TBMM Genel Kurulunda, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından EYT yasası çıktı.
Ancak yasa kapsamında staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000 ve kısmi emeklilik olmaması nedeniyle emeklilik mağduriyeti devam ediyor.
Torba Yasa ile kendi mağduriyetlerinin giderilmesini isteyen staj ve çıraklık, Bağ-Kur, ABO, 5000, kısmi ve kademeli emeklilik mağdurları gözünü hükümete çevirdi. Temmuz ayında gündeme gelen 2.Torba Yasa kapsamına dahil edilmeyen staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları 2023 yılı bitmeden yeni bir torba yasayla emeklilik haklarına kavuşmak istiyor.
Emeklilik zamanı günden güne ertelenen staj ve çıraklık, Bağ-Kur, 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları için herhangi bir düzenlemenin gündeme alınmaması da tepkilere yol açtı.
5000 ve kısmi emeklilik mağdurları tam çözüm bekliyor!
Uzun zamandır verilen emeklilik mücadelesinin EYT'liler için çözüme ulaşmasının ardından çeşitli nedenler ve yasa değişiklikleri nedeniyle emekli olamayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları çözüm sırasının kendilerine gelmesini bekliyor. EYT mağduriyetinin kesin olarak çözüme kavuşmadığını, bunun aksine emeklilikte mağduriyet yaşayan çoğunluk kesimin görmezden gelindiğini belirtiyor.
Mevcut ekonomik şartlarda zaten geçim sıkıntısı yaşayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları EYT düzenlemesinin tam olarak çözülmemesi nedeniyle daha fazla sıkıntı yaşıyor. Hem emekli olamayan mağdurlar belirli bir yaşın üstünde oldukları için de çalışmakta zorluk çekiyorlar.
Yaşlarından ötürü ya da sağlık sorunları nedeniyle iş bulamayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları belirli bir yaşın üstünde olduklarını ve artık huzurlu bir emeklilik hayatı sürmek istediklerini belirterek birçok mecrada yetkililere sesleniyor.
EYT yasası kapsamına alınmayan 5000 ve kısmi emeklilik mağdurlar birkaç günlük fark yüzünden ya da ani yasa değişiklikleri nedeniyle aynı prim ve yaş şartını yerine getirdikleri vatandaşların aksine emekli olamazken geçim sıkıntısı yaşıyor.
5000 ve kısmi emeklilik nedeniyle emekli olamamanın adaletsizlik olduğunu belirten vatandaşlar uzun yıllar beklenen EYT'nin yarım çözülmesine de tepki gösteriyor. Kapsama dahil edilerek emekliliklerinin önündeki engellerin kaldırılmasını talep eden 5000 ve kısmi emeklilik mağdurları daha fazla bekletilmek istemiyor.
Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağduriyeti çözülecek mi?
Uzun zamandır birçok mecrada yetkililere seslenen Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurlarının yasa kapsamına alınmaması vatandaşların mağduriyetinin devam etmesine neden olurken tepkiler de gecikmedi.
Geriye dönük tescil hakkı verilmemesi nedeniyle emekli olamayan Bağ-Kur tescil mağdurları maddi ve manevi sıkıntılar yaşıyor. Belirli bir yaşın üstünde olmaları nedeniyle çalışmakta zorlanan ve uzun yıllar süren çalışma hayatlarının ardından en temel hakları olan emeklilik hakkına kavuşmak isteyen Bağ-Kur'lular yaşadıkları bu durumu adaletsizlik olarak nitelendiriyor.
Tescil affı, ihya ve yasada düzenleme isteyen Bağ-Kur mağdurlarının yaşadığı sıkıntılar günden güne artıyor. Emeklilikte adil bir sistem olmasını isteyen Bağ-Kur mağdurları yapılan bu ayrımcılığa karşı çıkarken emekli olmak için çok daha uzun süre bekleyecek olmalarına da tepki gösteriyor. Prim ve yaş şartını yerine getiren Bağ-Kur mağdurları aynı şartları yerine getirdikleri kişilerin aksine tescil ve ihya sorunu nedeniyle emekli olamıyor.
2000 yılı öncesi sigortalılık hakları iade edilerek mükellefiyet başlangıç tarihleri itibarıyla kuruma tescil imkânı verilmesini talep eden Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları sosyal medyadan yetkililere seslenmeye devam ederek torba yasasında kendilerine de yer verilmesini ve yaşadıkları bu mağduriyetin son bulmasını bekliyorlar.
Mevcut ekonomik şartlarda geçim sıkıntısı yaşayan Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları emeklilikte önlerinde bulunan engellerin kaldırılmasını, haksızlıkların giderilmesini istiyor. Geçtiğimiz gün Meclis'in açılmasıyla umutlanan Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları yetkililerden olumlu bir açıklama bekliyor. Meclis'te gündeme getirilmeyi bekleyen Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları birçok mecrada yetkililere seslenmeye devam ediyor.
