EYT'de sona yaklaşılıyor. İlk aşamada 1.5 milyon kişi emeklilikten faydalanacak. Emekli olanlar işte ayrılırlarsa kıdem tazminatını da alacak. Ocak'ta yapılcak maaş zammıyla beraber tazminat tutarları da beraberinde yükselecek. Diğer yandan primi eksin olan EYT'liler nasıl tamamlayacaklarını merak ediyor. ,
Yaşa takılanlara yönelik düzenlemeyle ilk etapta 1.5 milyon kişi emekli olurken, işten bu nedenle ayrılanlar kıdem tazminatını da alacak. Ocak'ta yapılacak maaş zamları tazminat tutarını da yükseltecek...
Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik yasal çalışmada sona yaklaşılırken, 'tarih, prim, yıl, başvuru, tazminat, aylık' konusunda ayrıntılar Aralık'ta netleşecek. İlk etapta 1.5 milyon kişi emekli olurken, işten ayrılanlar kıdem tazminatını da alabilecek.
1 Ocak'ta maaşlara yapılacak zamlar da tazminat tutarını artıracak. İşte merak edilen soruların yanıtları şöyle:
EYT KAPSAMINDA EMEKLİ OLAN HERKES KIDEM TAZMİNATI ALABİLECEK Mİ?
Emeklilik nedeniyle işten ayrılan herkesin kıdem tazminatı hakkı bulunuyor.
Ancak aynı işyerinde en az 1 yıl çalışma zorunluluğu bulunuyor. Ayrıca biriken ücretler varsa yıllık izin gibi haklarını da alarak işten ayrılabilirler.
KIDEM TAZMİNATI YENİ YILDA NE KADAR ARTACAK, EK ÖDEMELER DâHİL EDİLECEK Mİ?
Tazminat son brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Son brüt maaş hesabındaki kazancın yanı sıra yıl içinde yapılan tüm ödemelere de bakılıyor. Ocak, çok sayıda çalışan için zam ayı olacak. Maaşlarda yapılacak artışlar tazminata da yansıyacak.
Asgari ücretlinin kıdem tazminatı asgari ücretteki artışla yükselecek. Örneğin; asgari ücrete yüzde 40-50 zam gelirse, her yıl için yapılacak ödeme de bu tutarda artacak. Kıdem tazminatı tavanı ise memur maaş katsayısında yaşanacak artışla yükselecek.
FAZLA MESAİ, YILLIK İZİN ÜCRETİ KIDEM HESAPLAMASINA DâHİL EDİLECEK Mİ?
Fazla mesai, doğum, evlenme yardımı, ölüm yardımı gibi bir defaya mahsus verilen yardımlar kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmiyor.
EMEKLİ OLUP ÇALIŞMAYA DEVAM EDENLERİN KIDEM TAZMİNATI HAKKI BULUNUYOR MU?
Emeklilik nedeniyle tazminatını alıp ayrılan kıdem hakkını sıfırlar. Yeniden aynı işyerinde çalışan için yeni bir çalışma dönemi başlar. Ancak
kıdem tazminatını almadan çalışmaya devam edenler ayrılırken tazminatını alabilir.
ASGARİ ÜCRETİN ÜZERİNDEKİ GELİRİN BİR KISMININ ELDEN VERİLMESİ KIDEMİ DÜŞÜRÜR MÜ?
Emekli aylığını, kıdemi yükseltmenin yolu ortalama kazancın yüksek olmasıdır.
Prime esas kazanç ne kadar yüksekse emekli aylığı ve kıdem o kadar yükselir. Ücretlerin asgari ücret kadarını banka yoluyla, üzerini elden alan çalışanın hem emekli aylığı hem de kıdem tazminatı düşük olur.
1979 doğumlu eşimin Emekli Sandığı başlangıcı 2001 yılındadır. 21 yıllık Emekli Sandığı prim ödemesi var. 2007 ve 2013 tarihinde doğumları var. Acaba ne zaman emekli olur? İki çocuk borçlanmasını yaparsak EYT 'li kapsama girer mi?
EYT'nin ilk defa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olup, bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olacağı tarih 2 ila 18 yıl arasında uzayanları kapsaması bekleniyor. Eşinizin memuriyet başlangıç tarihi 8 Eylül 1999'dan sonra olduğundan maalesef kapsamda değil. Doğum izinlerini borçlansa bile bu durum değişmez. Yasa tasarının gördükten sonra sorunuza daha net cevap verilebilir. Çünkü önümüzde seçim sürecinin olması yasada da sürpriz düzenleme beklentilerini artırmaktadır.
1981 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1999 olup 5000 gün prim ödemem var. EYT çıkarsa emekli olur muyum?
Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 975 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. EYT kapsamındasınız. Ancak hangi şartlarla ve nasıl yararlanacağınız EYT yasa tasarısının açıklanacağı Aralık 2022 ayında belli olur.
1 Ocak 1968 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 7 Kasım 1997 olup SSK'ya 5235 gün prim ödemem var. 1988'de 18 ay askerlik yaptım. 25 yıl çalışmışlık sürem doldu. EYT çıkmadan önce askerlik borçlanması yapmalı mıyım, emekli olur muyum?
Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 665 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geriye gider ve 7 Mayıs 1996 olur.
KAYNAK:TAKVİM
