Nafaka uygulaması 1988 yılında yapılan değişiklik ile süresiz hale geldi. 1988’e kadar en fazla 1 yıl süre ile ödeniyordu. Medeni kanunda yapılan değişiklik sonrası süresiz hale getirildi. Günümüzde süresiz olarak devam eden nafaka uygulaması birçok mağduriyeti de beraberinde getiriyor.
Boşandıktan sonra tekrar yuva kurmak isteyen erkekler eski eşlerine ödedikleri nafakayla birlikte adeta iki ev birden geçindirmek zorunda kalıyor. Evlilik süresine bakılmaksızın yıllarca nafaka ödemenin zorunlu tutulması birçok mağduriyete yol açıyor. Boşanmaların ardından erkeklerin manevi etkilenmelerinin yanı sıra maddi olarak da etkilenmelerine yol açan süresiz nafaka uygulaması toplumda tepkilere yol açıyor.
Mevcut ekonomik şartlarda zaten geçinmekte zorlanan vatandaşlar belki bir yıl belki 3 ay evli kaldıkları kişiye nafaka ödeyerek zor durumda kalmak istemiyor. Süresiz nafaka uygulamasının erkeği sonsun bir maddi zorluğa soktuğunu belirten mağdurlar bir an önce düzenleme yapılmasını ve adil bir nafaka ödeme sistemine geçilmesini istiyor.
Konuya ilişkin Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, geçtiğimiz günlerde şu açıklamalarda bulundu:
Yoksulluk nafakasında ödeme süresi, 1988 yılına kadar 1 yıl iken bu yıldan itibaren süresiz hale gelmiştir. Nafakanın kural olarak süresiz olması, kamuoyunda çok eleştirilen bir konudur. Özellikle kısa süreli evliliklerde nafaka ödemesinin süresiz bir şekilde hükmedilmesi hakkaniyete uygun görülmemektedir. Hem nafaka alacaklısının hem de borçlusunun hak ve menfaatleri gözetilerek, konunun adalete uygun bir şekilde düzenlenmesi önem arz etmektedir.
Süresiz nafaka kaldırılacak mı?
Uzun zamandır birçok mecrada yetkililere seslenerek süresiz nafakada düzenleme yapılmasını talep eden erkeklerin sesini Yeniden Refah Partisi duydu. Yeniden Refah Partisi, Meclis'e teklif sunarak süresiz nafakanın bitmek bilmeyen mağduriyetlere yol açtığını ve düzenleme yapılması gerektiğini ifade etti.
Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan, milletvekilleri Suat Pamukçu, Doğan Bekin, Ali Yüksel ve Mehmet Aşıla ile birlikte nafakayla ilgili tekliflerini TBMM Başkanlığı’na sundu.
Nafakanın 5 yılla sınırlandırılmasını getiren teklifte Yeniden Refah Partisi yetkilileri, bu sürenin sonunda nafakanın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından karşılanması gerektiğini belirtti.
Yeniden Refah Partisi Milletvekili Suat Kılıç, partisinin MYK toplantısı sonra yaptığı basın açıklamasında süresiz nafaka mağduriyetinde yaşanan sorunları dile getirerek Meclis'e kanun teklifi sunduklarını belirtti
Kılıç, şu açıklamalarda bulundu:
Kısa sürekli evliliklerden sonra bile taraflardan biri diğerine sürekli nafaka verme yükümlülüğü ile karşı karşıya kalabiliyor. Bugün ki hukuk sistemimizin getirdiği düzenleme bu. Kısa süreli bir evlilik ve bu evliliğin boşanma ile sonuçlanmasından sonra taraflardan birinin bir diğerine ömür boyu devam edecek nafaka ödeme yükümlülüğü. Bu adil değil, hakkaniyetlide değil, vicdani değil, aslına bakarsanız kanuna uygun ama hukuki de değil. Taraflardan biri diğerine ömür boyu niye nafaka ödemek mecburiyetinde kalsın. Birlikte olan çocukları için zaten iştirak halinde bakım nafakası var, o ayrı bir konu. Bir eşin ayrıldığı eşe ömür boyu nafaka ödemesini adil ve hakkaniyetli bulmuyoruz ama ihtiyaç sahibi olan tarafın kendi başına çaresizliği ile baş başa bırakılmasına da taraftar değiliz. Dolayısıyla düzenlememizi içeren kanun teklifimizi TBMM'ye sunduk. Evliliğin boşanmasıyla sonuçlanması halinde nafaka süresini 5 yılla kısıtlamayı öneriyoruz. 5 yılın sonrasında nafaka alan tarafın hala bakım nafakası ihtiyacı devam etmekte ise bu ihtiyacın Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nda oluşturulacak fon üzerinden yani devlet tarafından karşılanmasını öneriyoruz. Devletin yapması gereken sosyal bakım yükümlülüğünü taraflardan birinin üzerine bırakmayı adil ve hakkaniyetli bulmuyoruz. Hakka aykırı olduğu içinde hukuka uygun görmüyoruz. Süresiz nafaka kanuna uygun olsada hukuka uygun değil. Hukuka, vicdana, toplumun genel örf ve adetlerine uygun olmayan bu kanun maddesinin hükmünün kısa sürede değişmesi lazım.
