Ankara Üniversitesi Teknokent bünyesindeki Hayvan ve Bitki Genomik Araştırma İnovasyon Merkezi ve Simurg Kuş Yuvası Derneği'nin iş birliğiyle 2019 yılında kurulan "Tüy Bankası", Türkiye'nin ilk biyolojik kuş koleksiyonudur. Bu koleksiyon, doğada bulunan kuş tüylerinin toplanarak saklanması ve analiz edilmesiyle oluşturulmuştur. Şu an itibarıyla, Türkiye'de kaydı bulunan 504 kuş türünün 200'üne ait binlerce tüy burada özenle korunmaktadır.
Tüy Bankası: Yaralı Kuşlara Umut Veren Bir Doğa Mirası
Tüy Bankası'nda, toplanan tüyler üzerinde DNA barkodlama yöntemi kullanılarak yerel bir kuş veri tabanı oluşturulmaktadır. Bu sayede kuş türlerinin genetik çeşitliliği analiz edilmekte, popülasyon takibi yapılmakta ve tehdit altındaki türlerin korunmasına yönelik çalışmalar desteklenmektedir. Ayrıca, bu veriler uluslararası veri tabanlarına aktarılmaktadır.
Tüy Bankası, sadece bilimsel araştırmalar için değil, aynı zamanda yaralı kuşların tedavisi için de önemli bir kaynak sunmaktadır. Kanat yaralanması nedeniyle uçamayan ebabil ve kırlangıç kuşlarına, bankadaki sağlıklı tüyler kullanılarak implantasyon uygulanmaktadır. İyileşme sürecinin ardından bu kuşlar doğal yaşamlarına geri kazandırılmaktadır. Bu yöntem, kuşların tedavisinde invaziv olmayan bir yaklaşım sunmaktadır.
Simurg Kuş Yuvası Derneği, vatandaşları da bu projeye dahil etmektedir. Özellikle kanat tüyü hasarı yaşayan ve tüy değiştirme süreçleri uzun süren ebabil ve kırlangıçlar için implantasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu türlerde tüy bulmak hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle vatandaşların buldukları tüyleri derneğe ulaştırmaları teşvik edilmektedir. Örneğin, rehabilitasyon sürecinde bir ebabilin dökülen tüyleri, başka bir ebabilin yeniden gökyüzüyle buluşmasına vesile olabilmektedir.
Tüy Bankası, sadece kuşların tedavisi için değil, aynı zamanda doğa koruma ve biyoçeşitlilik çalışmalarına da katkı sağlamaktadır. Kuş türlerinin genetik çeşitliliğini anlamak, popülasyon izleme ve tehdit altındaki türlerin korunması için kritik bir araçtır. Bu sebeple özellikle moleküler çalışmalarda bu tüyler sıklıkla kullanılmaktadır. Dernek, bu projeyle Türkiye'nin biyoçeşitlilik haritasına önemli katkılar sunmaktadır.
Kaynak: DHA