Bağ-Kur tescil mağdurları yetkililerden ne talep ediyor?
Uzun zamandır geriye dönük tescil hakkı için mücadele eden Bağ-Kur tescil mağdurları şu sözlerle yetkililere sesleniyorlar:
''Bizler çalışma hayatına esnaf ve sanatkârlar olarak başlamış, Bağ-Kur'lu olma şartı olan vergiye tabi olma, işyeri ruhsatı, şirket ortaklığı ve esnaf sicil kaydı gibi tüm resmi kayıtlarımızın olması nedeniyle, 1479 sayılı kanun gereği zorunlu Bağ-Kur'lu olmamız gerektiği halde olamayan, hizmet yıllarını hiçbir şekilde sosyal güvence altına alamayan, Bağ-Kur tescil mağdurlarıyız.
1479 sayılı kanun gereği, kurumun kendiliğinden oluşturması gereken, Bağ-Kur tescil kaydı yapılmamış olup, bunun faturasını da yıllarca emek vermiş, vergisini o yılların son derece zor ekonomik koşullara rağmen devletine kuruşu kuruşuna ödeyen, esnafa kesilmiştir.
Oysa çalışma hayatın da bir gün dahi hizmeti olan vatandaşın, Sosyal Güvenlik Sistemine dahil edilmemesi kanun nezdinde suç kabul edilirken, esnaflık yaptığı vergi kaydıyla, esnaf sicil kaydıyla kesinleşmiş olan vatandaş için aynı uygulama söz konusu olmamıştır. 1479 sayılı yasaya göre kazanılmış olan Bağ-Kur'lu olma hakkı, eklenen geçici maddeyle ve devlet eliyle iptal edilmiştir. Bu olumsuz gelişmeler kamuoyu vicdanında endişe ve korkular yaratırken, esnaflık yapmış ya da yapmakta olan vatandaşın da güven duygusunu sarsmış ve sosyal güvenlik şemsiyesinin dışına itildiği için kendini son derece kırgın ve mazlum hissetmesine sebep olmuştur.
04.10.2000 yılından önce vergi ve oda kaydı olan her esnafın 1479 sayılı yasaya göre zaman sınırlaması şartı olmadan primini yatırmasa bile Bağ-Kur'lu olma hakkı her durum da sabitti. Bu tarihte çıkan yasa geriye doğru işletilerek kurumun yapması gereken Bağ-Kur kaydımızı yapmayıp, mağdurlara herhangi bir bildiri yapmadan 6 aylık süre içerisinde yazılı müracaata ve primlerimizin tamamını ödeme şartına bağlamıştır. 6 aylık sürede müracaat etmeyenler, hizmet yılları 15 yılı bile bulsa Bağ-Kur kayıtları silinerek tescil hakkı iptal edilmiştir
2000 ve 2008 yıllarından önce esnaflık yapmış Bağ-Kur tescil mağduru vatandaşın en büyük talebi anayasal hakkı olan sosyal güvenlik yani Bağ-Kur'lu olma hakkının kendisine ivedilikle iade edilmesidir. Bu hakkını alırken de devletine hiçbir şekilde maddi yük olmadan kendi kaynağını kendisi oluşturarak, geriye dönük borçlanma hakkının iadesiyle hazineye sağlayacağı milyarlarca TL faizsiz gelirle devlete kaynak sağlayacaktır. Hem devlet kazanacak hem de 100 binlerce mağdur edilmiş vatandaş mahrum bırakıldığı sosyal güvenlik hakkına kavuşmuş olacaktır.
Bizler af ya da bağış istemiyoruz. Yasanın yürürlük tarihinde esnaflık yaptığımız için 1479 sayılı kanunda 24.25.26. maddelerinde açıkça belirtildiği gibi 1982-2000 tarihleri arasında sigortalılık koşullarının gereği haklardan yararlanmak isteyen vatandaşın kendi koşullarına göre başvuru yapmasının önü açılmalıdır.
Talebimiz ise, gerek 2003 yılında çıkarılan geçici 18. Ek maddenin, gerekse 2008 sonrası Bağ-Kur kaydını başvuru ile yapabilenlerin çalışma Bağ-Kur başlangıç tarihini belirleyen maddelerin kaldırılmasını talep ediyoruz 1479 sayılı kanunun, bağ-kurlu sayılanlar olarak açıkça tarif ettiği 24., 25. ve 26. maddelerinin gereği olarak sosyal güvenlik haklarımıza kavuşabilmektir. Devletin resmî kurumları olan vergi dairelerinde işyeri açarak, vergi ödediğimiz, ticari faaliyetlerimize istinaden meslek odalarına, belediyelere harç ve aidat ödediğimiz, noterler üzerinden defter tasdiklerini yaptığımız kayıtlıdır. 1982-2008 yılları arasındaki çalışma yıllarımıza ait ilgili tarihlerde yürürlükte bulunan kanunların işletilerek sosyal güvenlik haklar geri almak istiyoruz.''
