Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, enerji tüketiminin yeni tip koronavirüs (Kovid19) salgını öncesi seviyelere ulaştığını, elektrik talebinin ise ekonomik büyümeyle paralel şekilde bu yıl yüzde 8 artış göstereceğini söyledi.
Küresel piyasalarda özellikle Avrupa'da doğal gaz fiyatlarının ciddi oranda arttığını anımsatan Dönmez, "Yılbaşına göre spot elektrik piyasalarında fiyatlar 3 kata yakın arttı. Ülkemizde de bu oranda olmamakla birlikte bazı artışları gözlemledik. Özellikle hane halkına bunun büyük kısmını yansıtmayarak bir koruma yapmış olduk. Doğal gaz, elektrik ve akaryakıttaki ÖTV'yi dikkate aldığımızda yaklaşık 127 milyar dolarlık destekleme yapıldı. Neredeyse kişi başı 1500 lira gibi bir destekten bahsediyoruz. Tabii vatandaşlarımız faturalarında bu destekleme tutarını görmüyor çünkü onu arz tarafında özellikle kamu kurumları eliyle yönetmeye çalışıyoruz. Son çeyrek itibarıyla doğal gazda fiyatın neredeyse 4'te 1'i faturalara yansıyor, elektrikte de yarı yarıya seviyesinde." diye konuştu.
Dönmez, elektrik faturalarında kademeli tarifenin şu anda meclis gündeminde olduğunu ve komisyonda müzakere edileceğini kaydetti.
Bu uygulamanın halihazırda su faturalarında birçok belediye tarafından uygulandığını aktaran Dönmez, "Bu uygulama, elektriği verimli kullanmaya teşvik edecek. Benzer uygulamayı doğal gaz için de çalışıyoruz. Özellikle kış aylarında, vatandaşımızın tüketiminin yoğun olduğu dönemlerde iki kademeli bir tarife çalışmasına geçmeyi planlıyoruz. Henüz takvim netleşmedi, kanunun çıkmasını bekliyoruz." ifadelerini kullandı.
"Karadeniz'de doğal gaz çalışmaları plana uygun ilerliyor"
Dönmez, Türkiye'nin Rusya ile doğal gaz görüşmelerinde prensipte anlaşma sağladığını belirterek, "Yakın gelecekte yazılı anlaşmaya dönüşmüş olacak. Yıl sonunda biten kontratlar da yenilenmiş olacak. Bu kontratların süreleri eskisi kadar uzun değil, 3 ila 10 yıl gibi vadeler söz konusu olabilir. Öngörümüz, yıl sonuna kadar anlaşmanın tamamlanmış olması. Kontratlarda miktarlar aynı, özel sektör ve BOTAŞ'ın payları da aynı. İhtiyaca göre bir miktar yüksek çekme imkanı da olacak. Bu madde daha önceki kontratta yoktu, ilk kez bu kontratta yer alacak." bilgisini paylaştı.
Karadeniz'de keşfedilen doğal gaza ilişkin çalışmaların plana uygun şekilde ilerlediğine değinen Dönmez, açılan tüm kuyularda testlerin arka arkaya yapılacağını söyledi.
Dönmez, Türkiye'nin dördüncü sondaj gemisinin gelecek yıl mayısta Türkiye'ye ulaşmasını beklediklerini dile getirerek, "Dördüncü geminin nerede görev yapacağıyla ilgili henüz lokasyon belirlemedik. Akdeniz'de sismik veriler analiz edildikten sonra en verimli lokasyonlar tespit edilecek ve ona göre bir sondaj planlaması yapılacak. Akdeniz'deki veriler o zamana kadar biterse dördüncü sondaj gemisi Akdeniz'e de gidebilir. Karadeniz'de de göreve başlayabilir. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının iş planına göre hareket edeceğiz. Bu sıfır bir gemi, ilk kez biz kullanacağız." diye konuştu.
Kömürden çıkış, teknolojik gelişmelere bağlı
Dönmez, Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadele ve 2053 net sıfır emisyon hedeflerine ilişkin ise enerji ihtiyacını fosil yakıtlardan karşılayan tüm sektör ve kurumların dönüşüm sağlaması gerektiğini ifade etti.
Karbon yakalama teknolojisinin gelişmesi durumunda kömürün Türkiye enerji portföyünden çıkarılmayacağını kaydeden Dönmez, "Yakıtın kendisinde kaliteyi artırıcı ve karbon azaltıcı teknolojik gelişmeler süreci şekillendirecek ama teknolojiler bugünkü haliyle kalırsa, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda 2053'ten sonra kömürden elektrik üretim imkanı kalmaz." dedi.
