Zorunlu staj faaliyeti tıpkı ülkemizde olduğu gibi birçok Avrupa ülkesinde de uygulanıyor. Ancak ülkemizdeki vatandaşların staj başlangıcı sigorta girişi olarak sayılmıyor. Milyonlarca staj ve çıraklık mağduru stajın sigorta başlangıcı sayılmasını ve EYT düzenlemesinden yararlanmayı talep ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) düzenlemesinin detaylarını açıklayarak, "2 Milyon 250 bin vatandaşımız emekli olma hakkına kavuşuyor. Herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır" açıklamasında bulunarak EYT mağduriyetini çözerken yeni mağduriyetlere de kapı araladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “İşletmelerde mesleki eğitimin amacı, öğrencinin iş hayatına dahil olması değil eğitiminin bir parçası olarak eğitim gördüğü mesleği uygulama ile öğrenmesidir. Başka bir ifade ile bunlar bildiğimiz anlamda bir çalışan değil öğrencidirler. Dolayısıyla çıraklık ve stajyerlikte geçen süreler malullük yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında bulunmadığından söz konusu sürelerdeki işe başlama tarihinin, aylığa hak kazanmada ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmesine kanunen imkân bulunmamaktadır.” sözleriyle 2 milyon staj ve çıraklık mağdurununun EYT düzenlemesinden yararlanamayacağını açıklamıştı.
GURBETÇİLERİN STAJLARI TÜRKİYE'DE KABUL EDİLİYOR
Milyonlarca Türk vatandaşının kendi ülkesinde yaptığı staj sigortaları başlangıç sayılmayıp emekliliklerine etki etmiyorken, Almanya başta olmak üzere Avrupa'da yaşayan milyonlarca gurbetçi, staj sigortası primlerini Türkiye'deki emeklilikleri için kullanabiliyorlar.
Türkiye'de yaşayan staj ve çıraklık mağdurları, söz konusu ayrımın kendi vatandaşına karşı yapılan bir haksızlık olduğunu ifade ederek yetkililere seslenerek staj ve çıraklık sigortasının EYT düzenlemesi içerisinde olmasını talep ediyor.
YARGITAYDAN EMSAL KARAR
Yargıtay’ın kararıyla Türkiye’de yıllardır talep edilen ancak gerçekleşmeyen staj süresinin sigorta başlangıcı sayılması, 2016 yılındaki karar ile Almanya’da yaşayan gurbetçilere tanınmıştı.
Yargıtay, Almanya’da mesleki eğitim dolayısıyla zorunlu prim ödenen dönemleri, sigorta başlangıç tarihi olarak kabul etmişti.
Yurtdışındaki gurbetçilerin Türkiye’de emekli olabilmek için borçlanma yapmalarını düzenleyen 3201 sayılı Kanun’a göre, Türk vatandaşlığında geçen 18 yaşından sonraki süreler borçlanılabiliyor. Borçlanma, yurtdışında sigortalı olarak çalışılan dönemler ile bu dönemler arasında her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen süreler için yapılabiliyor. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 6 Nisan 2016 tarihinde verdiği 2016/481 sayılı kararı (Esas no: 2014/10-454), on binlerce gurbetçiyi sevindirecek. Dava konusu olayda, 1998 yılında izinle Türk vatandaşlığından çıkan 1975 doğumlu bir gurbetçi 2012 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurarak, borçlanma talebinde bulundu ve sigortalılık başlangıç tarihinin de mesleki eğitiminden dolayı zorunlu prim ödemesi yapılan 1993 yılı olarak kabul edilmesini istedi.
STAJYER VE ÇIRAKLAR NE İSTİYOR?
Sosyal Güvenlik Kurumu’nda 8 Eylül 1999'dan önce stayjer ve çırak kaydı bulunanlar sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını karşıladıkları takdirde yaş şartı aranmadan emekli olabilmek istiyorlar.
Çok küçük yaşlarda ekmek parası kazanmak için çalışma hayatına atılan stajyer ve çıraklıklar sigortalarının emeklilikte bağlayıcı sayılmasını ve Ocak ayında Meclis'e sunulması beklenen EYT düzenlemesi kapsamından yararlanmayı istiyorlar.
Çırak ve stajyeler SGK’ye kayıtlı iken çalıştıklarını ve Sigorta Sicil Kaydı belgesinde “ilk işe giriş tarihi” ifadesinin açık bir şekilde yer aldığını belirterek stajyer ve çıraklar için de borçlanma hakkı istiyor.
