ANKARA (AA) - NAZLI YÜZBAŞIOĞLU - Macaristan'ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, Türkiye-Macaristan ilişkilerini en iyi anlatan sözcüğün "saygı" olduğunu ve Büyükelçiliğin bu doğrultuda 2015'ten bu yana geleneksel iftar daveti düzenlediğini belirterek "Ramazan ayı zaten biraz sakinleşme, biraz düşünce, biraz her şeye daha olumlu bakma ayıdır." dedi.
Matis, Büyükelçiliğin siyasetçi, diplomat, iş insanı ve gazetecileri her yıl bir araya getiren geleneksel iftar davetini, Türkiye'deki ramazan geleneklerine dair izlenimlerini ve ikili ilişkileri AA muhabirine değerlendirdi.
Büyükelçiliğin her ramazan düzenlediği iftar davetini bu yıl 14 Nisan'da gerçekleştirdiğini belirten Matis, "Bu program kapsamında sadece Ankara'da değil, bütün Türkiye'de önde gelen, bizimle iş birliği yapan arkadaşlarımızı davet ettik. Devlet yöneticisi olsun, iş adamı olsun, kültür faaliyetinde yer alan kişiler olsun, Ankara'dan, İstanbul'dan, Boyabat'tan bile katılımcılarımız vardı." ifadesini kullandı.
Matis, Türkiye ve Macaristan arasındaki ilişkileri en net şekilde anlatan sözcüğün "saygı" olduğunu ve bu iftar davetinin de bunu yansıttığını söyleyerek, "Türkiye ve Macaristan arasında, devletler ve halklar arasında en önemli kelime 'saygı'dır. Biz de Türkiye'deki İslam dinine saygı duyuyoruz. O nedenle de bu kutlu ay içinde olan iftar programını biz de 2015'te düzenlemek istedik." diye konuştu.
Kendisinin 2015'te misyon şefi yardımcısı olarak Türkiye'de görevli olduğu sırada başlatılan bu geleneksel iftarların Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021'de düzenlenemediğini belirten Matis, "Ama artık dedik ki Kovid sanki normal bir hastalığa dönüştü. Bu nedenle bu sene kesinlikle (geleneksel iftarı) yapmak istedik." dedi.
Matis, Ukrayna-Rusya Savaşı'na da dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"En önemlisi bütün Avrupa'da, bütün dünyada barış. Ramazan zaten bu nedenle de önemli ve bizim için çok sembolik bir ay. Ramazan ayı zaten biraz sakinleşme, biraz düşünce, biraz her şeye daha olumlu bakma ayıdır. Bu nedenle de bu ramazan ayı barışçıl bir şekilde geçseydi çok mutlu olurduk. Maalesef savaş hala Avrupa'da devam ediyor, hatta Macaristan'ın bir komşu ülkesinde. Bu bizim uzun zamandır görmediğimiz bir durum."
- Ramazanda "saygı"nın önemi
Türkiye'de uzun yıllar yaşayan ve birçok ramazan geleneğine tanıklık eden Matis, buradaki kültür hakkında hiçbir şey bilmediği ilk günlerde ramazan geleneklerini garipsediğini şu şekilde anlattı:
"Davulcular, bilmem ne geliyor, böyle sabah sabah ne oluyor diye dışarıya baktık. Ama tabii bu başka bir kültür. Siz bir ülkeyi ziyaret ederseniz veya orada yaşıyorsanız onu da kabul etmeniz lazım. O nedenle benim için ilk etapta ilginç oldu. Ama ondan sonra tabii ki biraz daha kültürü anlamayla beraber, ramazan ayında biraz kendimi bulmaya çalıştım. Çünkü ramazan ayında benim de biraz farklı tavır göstermem gerekiyor. Mesela herhangi bir görüşmeye gidiyorsam ben de su, çay rica etmiyorum. Çünkü ben oruç tutmuyorsam da o bir saat, iki saat için çok problem olmaz. Yine, 'saygı' kelimesini kullanıyorum. Çünkü ramazan için herhangi bir yabancının Türkiye'de bulunduğu sırada saygı duyması lazım."
Hem Müslüman aleminin ramazan ayının, hem de Hristiyan aleminin Paskalya Bayramı'nın nisan ayına denk gelmesine de değinen Matis, "Bu dini gelenekleri herkesin tutması veya en azından bilmesi lazım. Hristiyan dünyasında Paskalya önemli bir bayram. Macaristan'da Paskalya'dan önceki cuma günü ve ardından gelen pazartesi günü artık dini bir tatil olarak kutlanmaktadır." dedi.
Matis, inançları gereği Paskalya'dan önceki 40 gün et tüketmeyen Macar ailelerin Paskalya'da bir araya gelerek yemek yediklerini anlattı.
- Macaristan Dışişleri Bakanı Szijjarto Ankara'ya geliyor
Macaristan'da 3 Nisan'da yapılan genel seçimleri de değerlendiren Matis, "199 milletvekili seçildi. Eski hükümet partisi, 12 senedir hükümette olan parti, 4. kez art arda 3'te 2 çoğunlukla kazandı. Bu çok ilginç bir durum çünkü Macaristan'da 6 muhalefet partisi hükümet partisine karşı birleşti ama seçimleri kazanamadı." dedi.
Matis, seçim sonuçlarının ikili ilişkilere nasıl yansıyacağını ise "Türk-Macar ilişkilerinde bu nedenle herhangi olumsuz bir değişiklik olmayacak. Herhangi bir yön değişikliği olmayacak." şeklinde değerlendirdi.
İkili ilişkilerin, stratejik iş birliği düzeyine çıkarıldığı 2013'ten itibaren inanılmaz bir hızla geliştiğini söyleyen Matis, "Bu nedenle bu istikrar bizim için, Türk-Macar ilişkileri açısından çok olumlu bir şey." diye konuştu.
Matis, Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un bir ay önce Macaristan'ı ziyaret ettiğini hatırlatarak "Türk ve Macar şirketlerinin Afrika'da bulunan üçüncü ülkelerdeki iş birliğini desteklemek amacıyla Türkiye-Macaristan 3. Go Africa İş Forumu'nu organize ettik. Çok başarılı bir programdı." dedi.
Macaristan'daki seçimlerden dolayı kısa süreliğine ikili temaslara ara verildiğini belirten Matis, "Ama 19 Nisan tarihinde Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanımız (Peter Szijjarto) Ankara'ya gelecek. Bu, seçimlerden sonra yapacağı ilk ziyaretlerden biri olacak. Bu da bizim için dış politikada Türkiye'nin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor." ifadesini kullandı.
