2025 yılına girerken Türkiye'deki enflasyon, temel gıda maddelerinin fiyatlarının hızla artmasıyla, ailelerin ve bireylerin yaşam mücadelesini zorlaştırmaya devam ediyor. DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından yapılan Ocak 2025 verilerine göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir şekilde beslenebilmesi için harcaması gereken miktar 22 bin 75 TL olarak belirlendi. Ancak, güncel asgari ücretin bu tutarı sadece 29 TL farkla geçtiği ortaya çıktı.
BİSAM'ın raporuna göre, asgari ücret 22 bin 104 TL iken, açlık sınırı 22 bin 75 TL olarak belirlenmiş durumda. Yani asgari ücretle bir ailenin sağlıklı beslenmesi için gerekli olan miktar neredeyse karşılanabiliyor, ancak temel ihtiyaçları karşılamak, barınma, sağlık, ulaşım ve eğitim gibi giderler eklenince yoksulluk sınırı 76 bin 358 TL’ye kadar yükseliyor.
Açlık Sınırı: 22 Bin TL, Yoksulluk Sınırı: 76 Bin TL
Ocak 2025 itibarıyla yapılan hesaplamalar, dört kişilik bir ailenin sadece gıda için yapması gereken harcamayı net bir şekilde ortaya koyuyor. Ancak açlık sınırı, sadece gıda harcamalarını kapsadığı için, diğer temel ihtiyaçlar eklenmeden yoksulluk sınırı hesabı yapılmıyor.
BİSAM’ın verilerine göre, açlık sınırı, dört kişilik bir ailenin sadece gıda için yapması gereken harcamaları kapsayarak 22 bin 75 TL olarak belirlenmişken, yoksulluk sınırı ise bu rakama barınma, ulaşım, sağlık, eğitim gibi diğer temel ihtiyaçların da eklenmesiyle 76 bin 358 TL’ye kadar çıkıyor. Yani asgari ücretle, dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi neredeyse imkansız hale geliyor.
Tek Kişi İçin Yoksulluk Sınırı 35 Bin TL
Tek başına yaşayan bir kişinin temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi içinse, en az 35 bin 459 TL'ye ihtiyacı olduğu tespit edildi. Bu tutar, yalnızca sağlıklı beslenme değil, barınma, ulaşım, sağlık gibi tüm ihtiyaçları da kapsayan bir bütçe gereksinimi olarak öne çıkıyor.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, yalnızca gıda harcamaları değil, aynı zamanda enerji, ulaşım, eğitim ve sağlık gibi diğer önemli kalemler de göz önünde bulunduruluyor. Bu da bireylerin yaşam kalitesini belirleyen, hayati önem taşıyan unsurlar arasında yer alıyor.
Temel Gıda Harcamalarındaki Değişim: Meyve ve Sebze En Yüksek Gider
BİSAM'ın yaptığı araştırmada, Türkiye’de hanelerin temel gıda harcamalarında en büyük payın meyve ve sebzeye ayrıldığı belirtildi. Yapılan hesaplamalara göre, hanelerin toplam gıda harcamaları içinde şu kalemlerin payı şu şekilde dağılıyor:
- Meyve ve sebze: %28,2
- Süt ve süt ürünleri: %26,6
- Et, yumurta ve kurubaklagil: %26,1
- Ekmek, makarna ve tahıl grubu: %11,74
- Diğer gıda harcamaları: %7,45
Bu veriler, tüketici alışkanlıklarının değiştiğini ve özellikle meyve ve sebzeye olan harcamaların arttığını gösteriyor. Ayrıca süt ve süt ürünleri ile et tüketimi de oldukça yüksek paya sahip.