Tescil affı, ihya ve yasada düzenleme isteyen Bağ-Kur mağdurlarının yaşadığı sıkıntılar günden güne artıyor. Emeklilikte adil bir sistem olmasını isteyen Bağ-Kur mağdurları yapılan bu ayrımcılığa karşı çıkarken emekli olmak için çok daha uzun süre bekleyecek olmalarına da tepki gösteriyor. Prim ve yaş şartını yerine getiren Bağ-Kur mağdurları aynı şartları yerine getirdikleri kişilerin aksine tescil ve ihya sorunu nedeniyle emekli olamıyor.
2000 yılı öncesi sigortalılık hakları iade edilerek mükellefiyet başlangıç tarihleri itibarıyla kuruma tescil imkanı verilmesini talep eden Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları sosyal medyadan yetkililere seslenmeye devam ederek torba yasasında kendilerine de yer verilmesini ve yaşadıkları bu mağduriyetin son bulmasını bekliyorlar.
Mevcut ekonomik şartlarda geçim sıkıntısı yaşayan Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları emeklilikte önlerinde bulunan engellerin kaldırılmasını, haksızlıkların giderilmesini istiyor. Geçtiğimiz gün Meclis'in açılmasıyla umutlanan Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları yetkililerden olumlu bir açıklama bekliyor. Meclis'te gündeme getirilmeyi bekleyen Bağ-Kur tescil, ihya ve prim mağdurları birçok mecrada yetkililere seslenmeye devam ediyor.
Bağ-Kur prim gün sayısı düşecek mi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçim öncesi vaatlerinde bulunan Bağ-Kur prim günlerini 7 bin 200'e düşürme sözü Bakan Işıkhan'a soruldu.
Bakan Işıkhan konuya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
Bu konuda tabi biz talimatlarımızı aldık. Sayın Cumhurbaşkanımızın her sözü bizim için talimattır. 7 bin 200 güne düşürülmesi bizim için önemli sözlerden bir tanesi. Bu konuda biz çalışmalarımıza başladık. Burada 5 yıl kazanıyor aslında. 9 bin yerine 7 bin 200 ödeyerek BAĞ-KUR'lulara 5 yıl öncesinde emekli olma hakkı tanıyoruz. Bu da inşallah bütçe disiplini doğrultusunda bu hedefimizi de gerçekleştireceğiz. Bu konuda temel değişkenlerimiz, standartlarımız olacak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Çok acele etmemizi gerektiren bir durum da söz konusu değil. Çünkü 5 yıllık süre boyunca biz bu seçim vaatlerini yerine getirmekle mükellefiz. Biz bütçemiz doğrultusunda inşallah bütçemizdeki bu iyileşmeler arttıkça biz de bu sözleri vaatleri vatandaşlarımızın lehine çalışanlarımızın lehine olabilecek tüm uygulamaları da hayata geçirmek için çalışacağız.
Bağ-Kur'lulara geriye dönük tescil hakkı için kanun teklifi sunuldu!
Saadet Partili Mustafa Kaya, 1/10/2008 tarihinden önce vergi ve meslek odası kaydı olmasına rağmen sigorta (BAĞKUR) tescili olmayanlara, başvuruları halinde geriye dönük olarak sigortalı olma imkânı verilmesine ilişkin kanun teklifini Meclis'e sundu. Şu anda komisyonda olan kanun teklifinin detayları ise şu şekilde:
1 Ekim 2008 tarihine kadar vergi kaydı ve meslek odası kaydı olup da BAĞ-KUR kaydı olmayanlar bu tarihten önceki sürelerini BAĞ-KUR'a tescil ettirememekle birlikte prim borçlan da tahakkuk etmeyeceği için ödeyemeyeceklerdir. Geçtiğimiz dönemlerde birtakım Kanunlarla borçlanma yoluyla sigortalılık sürelerinin değerlendirilmesine ilişkin yasal düzenlemeler yapılmış ancak bu yasal düzenlemelerden haberdar olmayan veya başvuru süresini kaçıran veyahut maddi imkânsızlıklardan dolayı bu süreci değerlendiremeyen birçok esnaf, sanatkâr, şirket ortağı vardır.
1 Ekim 2008 öncesi vergi kaydı olan, meslek odası kaydı olan ancak BAĞKUR kaydı olmayanların BAGKUR tescilleri yapılmadığından dolayı birçok vatandaşımız sosyal güvenlik sistemine dahil olamamakla birlikte, emeklilik için gerekli olan sigortalılık süresi ve yaş şartlarını yerine getirememektedirler. Ayrıca yine emekli olabilmeleri için gerekli olan prim gün sayılarını tamamlayamamaktadırlar.
