Avrasya tünelinde EGİS firmasına bağlı çalışan işçiler, işyerinde yaşanan olumsuz çalışma koşullarına karşı sorunlarını birlikte çözmek, haklarını birlikte aramak için yan yana geldi.
Haftalık izinler, mobbing, görev dışı iş yaptırma gibi sorunlarla çalışmaya zorlandıklarını belirten işçiler, haklarından vaz geçmeyeceklerini ve bunun için mücadele edeceklerini belirttiler. Avrasya tünelinde çalışan işçiler, çalışma koşullarını ve mücadelelerini anlattı.
Öncelikle merhaba. Bize biraz çalışma şartlarından bahsedebilir misiniz?
Bizler Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş (ATAŞ)’a bağlı çalışan EGİS adlı taşeron şirketin çalışanlarıyız. Bir yerden başlamak gerekirse sanırım en doğrusu her gün artan iş yükümüz ve maruz kaldığımız mobbingden bahsetmemiz lazım. Sürekli baskı ve mobbing altında, yoğun bir iş temposuyla çalışıyoruz.
Bunu biraz açabilir misiniz?
Şöyle özetleyebilirim, her iş yerinde olduğu gibi bizim çalıştığımız yerde de her çalışan işçinin bir görev tanımı mevcut. Biz acil müdahale ekibi olarak işe alındık ve bize öyle anlatıldı. Görev tanımımız sonradan esnetildi ve görev tanımını esneten belgeyi baskı ortamında imzalamak zorunda kaldık. Her geçen gün yeni bir görev tanımıyla karşılaşıyoruz. Olmaz dediğimiz her işi yaptırmak istiyorlar. Mesela 13 kişilik acil müdahale ekibindeki arkadaşlarımız hem ilk yardımcı, hem yangın vb. durumlarda itfaiye eri, hem de temizlikçi olabiliyor. Oysa görevleri daha sade ve az olmalı. Çalışan arkadaşlarımıza ekstra iş yükü eklenmiş durumda.
Tünelin temizliğini de acil müdahale ekibi olarak siz mi yapıyorsunuz?
Normalde temizlik işlerini bu işle özel olarak ilgilenen kişilerin yapması gerekir, lakin temizlik için yeterli personel yok. Toplam 2 temizlik işçisi arkadaşımız var.2 kişilik ekip olarak gece ve gündüz olmak üzere 2 vardiya sisteminde çalışıyorlar. Temizlik işçisi arkadaşlar gündüz vardiyasında olduklarında temizlik işleri de 13 kişilik acil müdahale ekibindeki arkadaşlarımıza kalıyor.
Biz işe başladığımızda tünel temizliğinin altı ayda bir yapılacağı söylendi. Bir yıl içerisinde de tünel temizliği için özel bir araç yapılacağı, bizlerin sadece temizlik aracına güvenlik amacıyla eskortluk yapacağımız söylendi. İlerleyen zamanda temizlik aracı gelmediği gibi, temizlik işini önce üç ayda bir, sonra ayda bir, en sonunda da her gün yapmamız istendi.
Yani 5 kilometrelik tünel boyunca duvarların temizlenmesi, tünelin süpürülmesi, aydınlatmaların, şeritleri ayıran kedigözlerinin silinmesi vb. işler de kaza, yangın gibi istenmeyen durumlara karşı her an hazır olması gereken müdahale ekibindeki arkadaşlarımız tarafından yapılıyor. Oysa her vardiya için yeterli düzeyde temizlik işçisi alınmış olsa diğer arkadaşlarımız da sadece kendi işlerini yapmış olacaklar. İtfaiye, ilkyardım, acil müdahale görevi olan personel başka iş yapamaz esasında ama biz baskı ve mobbing uygulanarak en başta temizlik olmak üzere, kendi işlerimiz dışındaki pek çok işi de yapmak zorunda kalıyoruz.
Çalışanlara karşı baskı ve mobbing uygulandığından söz ettiniz. Bundan biraz bahsedebilir misiniz?
Çalışan arkadaşlarımız üzerinde sürekli bir baskı var, en küçük bir boşluk bulduklarında hakkımızda tutanak tutuyorlar. Artık iş tanımımızda olan işleri yaparken bile (olaya müdahale gişe açma kapatma vb.) “acaba burada bunu böyle yaparsam, burada durursam, buradan gidersem, inisiyatif alırsam tutanak yermiyim, başıma iş açılır mı?” diye tedirgin oluyoruz.
Koca tüneli boydan boya araç fırçasıyla yıkamamızın talep edilmesi başlı başına bir sorun iken, bizden her gün kedigözlerini, aydınlatmaları ve duvarları ıslak mendille silip bu temizliği yapmamızı bekliyorlar.
Açıkçası bir süre önce sendikalı olduk ancak sendikalı olmamız da fazladan iş yükünün hafiflemesine ya da baskı ve mobbingin azalmasına yardımcı olmadı ne yazık ki.
Şirket yönetiminin almış olduğu kararlar, verdikleri emirler hatalı olsa bile suçu ve eksikliği bir şekilde biz çalışanlara yükleyecek şekilde yorumlanıyor her olay. Şirket yönetimi hiçbir eksikliğini, hatasını kabul etmiyor.
Son günlerde birçok konu bahane edilerek kendileri hatalı olsa bile biz çalışanları suçlu gösterip bizleri disiplin kuruluna sevk edip, arkadaşlarımıza baskı yapılıyor.
Acil müdahale ekibi olarak bizim görevimiz kontrol odasından gelen talimatlar doğrultusunda olaylara müdahale etmek. Saha gözlemi mevcut kameralar ile kontrol odasının görevi. Onlar olayı görüp bizlere bildirecek olmasına rağmen, daha yeni müdahale ekibinden 2 arkadaşımıza mevcut olayı görmedikleri için tutanak tutuldu. Oysaki olayı görmek ve müdahale ekibine bildirimde bulunmak gözlem odasının sorumluluğunda.
Vardiya sisteminiz nasıl? Haftada kaç gün çalışıyorsunuz?
3 vardiya halinde çalışıyoruz. Bir süre öncesine kadar 4+1, 4+2 (yani 4 gün iş 1 gün izin, 4 gün iş 2 gün izin)sisteminde çalışıyorduk. Daha sonra 5+1, 5+2 (yani 5 gün iş 1 gün izin, 5 gün iş 2 gün izin) sistemi ile çalışmaya başladık. Sistem değişimi sonrası yıllık bazda haftalık izin kaybımız oluştu. İmzalamış olduğumuz TİS’in 5. maddesi kazanılmış haklarımızın geri alınamayacağını belirtiliyor ancak sistem değişimi sonrası çalışma süremiz artmış, izin süremiz azalmış oldu. Adeta TİS imzalandığı için bunu hazmedemeyen işveren tarafından cezalandırıldık. Sendikalaşma ve TİS sürecinde işten atılan arkadaşlarımız da oldu maalesef.
Peki ekleyeceğiniz başka sorunlarınız da var mı?
Açıkçası yaşadığımız en temel problemler bunlar. Bunun gibi bir dizi hak gaspları da mevcut ancak biz acilen saydığımız sorunların çözüme ulaştırılmasını istiyoruz.
Avrasya Tüneli’nde asıl yüklenici Ataş firmasının ya da EGİS firmasının Fransa genel merkezinin tüm bu baskı ve mobbing uygulamalarından haberi var mıdır bilmiyoruz ama baskı ve mobbing karşısında haklarımızdan vazgeçmeyeceğimizi bilmelerini istiyoruz.
