ABD teknoloji devlerinin hepsinin Çin'de, hatta Facebook'ta olduğu bir zaman vardı. Bugün, Apple'ın ülkedeki devasa varlığı giderek daha fazla göze çarpıyor.
Geçen hafta Çin'de faaliyet gösteren Microsoft, sosyal ağı LinkedIn'i orada kapatacağını duyurdu . Şirket, Çin devletine uymanın giderek daha zor hale geldiğini söyledi.
Apple'ın ülkede kendi sansür sorunları var.
BBC , geçen hafta iki popüler dini uygulamanın Apple App Store'dan kaldırıldığını bildirdi . Daha sonra Amazon'a ait Audible ve Yahoo Finance uygulamasının da kaldırıldığı ortaya çıktı . App Store'u izleyen bir grup olan Apple Censorship, bu ay kaldırılan uygulamalarda artış gördüğünü söylüyor. Peki neler oluyor?
Pekin'de kapalı kapılar ardında neler olduğunu ölçmek çok zor. Yine de, Apple ve Microsoft'un yetkililer ve Çin teknoloji endüstrisi arasında bir iç savaşta yer aldığı giderek daha net hale geliyor.
Çin'in devasa küresel şirketler olan kendi büyük teknoloji devleri - Tencent, Alibaba ve Huawei - var. Ancak Çin hükümeti, kullandıkları güç konusunda endişelenmeye başladı.
Nisan ayında Alibaba, bir soruşturmanın hakim pazar konumunu kötüye kullandığını tespit ettikten sonra 2,8 milyar dolarlık (2 milyar sterlin) rekor bir cezayı kabul etti.
Ağustos ayında Çin hükümeti , teknoloji ekonomisinin daha sıkı düzenlenmesini belirleyen beş yıllık bir plan açıkladı.
Ayrıca Bitcoin'i çökertiyor
Amerikan şirketleri "büyük teknoloji çöküşünden" kurtulmuş değil.
Çin'in Büyük Güvenlik Duvarı'nın yazarı James Griffiths, "Baskı, hem Apple'ın hem de Microsoft'un konumlarının son yıllarda olduğundan daha zayıf olduğunun farkında olduklarını gösteriyor. Dikkatli yürümeleri gerektiğini biliyorlar" diyor.
Microsoft için devenin belini kıran saman, 1 Kasım'da yürürlüğe girecek bir yasa gibi görünüyor - Kişisel Bilgilerin Korunması Yasası (PIPL) - bu, şirketin daha fazla düzenlemeye uymasını gerektirecekti.
Microsoft, LinkedIn'i çekme kararını açıklayan bir açıklamada buna değiniyor: "Çin'de çok daha zorlu bir çalışma ortamı ve daha fazla uyumluluk gereksinimleriyle karşı karşıyayız."
Stanford Üniversitesi'ndeki DigiChina Projesi'nin baş editörü Graham Webster, "Sanırım buna değmeyeceğine karar verdiler" dedi. Bay Webster, LinkedIn'e veda etme kararını PIPL'nin yakında uygulanmasına bağlamaktadır.
şeytanın pazarlığı
Ancak Apple'ın Çin'de Microsoft'tan farklı bir dizi önceliği var.
Ülkeye derinden karışmış durumda, diğer tüm ABD teknoloji şirketlerinden çok daha fazla Çin'de faaliyet gösteriyor. Apple, son çeyrekte Çin ve Tayvan'da yaklaşık 15 milyar dolar gelir elde etti.
Tedariklerine devam etmesi Çin üretimine bağlı olduğu için Apple ülke kurallarına uyması gerekir. Sansür dahil olsa da bunu kabul etmek zorundalar.
Apple neden Çin'de donanım satmıyor ve App Store'u unutmuyor?
Sorun şu ki Apple, App Store ve iPhone'un ayrılmaz olduğuna inanıyor. İnsanların bir iPhone'daki uygulamaları App Store'dan indirebilecekleri yandan yüklenen uygulamalar için bir emsal oluşturmak istemiyor.
Bir kere, çok daha az para kazandıracaktı. Bu nedenle, Apple Çin'de ürün satacaksa, App Store'u o ülkede çalışır durumda tutmak esastır. Bay Webster, "Apple, uygulamaları kaldırıyor ve App Store'u şu ya da bu şekilde sansürlüyor" diye açıklamada bulundu.
"Apple burada şeytanın pazarlığını yaptı" diyor.
Gizli stratejiler
Diğer şirketler duvardaki yazıyı Microsoft'tan daha önce gördü. Google, Çin'in bir hack saldırısı olduğunu söyledikten sonra, arama motorunu 2010 yılında Çin'den kaldırdı. Şirket, aramaları sansürlemenin artık mutlu olmadığını söyledi.
Silicon Dragons'un yazarı Rebecca Fannin, Microsoft'un LinkedIn'i çekmesinin artık Apple'ı "büyük bir hedef" haline getirdiğine inanıyor. Ancak Apple'ın Çin'de kalmak için savaşacağını düşünüyor.
"Biliyorsunuz Apple gerçekten Çin'deki pazar liderlerinden biri... Apple'ın yakın zamanda bu sorunlardan dolayı Çin'den çekildiğini görmüyorum" diyor.
Apple ile Çinli yetkililer arasında kapalı kapılar ardında konuşmaların devam ettiği belirtildi. yapılan tahminlere göre, Apple geri adım atıyor ve birçok uygulama hala çalışıyor ve Apple onlar için ayağa kalktığı için Çin'deki App Store'da yaşıyor.
Apple bu haberlere ara sıra açıklama yapıyor ve gazetecileri, faaliyet gösterdiği ülkelerdeki yasalara uymasa bile onlara uyacağını belirten insan hakları politikasına yönlendiriyor .
Bu haber BBC'den Türkçeye çevrilmiştir. İlgili haberin İngilizcesini okumak için tıklayın
