Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, YÖK Konferans Salonu'nda düzenlenen "Yükseköğretimde Mesleki Eğitim Çalıştayı"nda konuştu.
Endüstrinin ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünün karşılanması için mesleki eğitimin önemli bir itici güç haline geldiğini belirten Özvar, Kovid19 salgınıyla yaşanan küresel krizin seyri ve süresiyle ilgili belirsizliğin, mesleki eğitimin gelecek dönemde daha da önemli rol oynayacağını ortaya koyduğunu söyledi.
Prof. Dr. Özvar, 2025'e kadar dünyada dijital dönüşüm nedeniyle 85 milyon işin yok olabileceği, aynı zamanda yeni çalışma hayatına daha uyumlu 97 milyon yeni işin ortaya çıkacağının öngörüldüğüne işaret ederek, şunları kaydetti:
"Son yıllarda çalışma hayatında yaşanan değişimler neticesinde, iş gücü piyasasında ileri düzeydeki yeterliklere sahip insan kaynağı ihtiyacının giderek artacağı ve daha önce bir yükseköğretim programından mezun olan yetişkinlerin de yeterliklerini geliştirmek amacıyla tekrar bir mesleki eğitim programına kaydolma eğilimi göstereceği gerçeği, hepimizce hazırlıklı olmamızı gerektiren bir gerçektir. Bu kapsamda, mesleki eğitimde geleceğin mesleklerinin ve yeni mesleki eğitim modellerinin belirlenmesine, esnek meslek profillerinin oluşturulmasına ve bu yönde öğrencilere gerekli becerilerin kazandırılmasına yönelik stratejik çalışmalar ivedilikle hayata geçirilmek zorundadır."
Üniversite mezunlarının istihdam oranını artırmak temel hedeflerimizden
YÖK Başkanı Özvar, 2564 yaş aralığındaki üniversite mezunlarının istihdam oranının OECD ortalamasının yüzde 84, Türkiye'de yüzde 74 olduğunu belirterek şöyle devam etti:
"Bütün taraflarla birlikte Yükseköğretim Kurulu olarak yeni dönemde bu oranın yükselmesine katkı vermek temel hedeflerimizden birisi olacaktır. Bu kapsamda, bugünkü çalıştayın odak noktası, yükseköğretimde yalnızca meslek yüksekokulları değil, tüm yükseköğretim programlarında verilen mesleki eğitimdir. Zira meslek yüksekokullarında olduğu kadar üniversitelerin mühendislik, tıp, eczacılık, arkeoloji ve sosyoloji programlarında da mesleki eğitim verilmektedir. YÖK'ün yeni vizyonuna göre, üniversitelerin istihdama sağlayacağı katkı, Başkanlığımızın izleyeceği önemli performans kriterlerinden birisi olacaktır. Ulusal ve uluslararası iş gücü piyasasını takip eden ve kendi mezunlarının istihdamını izleyen bir üniversite yönetimi anlayışının hakim kılınmasını önceleyeceğiz."
Yeni dönemde yükseköğretim kademesindeki mesleki eğitim öğrencilerinin ve mezunlarının yanı sıra üniversitelerdeki eğiticilerin de niteliğinin artırılmasının öncelikli hedeflerinden biri olduğunu aktaran Özvar, beceri eğitimine dayalı mesleki eğitim için öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısını yüksek gördüklerini, yeni dönemde bu sayıyı düşürmek için çalışacaklarını anlattı.
Özvar, "Ülkemizde Kovid19 salgınıyla birlikte ekonomide ve iş gücü piyasasında yaşanan dönüşümlere ve 11. Kalkınma Planı'nda belirtilen meslek profiline uygun iş gücünün yetiştirilmesi için yükseköğretim programlarında güncelleme yapılacak. Bu bakımdan mesleki eğitimde müfredatın güncellenmesi, her mesleğe ait becerilerin seviyelere göre belirlenmesi, yetkinliklerin tanımlanması ve geleceğin mesleklerine yönelik becerilerin, örneğin dijital beceri, eleştirel düşünme, yenilik ile problem çözme becerileri gibi öğrencilere kazandırılması öncelikli atacağımız adımlar arasında olacak." diye konuştu.
