın etik ve güvenli kullanımını sağlamak amacıyla çok önemli bir adım olarak görüldü. AB, yapay zeka uygulamalarının, toplumun genel güvenliğine zarar vermemesi için denetimlere tabi tutulmasını hedefliyor. Düzenlemelerin, özellikle sağlık, ulaşım ve finans gibi kritik sektörlerde faaliyet gösteren yapay zeka uygulamalarını etkileyebileceği düşünülüyor.
Eylül 2024: Çip Üretiminde ABD-Çin Gerilimi
2024 yılı, ABD ve Çin arasında çip üretimi konusunda devam eden gerilimle şekillendi. Hollanda hükümeti, çip üretiminde kullanılan fotolitografi makinelerinin Çin’e satışını yasakladı. Yasak, Çin'in ileri teknoloji çip üretimindeki gücünü sınırlamayı amaçladı. ABD hükümetinin çip üretimini Çin'e karşı daha sıkı denetimlere tabi tutması, küresel teknoloji pazarını etkileyebilir. Çip üretiminin geleceği, küresel jeopolitik dinamiklere bağlı olarak şekillenecek gibi görünüyor.
Ekim 2024: Türkiye Yapay Zeka Zirvesi
Ekim ayında, Türkiye'nin en büyük yapay zeka etkinliği "Yapay Zeka Çok Gerçek" temasıyla İstanbul'da düzenlendi. Zirveye 280'den fazla kurum ve 1300 katılımcı yer aldı. Zirve, Türkiye'nin yapay zeka alanındaki gelişim yolculuğunda önemli bir kilometre taşı oldu. Ayrıca zirve, Türk yapay zekasıyla dünya çapında bir etki yaratma yolunda büyük bir fırsat sundu.
Kasım 2024: Çip Üretiminde Tayvan-Çin-ABD Gerilimi
Kasım ayında, ABD Başkanı Donald Trump, Tayvan’ı ABD çip endüstrisini çalmakla suçladı. Açıklama, Tayvan, Çin ve ABD arasında çip üretimi konusunda gerginlikleri daha da artırdı. Çip üretimi, özellikle yapay zeka teknolojileri için kritik bir bileşen olduğundan, bu gerilim küresel teknoloji pazarını etkilemeye devam etti.
Aralık 2024: Avrupa Birliği'nde Yapay Zeka Düzenlemeleri
2024 yılı sonunda Avrupa Birliği, yapay zeka teknolojilerinin etik ve güvenli kullanımını sağlamak için önemli adımlar attı. Yapay zekanın yasallaşması ve düzenlenmesi konusunda hem dünyada hem de Türkiye'de büyük gelişmeler yaşandı. Avrupa, yapay zeka sistemlerinin piyasaya arzı ve hizmete sunulmasına dair kurallar getiren bir tüzük yürürlüğe soktu.
2024, yapay zekanın yaşamın her alanına nüfuz ettiği, ancak beraberinde etik, çevresel ve ekonomik sorumlulukları da getirdiği bir yıl oldu. Hem yerel hem de uluslararası düzeyde alınan kararlar, yapay zeka teknolojilerinin gelecekte nasıl şekilleneceğine dair önemli bir yol haritası sundu. Teknolojik gelişmelerin hızla ilerlediği bu dönemde, yenilikler kadar bu yeniliklerin insanlık üzerindeki etkilerini yönetme çabaları da tarihe not düşüldü.
