12 Mart, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini simgeleyen ve bu mücadelenin edebi ifadesi olan İstiklal Marşının kabul edildiği özel bir gündür. 1921 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen bu marş, yazarı Mehmet Akif Ersoy tarafından büyük bir özveriyle yazılmıştır. Ersoy, marşını hiçbir maddi menfaat beklemeden Türk milletine ithaf etmiştir. İşte, İstiklal Marşı'nın kabulünün 104. yıldönümünde, bu tarihi olayı vurgulayan en anlamlı şiirler ve önemli bilgiler...
12 Mart İstiklal Marşı İle İlgili Şiirler
İstiklal Marşı'nın kabulü, hem edebi hem de tarihi bir anlam taşımaktadır. Bu özel günü kutlamak amacıyla birçok şair, İstiklal Marşı'nın gücünü ve anlamını yansıtan şiirler yazmıştır. İşte 12 Mart ile ilgili yazılmış birkaç anlamlı şiir:
İstiklal Marşını Dinlerken – Cahit Sıtkı Tarancı
İstiklal Marşı’nın coşkusunu anlatan en güzel şiirlerden biri Cahit Sıtkı Tarancı tarafından yazılmıştır. Bu şiir, İstiklal Marşı’nı dinlerken hissettiklerimizi derinlemesine anlatır:
"Borazan başı, borazan başı
Akşamları batan güneşe karşı
Alışılmış bir ibadet gibi
Çaldığınız o İstiklâl Marşı
Yıllardır her kulakta yer etmiş
Gür nâmesiyle tutarken arşı..."
Mehmet Akif - Ali Ulvi Kuruçu
İstiklal Marşı’nın gerçek anlamını ve Mehmet Akif Ersoy'un yazdığı marşın gücünü en iyi anlatan şiirlerden biri de Ali Ulvi Kuruçu'ya ait olanıdır:
“(Marşında) bir umman kesilen devreye girdin!
Mehmetçiğin imanını (hep vecde getirdin!
Yükseldiğin iklim, bulut ermez tepelerdir,
Ruhundaki yıldız, güneşlerden eserdir!”
Antakya’dan Gelen Mektup – Yusuf Mardin
Yusuf Mardin’in “İstiklal Marşı’yla çınlayan dağlar” adlı şiiri, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin her köşeye nasıl etki ettiğini anlatır:
"İstiklâl Marşı’yla çınlayan dağlar;
Bak bulut hudut boyunda görünmez oldu.
Yurdumun rengini andıran bağlar;
O zümrüt yeşile bürünmez oldu."
İstiklal Marşı Ne Zaman Kabul Edildi?
İstiklal Marşı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 12 Mart 1921 tarihinde kabul edilmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın zorlu yıllarında, milletin moral kaynağı olarak kabul edilen marş, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin simgesi haline gelmiştir.
İstiklal Marşı İçin Açılan Yarışma
Kurtuluş Savaşı sırasında, ordudan bir İstiklal Marşı yazılması talebi gelince, Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) 500 lira ödüllü bir yarışma açar. Bu yarışmaya gönderilen 724 şiir arasından altısı seçilir ve Meclise sunulur. Ancak, dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi (Tanrıöver) tarafından yapılan eleştirilere göre, yarışmaya katılmayan Mehmet Akif Ersoy’dan bir şiir yazması istenir.
Mehmet Akif'in Şiiri ve Kabulü
Mehmet Akif, yarışmanın para ödülünü kabul etmemiş ve yazdığı şiiri "İstiklal Marşı" olarak Türk milletine ithaf etmiştir. 12 Mart 1921 tarihinde, Meclis Başkanvekili Dr. Adnan (Adıvar) başkanlığında yapılan oturumda Mehmet Akif Ersoy’un şiiri, İstiklal Marşı olarak kabul edilmiştir. Marş, dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi tarafından Meclis kürsüsünden okunmuştur.
Mehmet Akif, para ödülünü almak istemediğini belirtmiş ve ödül parası yerine bu parayı, İstanbul'daki Darül Mesai adlı bir yardım kurumuna bağışlamıştır.
Beste Yarışması ve Marşın Müzikal Yolculuğu
İstiklal Marşı’nın kabul edilmesinin ardından, Maarif Vekaleti 1924 yılında marşın bestelenmesi için bir yarışma düzenlemiştir. Ancak, savaş nedeniyle bu süreç uzamış ve Ali Rıfat Çağatay’ın bestesi seçilmiştir. Ancak bu beste, Türk müziğiyle uyumlu olmadığı gerekçesiyle 1930 yılında yapılan bir değişiklikle Osman Zeki Üngör'ün bestesi kabul edilmiştir. O günden bu yana, İstiklal Marşı'nın bestesi Osman Zeki Üngör’ün eseridir.