Aile birliği zaten dağılmış, ayrılan eşlerin yeniden yuva kurabilmesi için çocuklarının bakım edenini rahatlıkla yerine getirebilmesi için nafaka ödeyen tarafın diğer taraf üzerinde psikolojik ya da sosyal baskı oluşturmaması için mutlaka bir hakem düzenleyici tamamlayıcı adeta bir aile büyüğü olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin devreye girmek mecburiyeti vardır. İşte yaptığımız düzenleme tam da bu hususu kapsamaktadır. Maksimum nafaka süresi 5 yılla sınırlı olacak. Devamında bakım ihtiyacı var ise bunu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Devlet fonundan karşılayacak.
Yeniden Refah Partisi'nin sunduğu Kanun Teklifi'nin gerekçesinde, “Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesinde nafakanın süresiz olmasının mağduriyet yarattığı” söylendi. Gerekçede, “Kanun maddesinde geçen ‘süresiz’ ibaresinin fazlaca mağduriyet yarattığı ortadadır. Nafakanın süresiz istenebilmesi nafaka yükümlüsü için bitmeyen bir borç anlamına gelmektedir. Bu borcun aynı kalmayıp nafaka artırım davaları ile artmasından dolayı boşanan çiftler çok defa karşı karşıya gelmektedirler” denildi.
Gerekçe metninde süresiz nafakanın kesilme şartları şu ifadelerle eleştirildi:
“Kadının evlenmesi veya taraflardan birinin ölümü dışındakiler ispat isteyen şartlardır. Örneğin tarafların maddi durumunun değişmesi, nafaka alan eşin haysiyetsiz yaşadığı veya bir erkekle evlilik dışı yaşadığı tespit edilmelidir. Bu durumların tespiti neredeyse gayrimümkündür.”
Gerekçede, kısa evliliklerde, evli kalınan sürenin çok üstünde nafaka ödenmesine de değinildi, “Süresiz nafakanın başka bir sorunu ise kısa süren evlilikler için evli kalınan sürenin çok çok üstünde nafaka ödenmesidir. Kısa süreli evli kalan nafaka yükümlüsü bu bitmeyen borç yüzünden yeniden aile kurmakta zorlanmaktadır.”
Yeniden Refah Partisi, TBMM Başkanlığı’na beş maddelik kanun teklifi sundu. İlgili maddeler şöyle:
TÜRK MEDENİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 175 inci maddesinde yer alan "süresiz olarak" ibaresi madde metninden çıkartılmıştır.
MADDE 2- 4721 sayılı Kanunun 176'ncı maddesinin üçüncü fıkrasına "kendiliğinden" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve her hâlükârda altmış aydan sonra" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 3- 4721 sayılı Kanunun 176'ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Nafakanın kesilmesi sonunda, alacaklı tarafın mağduriyetinin devamı halinde, mağduriyet Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca oluşturulacak fondan karşılanır."
MADDE 4- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 5- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
Yeniden Refah Partisi'nin süresiz nafakada düzenleme yapılmasına ilişkin teklif sunmasının üzerinden günler geçti. Ancak teklife olumlu ya da olumsuz bir yanıt gelmedi. Düzenleme teklifi şu anda komisyon incelemesinde.
