Dünyanın "tahıl ambarı" olarak bilinen Ukrayna'nın gıda ihracatı için en önemli güzergah Karadeniz'deki limanları. Ukraynalı yetkililer 24 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş nedeniyle 20 milyon ton tahılın ülke dışına çıkarılamadığını belirtiyor.
Avrupa Birliği ve Ukrayna, Moskova'yı Ukrayna limanlarını bloke ederek gıda tedariğini "silah haline getirmekle" suçluyor. Rusya ise ihracatın devam etmesine izin vermek için yaptırımların kaldırılmasını istiyor.
Öte yandan denizcilik yetkililerine göre, Rusya ile Avrupa Birliği limanları açmak için bir anlaşma yapsa dahi gıda sevkiyatı denizdeki mayınlar nedeniyle ancak aylar sonra başlayabilecek.
Birleşmiş Milletler Uluslararası Denizcilik Örgütü, Ukrayna'nın liman girişlerine döşenmiş deniz mayınlarının çıkışı engellediğini ve bunların kaldırılmasının uzun süreceğini belirtti.
Gıda fiyatlarının yükseleceği düşünülüyor
Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC), küresel tahıl üretiminin 2022/23 sezonunda talebin altında kalacağını söylüyor.
Ukrayna'da sevkiyatın durmasının mevcut stokları azaltacağı ve ekmek, makarna gibi temel gıda maddelerinin fiyatını artıracağı düşünülüyor.
Rusya Savunma yetkilileri mart ayında, Ukrayna'nın liman girişlerine 400 mayın döşediğini öne sürmüştü. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ise Rusya'nın 372 adet R-421-75 tipi deniz mayını döşediğini söylemişti.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı önceki gün, Ukrayna'nın "Meşru müdafaa hakkını kullanmak için" deniz mayınları yerleştirdiğini doğruladı.
Çoğunluğu tahıl yüklü 84 yabancı nakliye gemisi Ukrayna limanlarında mahsur kaldı.
Uluslararası Deniz Ticaret Odası Genel Sekreteri Guy Platten, "Şu an gemiler için giriş ve çıkış güvenli değil. Mayınlar temizlenene kadar bu durum değişmeyecek." şeklinde konuşuyor.
Ukrayna çevresindeki mayınlar nasıl temizlenecek?
Uzmanlara göre, başlatılacak kapsamlı bir mayın temizleme operasyonu, 80'li yıllarda Irak ile İran arasındaki Birinci Körfez Savaşı'ndan beri yapılan en büyük girişim olacak.
Eskiden İngiltere Kraliyet Donanması'nda savaş gemilerine komutanlık yapan Kaptan Gerry Northwood, ilk olarak döşenen mayın türleri ve nerede bulundukları konusunda istihbarata ihtiyaç duyulacağını söylüyor.
Kaptan Northwood, mayın avlama araçlarının mayınların yerini belirleyip yok edebilmek için uzaktan komuta edilebilen denizaltılarla donatılması gerektiğini söylüyor.
İngiltere Kraliyet Donanması'nda eski bir amiral olan Duncan Potts ise Karadeniz'in özellikle gelgit veya güçlü akıntılara sahip olmamasına rağmen, yüzen mayınların belirli bir süre içinde önemli mesafeler kat etmeye devam edebileceğini ifade ediyor.
Potts, Ukrayna yakınlarında şu an hem Rusya hem de Ukrayna için tehdit oluşturan ve başıboş dolaşan onlarca mayın olduğunu belirtiyor.
