2025 yılı programında emeklilik yaşının, "doğuşta beklenen yaşam süresindeki artışa" uyumlu olarak belirleneceği ve otomatik ayarlanacağı belirtildi. Son sosyal güvenlik revizyonunun yapıldığı 2000'li yıllara göre doğuşta beklenen yaşam süresinin arttığı göz önüne alındığında, emeklilik yaşının da buna bağlı olarak yükselmesi bekleniyor.
Yaşam Süresi Arttı
Resmi Gazete'de yayımlanan programda, sosyal güvenliğe özel önem verilmesi dikkat çekti. İlk bölümde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gelir ve gider dengesine yer verilirken, ikinci bölümde sosyal güvenlik için atılacak adımlara vurgu yapıldı. Programda, sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla gelecek yıl emeklilik yaşının gözden geçirileceği ifade edildi.
Programda, "Sosyal Güvenlik Sistemi ve Finansmanı" bölümünün "politika ve tedbirler" başlığı altında, "Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla emeklilik kriterlerinin belirlenmesinde doğuşta beklenen yaşam süresi artışı ile uyumlu otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacaktır." denildi. Bu süreç, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülecek.
Aktif-Pasif Dengesi Giderek Düşüyor
2025 yılı programında sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini gösteren ‘aktif-pasif dengesi’ de ele alındı. Bu denge, bir emekliye bakan çalışan sayısını ifade ediyor. Normal sistemde bu sayının 4 olması gerektiği belirtilirken, 2022 yılında bu oran 2 iken, 2023’te emeklilik kazanma koşullarındaki değişiklikler sonrasında 1.66 seviyesine geriledi. Çırak, stajyer ve kursiyerler hariç tutulduğunda bu oran 1.84’ten 1.54’e düştü.
Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi Nedir?
Doğuşta beklenen yaşam süresindeki artış, sosyal güvenlik sisteminde revizyon ihtiyacını gündeme getiriyor. Eskiden emeklilikte geçen yıl ortalaması 20 iken, şimdi 40'lara ulaştığına dikkat çekiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 77.3 yıl olarak hesaplanıyor; bu süre erkeklerde 74.7, kadınlarda ise 80 yıl. Türkiye’de emeklilik yaşının yeniden belirlendiği 2000'li yıllarda ortalama yaşam beklentisi ise 68 yıl olarak kaydedilmişti.
