İran devlet televizyonunun haberine göre, başkent Tahran'da düzenlenen Afganistan'a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda İran, Özbekistan, Pakistan, Türkmenistan ve Tacikistan Dışişleri Bakanları hazır bulunurken Çin ve Rusya Dışişleri Bakanları ise toplantıya video konferans yoluyla katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, "Bugünkü toplantı komşu Afganistan'daki yeni duruma odaklanmak amacıyla yapılacak. Uluslararası topluma, bölge ülkelerine ve Afganistan'a tek bir sesle ortak bir mesaj verebilmeyi umuyoruz." ifadelerini kullandı.
Afganistan'da tüm kesimleri kapsayan bir hükümetten yana olduklarını belirten Abdullahiyan, "Afganistan'da kapsayıcı bir hükümetin kurulmasını destekliyoruz. Bu bağlamda da Afganistan vatandaşlarının güvenliğinin ve sınır güvenliğiyle ilgili sorumluluğunun öncelikle Kabil'deki yönetime ait olduğunu vurgulamalıyız." dedi.
Afganistan'daki terör sorununa da işaret eden Abdullahiyan, "Son aylarda Afganistan'da başta DEAŞ olmak üzere terör gruplarının faaliyetlerinin arttığına şahit olduk. Terör grubu Afganistan'da operasyonel yeteneklere sahip. Taliban, bu grubun ülkenin çeşitli şehirlerinde faaliyet göstermesini engelleyemedi. Taliban'ın komşularına dostça yaklaşması ve komşularına yönelik herhangi bir tehdidi engellemek için gerekli adımları atması zorunludur." diye konuştu.
Terörle mücadeleye vurgu
Toplantıda konuşan Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi de Afganistan'da terörle mücadelenin hayati önem taşıdığına dikkati çekerek, "Afganistan hükümeti, topraklarının teröristler için bir sığınak olmasına ve topraklarının başkalarına karşı terör eylemleri için kullanılmasına izin vermemelidir." dedi.
Taliban'ın ülkede kapsayıcı bir hükümet oluşturması gerektiğini söyleyen Kureyşi, "Geçici bir kabinenin oluşturulması kapsayıcı bir hükümetin kurulmasının önünü açabilir. Afgan halkının haklarına saygı gösterilmesi ve kapsayıcı bir hükümette yer almaları önemlidir." ifadelerini kullandı.
Kureyşi, Afganistan'daki ekonomik şartların daha da kötüleşmesi halinde insani felaket yaşanabileceğini ve uluslararası toplumun bunu engellemek için harekete geçmesi gerektiğini söyledi.
Toplantıya video konferansla katılan Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ise toplantının Afganistan'ın komşuları arasındaki diplomatik bağları güçlendireceğini belirtti.
Vang, "Afganistan'a barışın getirilmesine yardımcı olabilmek için şimdiye kadar doğru yönde hareket ettik. Çin, Afganistan konusunda çeşitli istişarelerde bulundu ve bu istişareleri Kabil'de de gerçekleştirdi. Pekin, bu ülkedeki durumun iyileşmesi ve Afgan halkının daha iyi bir yaşam sürmesi için Afganistan konusunda çeşitli ülkelerle iş birliğini sürdürecek." diye konuştu.
Bir sonraki toplantıya Çin'in ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu söyleyen Vang, "Taliban da dünya ile diyalog kurmaya hevesli." ifadesini kullandı.
Lavrov: "BM koordinasyon rolünü üstlenmeli"
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da toplantıya video konferans yöntemiyle katılarak yaptığı konuşmada, "Tahran toplantısının katılımcılarının Afganistan konusundaki konumları birbirine oldukça yakın. Bu da Afganistan'da barış ve istikrarın gerçekleştirilmesine katkı sağlayacaktır." dedi.
Afganistan'daki mevcut durumun ABD'nin bu ülkeyi işgal etmesinden kaynaklandığını belirten Lavrov, Afganistan'da uyuşturucu kaçakçılığına ve terör gruplarının faaliyetlerine tanık olduklarını ve bu ülkedeki durumun iyileştirilmesi için tüm bölgesel ve uluslararası imkanların kullanılmasına ihtiyaç olduğunu kaydetti.
Rusya Dışişleri Bakanı, "Afganistan'daki farklı etnik kökenleri göz önünde bulundurmalı ve Afganistan'da kapsayıcı bir hükümetin kurulmasına destek vermeliyiz. Afganistan halkının da kendi haklarının korunduğunu ve uygulandığını görmesi gerekiyor. Bu doğrultuda tüm ülkelerin Afganistan konusundaki sorumluluklarını yerine getirmeleri gerektiğine inanıyoruz. Afganistan'daki durum konusunda Birleşmiş Milletler (BM) koordinasyon rolünü üstlenmelidir. Rusya da üzerine düşeni yapmaya ve Afganistan'a insani yardım göndermeye hazırdır." ifadelerini kullandı.
