MİRAN ŞAH - Pakistan'ın Kuzey Veziristan bölgesinde terör, kadınların eğitimine sekte vurdu

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ : - Toplantıdan detaylar - Bölge sakinlerinden Vezir kabilesine mensup Malik Feridullah ile röportaj - Bölge sakinlerinden Eşrefullah Han ile röportaj - Kuzey Veziristan'daki üst düzey devlet yetkilisi Şahid Ali Han ile röportaj Pakistan'ın Kuzey Veziristan bölgesinde terör, kadınların eğitimine sekte vurdu - Afganistan'da 40 yılı aşkın süren savaş, Pakistan'ın sınır bölgelerini de derinden etkiledi - Kuzey Veziristan'da 2016'da kadınların okuma yazma oranı yüzde 1 iken, bugün yüzde 6'ya çıktı MİRAN ŞAH (AA) - MUHAMMET NAZIM TAŞCI - Pakistan'ın Kuzey Veziristan bölgesinde hem Afganistan'daki işgal girişimlerinin yol açtığı çatışmalar hem de bölgede 2001-2014 arasındaki terör faaliyetleri, kadınların eğitim hayatına katılmasını önemli ölçüde etkiledi. Eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) 1979'da ve ABD'nin de 2001'de Afganistan'ı işgali, bu ülkede yaşanan çatışmaların, hemen yanı başındaki Pakistan'a ve sınırdaki Kuzey Veziristan'a da taşınmasını doğrudan tetikledi. ABD'nin Afganistan'ı işgaliyle bu ülkedeki irili ufaklı örgütler de Pakistan'da terör faaliyetleri yürütmeye başladı. On yıllardır çatışmalardan muzdarip Kuzey Veziristan'daki kadınlar da tıpkı çocuklar gibi bu çatışmaların en çok etkilediği kesimi oluşturdu. 2005-2008 arasında terör örgütlerinin yüzde 62'sini kontrol ettiği Kuzey Veziristan'da, Pakistan'ın başlattığı operasyonlarla güvenlik kontrolü önemli ölçüde sağlandı. Bölgedeki yetkililer, AA muhabirine, 5 milyon nüfuslu Kuzey Veziristan'da okuma yazma oranının erkeklerde yüzde 30,9, kadınlarda ise yüzde 6 olduğunu belirtti. - Okuma yazma oranındaki düşüşün sebebi bölgedeki terör faaliyetleri oldu Kuzey Veziristan'da yaşayan yaklaşık 2,5 milyon kadından 150 bini okuma yazma biliyor. Bölgedeki kadınların okuma yazma oranı 2016'da yüzde 1 olarak kaydedildi. İnternet üzerinden istatistik verileri sunan "Statista" şirketinin verilerine göre, Pakistan genelinde 2006'da yüzde 39,6 olan kadınların okuma yazma oranı, 2020'de yüzde 47'ye yükseldi. Ülke genelinde erkeklerin okuma yazma oranı ise 2020'de yüzde 70 olarak tespit edildi. Ülkenin geri kalanıyla karşılaştırıldığında Kuzey Veziristan'da kadın ve erkeklerde bu oran oldukça düşük. Yetkililer, bu durumun en büyük sebebinin "bölgede yaşanan terör faaliyetleri" olduğuna işaret ediyor. - Kız çocuklarının okullara kayıt olmasına teşvik Pakistan, 2016'da güvenlik durumunu kontrol altına aldıktan sonra Kuzey Veziristan'a eğitim, sağlık ve çeşitli altyapı yatırımları yaptı. Yetkililer, son yıllarda 191 okulun yenilendiğini, 27 yeni okulun yapıldığı bilgisini paylaşarak kız çocuklarının eğitime teşvik edildiğini vurguladı. Bölge halkı, okul sayılarının yeterli olmadığını ve vatandaşların kendi imkanlarıyla çocuklarını okutmaya çalıştığını belirtiyor. Kuzey Veziristan'daki üst düzey devlet yetkilisi Şahid Ali Han, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2001-2014 arasını "tam bir hukuksuzluk dönemi" olarak nitelendirerek başlatılan operasyonlarla bölgenin güvenli hale getirildiğini ve tüm devlet kurumlarının çalıştığını belirtti. Han, hem erkek hem de kadınlarda okuma yazma oranlarının düşük kalmasının sebebini bölgede yaşanan teröre bağlayarak 2016'dan sonra durumun normale dönmesiyle bu oranlarda da artış kaydedildiğini vurguladı. Kızlar için okulların bulunduğunu aktaran Han, okula kayıt kampanyaları düzenlediklerini ve bu sayede kadınların okuma yazma oranının yüzde 1'den yüzde 6'ya çıktığını ifade etti. Han, kız öğrencilerin sayısının arttığına işaret ederek ailelerin de çocuklarını okula göndermekte istekli olduklarını kaydetti. Nüfusun 0-30 yaş arasını oluşturanların oranının yüzde 57 olduğuna dikkati çeken Han, işsiz gençlerin en önemli sorun olduğunu söyledi. - Okul sayısı yeterli değil vurgusu Bölge sakinlerinden Vezir kabilesine mensup Malik Feridullah, Kuzey Veziristan'da daha önce yaşanan çatışmalara işaret ederek dükkanlar ve pazarların kapalı kaldığını ve bunun herkese zararı olduğunu söyledi. Feridullah, Kuzey Veziristan'ın çatışmalardan çok zarar gördüğüne işaret ederek güvenlik durumunun yüzde 90 düzeldiğini kaydetti. Eğitim ve sağlık alanında ciddi ilerleme olmadığı değerlendirmesinde bulunan Feridullah, "Hastane yok, okul yok. Herkes kendi imkanlarıyla çocuklarını okutmaya çalışıyor. Kız çocukları için eğitim sağlamak istiyoruz. Ancak okul düzeni yok." diye konuştu. Davar kabilesinden Malik Ekber Han ise güvenliğin önceki döneme göre daha iyi olduğunu dile getirerek "Şu anda (terör) bitti sayılır. Bizler eğitimsizlikten dolayı geri kaldık. Kız veya erkek fark etmez eğitim artmalı." dedi. Bölge sakinlerinden Eşrefullah Han da kalkınmayla ilgili sorunlara işaret ederek hastanelerin çalıştığını ancak ekipmanın yetersiz olduğunu söyledi. Kuzey Veziristan'da en önemli sorunun kız çocuklarının eğitimi olduğunu vurgulayan Eşrefullah Han, evlerde ve ailelerde yaşanan problemleri gündeme getirmeleri açısından bölgedeki kadınlara yönelik eğitim faaliyetlerinin çok önemli olduğunu kaydetti.