Sektör, liradaki "sürdürülemez" bir düşüşün ithalat fiyatlarını artırıp arzı kesintiye uğratmasının ardından stokların küçüldüğü konusunda uyardığı için bazı Türkler ilaç satın almakta zorlanıyor.
Sektör liderleri ve eczaneler, 48 milyar liralık (4 milyar dolar) sektörün bazı ürünlerde büyük kayıplarla karşı karşıya olduğunu söyledi ve çocuklar, soğuk algınlığı, diyabet ve yüksek tansiyon da dahil olmak üzere ilaçlar için önümüzdeki aylarda kesintiler olacağı konusunda uyardı.
Zaten zayıf olan Türk para birimi, bazı ithal ürünlerin kıtlığına neden olan ve analistlerin pervasız faiz indirimleri dediği şey nedeniyle geçen haftanın başından bu yana %25'e varan oranda değer kaybetti.
Türkiye İlaç Sanayicileri Derneği Başkanı Nezih Barut, Reuters'e verdiği demeçte, bazı ilaçların stoklarının genellikle bir aya kıyasla bir haftaya düştüğünü söyledi. İlaç şirketleri, dövizdeki düşüş nedeniyle aniden pahalı olan bazı ithalatları frenlemek zorunda kalıyor, diye ekledi.
Barut, "Bazı ilaçlar piyasada yok. Bu, döviz kurlarından ve ayrıca küresel düzeyde hammaddeye erişimde yaşadığımız zorluklardan kaynaklanıyor" dedi.
Türkler Liranın değer kaybetmesinden endişeli
İstanbul'da beyin felci ve epilepsi hastası 16 yaşındaki oğlu için ilaç arayan hemşire, "Her yere baktım ve daha fazlasını bulamadım ve eczaneler bana bir daha ne zaman geleceklerini söyleyemiyor" dedi.
"Doktorumuzla konuşmam ve ilacı bulamazsam değiştirmem gerekiyor, ama umarım bunu yapmak zorunda kalmayız" dedi ve isminin açıklanmasını talep etti. "Bize bunun döviz kuru ayarlaması nedeniyle olduğu söylendi." diye ekledi.
Son lira düşüşü, geçen yıl 24 milyar lira (2 milyar dolar) ilaç ithal eden bir endüstri için mevcut bir sorunu daha da kötüleştirdi. Türk Eczacılar Birliği bu ayın başlarında 645 ilaca erişimde sorun olduğunu söyledi.
Lira bu yıl şimdiye kadar dolar karşısında %38, euro karşısında ise %32 değer kaybetti. Satışlar, bu ay Başkan Tayyip Erdoğan'ın baskısı altındaki merkez bankasının faizleri 100 baz puan daha indirerek yüzde 15'e, yani yüzde 20'lik enflasyonun oldukça altına indirmesiyle hızlandı.
Para birimi, Salı günü dolar karşısında 13.45 ile rekor düşük seviyeye ulaştıktan sonra Perşembe günü daha da yükseldi. Ancak ağır amortisman, uyuşturucu da dahil olmak üzere ithalat yoluyla Türkiye'nin enflasyonunu canlandırıyor.
Barut, "Mevcut döviz kurlarında ilaç üretimi veya ithalatı sürdürülemez" diyen Barut, derneğinin döviz kuru nedeniyle hükümetten gelecek yıl için en az yüzde 35 fiyat artışı isteyeceğini de sözlerine ekledi.
Liranın değer kaybetmesi ilaçları vurdu
Eczacılar, ilaçlar için bir sonraki yıllık referans fiyatın belirlendiği Şubat ayına kadar arz sorunları öngördüler.
Ankara'da Eczacı Ayşe Sibel Birinci, "Başta çocuk ilaçları, hormon ilaçları, tansiyon ilaçları, bazı diyabet ilaçları, insülin olmak üzere birçok ilaç sıkıntısı yaşanacak" dedi.
Bir başka eczacı olan Ahmet Metin Kablama ise özellikle liradaki düşüş nedeniyle çocuklara yönelik ağrı kesiciler, ateş düşürücüler, burun spreyleri ve öksürük şuruplarının kıt olduğunu söyledi.
Şu anda COVID'in yanı sıra bir grip salgını da olduğu için hastalar bu tür ilaçlara ulaşmakta zorlanıyor" dedi. Yetkililer, sektördeki zorlukların aynı zamanda 2004'ten beri yürürlükte olan bir referans fiyatlandırma sisteminden kaynaklandığını söylüyorlar.
Sistemde 5 AB ülkesi referans alınıyor ve bunlar arasında en düşük fiyat Türkiye'deki ilaçlar için "referans fiyat" oluyor. Jenerik rekabeti olan ilaçlar için, bir yıl için sabitlenmiş bir avro kuruna göre referans fiyatın %60'ı uygulanır.
Şirketler oranın çok düşük olduğunu söylüyor. Bu yıl için euro yaklaşık 4,6 olarak belirlenirken, perşembe günü bir euro 13,4 lira değerindeydi.
Bu haber Reuters'den Türkçeye çevrilmiştir. İlgili haberin İngilizcesini okumak için tıklayın.