Üniversite-sanayi iş birliğini güçlendirmek istiyoruz
Uygulamalı eğitimleri artırmak ve üniversitesanayi iş birliğini güçlendirmek istediklerini vurgulayan YÖK Başkanı Özvar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Üniversite ile sanayinin bu etkileşiminin üretimde çarpan etkisi yaratacağına inanıyoruz. Mesleki eğitimde yetişen insan kaynağı profilinin daha fazla sanayi ve iş dünyası odaklı olması gerekirken, üniversitelerin sanayi ve iş dünyasıyla ilişiklerinin istediğimiz düzeyde olduğunu söyleyemeyiz. YÖK'ün yeni döneminde, üniversitesanayi iş birliği modellerinin geliştirilmesi de ayrı bir konu başlığı olarak değerlendirilmektedir. Bu kapsamda, üniversitelerin bazı bölümlerinin, sanayinin belirli yerlerinde konumlandırıldığı yeni modeller gündeme getirilecektir. Bu sebeple yapılan bu çalıştayın yeni dönemde öncelikle üniversite ve iş dünyası ilişkilerine büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz."
Erol Özvar, Türkiye iş gücü piyasasında işgücü arz ve talebi arasındaki nicelik ve nitelik uyuşmazlığının önemli bir sorun olduğunun altını çizerek, "Üniversiteler ve sanayi kuruluşları arasındaki iş birliğinin güçlenmesi ile çalışma alanlarına göre sanayi tarafından Başkanlığımıza iletilecek istihdam projeksiyonları ile üniversite kontenjan planlamalarının daha rasyonel yapılabileceğine inanıyoruz." ifadesini kullandı.
Yeni dönemde yaşanabilecek olağanüstü durumlara karşı yeni işyeri eğitim modellerinin geliştirilmesi gerektiğini dile getiren Özvar, şu bilgileri paylaştı:
"Mesleki eğitimin niteliğinin arttırılması, üniversite sanayi iş birliğinde daha somut adımlar atılması noktasında 'Uzmanlaşmış Meslek Yüksekokulları' gündeme gelecek. Meslek yüksekokullarında çok sayıda program yerine bir program üzerinden uzmanlaşmış meslek yüksekokullarının fevkalade önemli bir işlev göreceğini, üniversitesanayi iş birliğinde bilhassa ekonominin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara eleman ihtiyacının karşılanmasında fevkalade roller oynayabileceğini düşünüyoruz. Bu sebeple uzmanlaşmış meslek yüksekokullarının açılması gündeme gelecektir. Bu açıdan üniversitelerimizin çok kıymetli temsilcilerine buradan bu konuda bir adım atmalarını, bu konuda bu mesele üzerinde biraz düşünmelerini ifade etmek isterim.
Yükseköğretim Kurulu olarak önümüzdeki günlerde bu konuda yükseköğretim kurumlarımızla paylaşacağımız birtakım usul ve esaslar gündeme gelecektir. Akabinde üniversitelerimizde bu konuda çalışmaların başlatılmasını kendilerinden isteyeceğiz. Bu açıdan meslek yüksekokullarını daha etkin, sanayinin beklentilerine daha doğrudan nitelikli iş gücünün kazanılmasına katkı vereceğine inanıyoruz."
Çalıştayda 4 başlık ele alınacak
Genç istihdam oranının artırılması ve yeni dönemde yükseköğretimde mesleki eğitimin yol haritasının belirlenmesi amacıyla bir gün sürecek çalıştaya, öğretim elemanları, yöneticiler, sektör temsilcileri, sanayi ve ticaret odaları ile Milli Eğitim, Sanayi ve Teknoloji, Tarım ve Orman, Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarından temsilciler katıldı.
Çalıştayda, "Mesleki eğitimde kalitenin artırılması", "Mesleki eğitimde iş yeri eğitimi", "Genç istihdamında yükseköğretimin rolü" ve "Genç istihdamında sektörlerin rolü" başlıklarında çalışma grupları oluşturuldu.
