Avrupa Birliği yasalarının üstünlüğüne meydan okuyan bir Polonya mahkemesi kararı, Cuma günü AB'yi varoluşsal bir krize soktu ve AB politika yapıcıları ve birçok Polonyalı arasında Polonya'nın sonunda bloktan ayrılabileceği yönündeki korkuları artırdı.
Avrupa'nın dört bir yanındaki politikacılar, Polonya Anayasa Mahkemesi'nin Perşembe günü AB yasalarının bazı bölümlerinin Polonya anayasasıyla uyumlu olmadığını ve 27 ulustan oluşan AB'nin dayandığı yasal direği baltaladığı yönündeki kararından duydukları üzüntüyü dile getirdiler .
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "derinden endişe duyduğunu" ve liderliğindeki AB yöneticisinin AB hukukunun önceliğini sağlamak için elinden gelen her şeyi yapacağını söyledi. Açıklamalarda AB'nin 450 milyon vatandaşının ve işletmelerinin yasal kesinliğe ihtiyacı olduğunu ve Komisyonun sonraki adımlarına karar vermek için hızlı bir analiz yapacağını söyledi.
Varşova ve Brüksel, iktidardaki Hukuk ve Adaletin (PiS) 2015'te iktidara gelmesinden bu yana anlaşmazlık içinde olsalar da, şimdi tam bir çatışma rotasındalar. Lüksemburg'un dışişleri bakanı Jean Asselborn, AB bakanlarının Lüksemburg'daki toplantısına katılmak üzere varışta, "Polonya'daki bu hükümetin ateşle oynadığını açıkça belirtmeliyiz." dedi.
"Avrupa'nın bütünleşmesi ve Avrupa'da bir arada yaşaması için Avrupa hukukunun önceliği şarttır. Bu ilke bozulursa, bildiğimiz Avrupa, Roma antlaşmalarıyla inşa edildiği şekliyle yok olacaktır."
Brüksel'deki yetkililer Perşembe günkü mahkeme kararının Varşova aleyhine sonuçlanması aylar alacak para cezasına ve davaya yol açabileceğini söyledi. Polonya'nın 2004 yılından bu yana bloğa üyeliği, Avrupa'daki en hızlı ekonomik büyümenin bazılarının sağlanmasına yardımcı oldu. Rusya'nın giderek daha iddialı hale gelmesi, onlarca yıldır komünist yönetim altında olan bazı orta ve doğu Avrupa devletlerini sinirlendirirken, birçok Polonyalı AB'yi ulusal güvenliğin önemli bir parçası olarak görüyor.
Ancak mahkeme kararını memnuniyetle karşılayan Polonya Babakanı Mateusz Morawieckiş, her üye ülkeye saygı gösterilmesi gerektiğini dile getirdi.
POLES'İN ENDİŞELERİ
Polonya ve Macaristan'daki popülist hükümetler, LGBT haklarından yargı bağımsızlığına kadar değişen konularda Avrupa Komisyonu ile giderek daha fazla çelişiyor. Anayasa Mahkemesi, Morawiecki'nin AB kurumlarının Polonya'nın yargı sistemini yeniden düzenlemesini durdurup durduramayacağını sormasının ardından davayı aldı.
Polonya, 2028 yılına kadar bloktan 770 milyar zloti (193 milyar dolar) alacak ve eleştirmenler hükümetin bu fonu riske attığını söylüyor. Polonya'nın nominal GSYİH'si 2020'de 2,3 trilyon zlotiydi. Haziran ve Temmuz 2021'de gerçekleştirilen bir Eurobarometer araştırması, Polonyalıların AB'ye kendi ulusal hükümetlerine olan güveninin neredeyse iki katı kadar güvendiğini gösterdi.
Varşova emeklisi Grazyna Gulbinowicz, "Bence... AB'den çıkma riski var, çünkü gerçekleşen tüm bu eylemler adım adım buna yol açabilir." dedi. Genel durumumuz üzerinde çok olumsuz bir etkisi olacağını düşünüyorum, çünkü işler kolay değil ve AB fonları olmadan daha da zor olacak, yalnız hissedeceğimiz gerçeğinden bahsetmiyorum bile."
Bu haber Reuters'dan Türkçeye çevrilmiştir. İlgili haberin İngilizcesini okumak için tıklayın.
