İran ile diğer altı ülke arasındaki 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırmayı amaçlayan müzakereler bu ay devam edecek.
İran'ın baş müzakerecisi Ali Bakeri Kani, hükümetinin 29 Kasım'da Viyana'da bir araya gelmeyi kabul ettiğini söyledi. Tartışmalar, İran'ın yeni sert cumhurbaşkanının Haziran ayında seçilmesinden bu yana askıya alındı.
ABD, Başkan Donald Trump yönetiminde anlaşmadan çekildi, ancak Washington o zamandan beri yeniden katılmayı düşünebileceğini söyledi. Biden yönetimi, Viyana toplantısına diğer imzacılar olan İngiltere, Çin, Fransa, Almanya ve Rusya ile katılacağını söyledi.
Çarşamba günü Twitter'da yazan Bay Kani, İran'ın "yasadışı ve insanlık dışı yaptırımların kaldırılmasını amaçlayan müzakereleri 29 Kasım'da Viyana'da başlatmayı kabul ettiğini" söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, İran'ın temsilcilerinin "ciddi" olması halinde bir anlaşmaya hızla varılabileceğini söyledi. Ancak ABD'nin Haziran ayında Viyana'da yapılacak altıncı tur müzakerelerin ardından müzakerelerin kaldığı yerden devam etmesini bekleyeceğini de sözlerine ekledi.
İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi'nin müzakerelere sert bir yaklaşım sergilemesi bekleniyor.
Batılı ülkeler aylardır İran'ı müzakerelere yeniden katılmaya çağırıyor ve Tahran'ın nükleer ilerlemelerinin şimdi orijinal anlaşmanın belirlediği sınırların önemli ölçüde ötesine geçtiği konusunda uyarıyor.
2015 anlaşmasına göre İran, sivil kullanımları olan ancak nükleer silahlarda da kullanılabilen uranyum zenginleştirmesine kısıtlamalar getirmeyi kabul etti; stoklayabileceği bu malzemenin miktarı; ve ayrıca zenginleştirmeyi gerçekleştirmek için kullanılan makine tipi (santrifüjler).
Uluslararası denetimlere izin vermeyi kabul etti. Karşılığında da yaptırımları kaldırdı.
Ancak Trump, 2018'de anlaşmayı terk etti ve İran'ın balistik füze programını durdurma ve bölgesel çatışmalara katılımını sona erdirme hükümlerini kabul etmesini sağlayamadıktan sonra yaptırımları yeniden başlattı.
Yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesinden bu yana İran, yabancı bankalarda tutulan milyarlarca dolarlık varlığına erişemedi.
İran nükleer krizi: Temel bilgiler
Dünya güçleri İran'a güvenmiyor: Bazı ülkeler İran'ın nükleer bomba yapmak istediği için nükleer güç istediğine inanıyor.
Böylece bir anlaşma sağlandı: 2015'te İran ve diğer altı ülke büyük bir anlaşmaya vardı. İran, ekonomisine zarar veren sert cezaların veya yaptırımların sona ermesi karşılığında bazı nükleer çalışmaları durduracaktı.
Şimdi sorun nedir? ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmadan çekilmesi ve İran'a yeniden yaptırımlar getirmesinin ardından İran, nükleer çalışmaları yasaklamaya yeniden başladı. Yeni lider Joe Biden yeniden katılmak istese de her iki taraf da ilk adımı diğerinin atması gerektiğini söylüyor.
Bu haber BBC'den Türkçe'ye çevrilmiştir. İlgili haberin İngilizcesini okumak için tıklayın.