Böylelikle bu durumda olan vatandaşlarımız gelecek kaygısı taşımakta olup hem kendileri hem de vefatları durumunda geride kalan hak sahiplerine emekli maaşı intikal ettirememektedirler. Yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı hazırlanan Kanun teklifi ile 01.10.2008 tarihinden önce vergi ve meslek odası kaydı olup da Bağ-Kur tescili olmayanlara üç aylık başvuru süresi içerisinde geriye dönük Bağ-Kur tescil kaydı ve ödeme imkân getirilmesi için hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde değişikliği ile değişiklik Öncesindeki madde metnine göre mevcut bulunan başvuru süresini veya Ödeme süresini geçirerek hak kaybı yaşayan sigortalılar ile yine 04/10/2000 öncesinde aynı durumda bulunan sigortalılara yönelik olarak üç aylık sürede vergi kayıtlarının belgelenmesi şartıyla 1479 Sayılı Kanun çerçevesinde daha Önceden yaşadıkları hak kayıplarının telafisi amacıyla kaydı olmayanların sigorta tescilleri yapılmadığından dolayı yaşlılık aylığına hak kazanmaları için ihtiyaç duydukları süre ve gün şartlarını sağlamaya yönelik bir defalık geçici geçiş işlemine duyulan ihtiyacın karşılanması hedeflenmektedir.
Staj ve çıraklık sigortası başlangıç sayılacak mı?
Staj ve çıraklık sigortası yaptırdıkları halde emekli olamayan vatandaşlar, mağduriyetlerini gidermek için çalıştıkları günleri kanıtlamak zorunda kaldı. Emeklilik koşullarını sağlamalarına karşın sigorta başlangıçları kabul edilmeyen staj ve çıraklık mağdurları, yasal düzenlemelerin değişmesini bekliyor.
Çok küçük yaşlarda ekmek parası kazanmak için çalışma hayatına atılan stajyer ve çıraklar sigortalarının emeklilikte bağlayıcı sayılmasını ve emeklilikte önlerinde bulunan engellerin kaldırılmasını isteyerek yetkililere seslenmeye devam ediyor.
Çalışma günlerini belgeli bir şekilde kanıtlayan staj ve çıraklık mağdurları dönemin değişmesiyle tüm haklarını bir anda kaybetti. Emeklilik şartlarını doldurmalarına rağmen sigortalarının başlangıç sayılmaması nedeniyle emekli olamayan staj ve çıraklık mağdurları bir an önce emeklilik hakkına kavuşmak isterken gözünü kulağını yetkililerden yapılacak açıklama çevirdi.
Kabine toplantısının ardından yetkililerden bir an önce adım atılmasını isteyen vatandaşlar, staj ve çıraklık yaptıkları sürelerin emeklilik hesaplamasında dikkate alınmasını talep ediyorlar. Bu durumda olan vatandaşlar, hak ettikleri emekliliği alabilmek için mücadelelerini sürdürüyorlar.
Staj ve çıraklık mağdurları haklarını aramaktan vazgeçmeyeceklerini belirtirken yetkililerden duyarlılık bekliyor. Emeklilik sisteminde yaşanan haksızlığın giderilmesi için staj ve çıraklık sigortasının emeklilikte başlangıç sayılması gerektiğini vurgulayan Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu, dün birçok şehirde gerçekleştirdiği basın açıklaması ile bir kez daha yetkililere seslendi.
Staj ve çıraklık yapan çalışanlar emekli olabilmek için SGK tescilli işe giriş tarihlerinin tanınmasını talep ediyor. Türkiye genelinde eş zamanlı yapılan basın açıklamalarına binlerce kişi katılarak, 'staja ve çırağa adalet' pankartları açtı.
Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu tarafından organize edilen ve Federasyona bağlı dernekler, Türkiye genelinde eş zamanlı meydanlara inerek, hükümete seslerini duyurmaya çalıştı.
Zorunlu staj ve çıraklık yapanlar emekli olabilme haklarının ellerinden alındığını belirterek, sorunun düzeltilmesini bekliyor. İlk işe giriş tarihi 2000 öncesi olan yüz binlerce çalışan insanın emekli olamadığı tahmin ediliyor.
Staj ve çıraklık mağdurları ne talep ediyor?
Staj ve çıraklık mağdurları fiilen çalıştıkları ve sigorta kayıtları ile e-Devlet'te açıkca görünen ilk işe giriş tarihinin emeklilik hesabının yapıldığı sigorta başlangıcı sayılmasını talep ediyor. Staj ve çıraklık mağdurları daha fazla seçim vaatlerine konu olmadan mağduriyetlerinin çözüme kavuşmasını ve sigortalarının emeklilikte bağlayıcı sayılmasını talep ediyor.
