ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) Cuma günü, Covid-19 aşı takviye çekimlerinin gerekli olup olmadığına dair merakla beklenen bir incelemeyi tamamlaması bekleniyor.
FDA ve Başkan Joe Biden'ın yönetimi arasında, Beyaz Saray'ın onaylanması halinde önümüzdeki hafta kadar erken bir tarihte hazır olacağını söylediği güçlendiriciler konusunda gerginlik artıyor. Ancak bazı bilim adamları ikna olmuş değil.
Destekleyici çekimler ne zaman kullanılabilir olacak?
Geçen ay Başkan Biden, Pfizer aşısı için destekleyici aşıların FDA ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinden (CDC) onay aldıkları sürece 20 Eylül'de satışa sunulacağını duyurdu. Pfizer'in sunumu Cuma günkü FDA danışma komitesi toplantısında onaylanırsa, ajansın komiseri potansiyel olarak birkaç gün içinde imza atabilir.
Bununla birlikte, tam federal onay almak, CDC'nin danışma komitesinden de bir onay gerektirecektir. 29 Eylül'de bir araya gelecekler. Biden'ın aşılar konusunda doğruluğu kontrol edildi
Ancak Cuma günkü toplantının sonucu belirsizliğini koruyor. Bazı bilim adamları, güçlendiricilerin pandeminin seyri üzerinde önemli bir etkiye sahip olma ihtimalinin düşük olduğuna inanıyor.
Bulaşıcı hastalıklar doktoru ve California San Francisco Üniversitesi'nde profesör olan Dr Monica Gandhi, güçlendiricinin gerekli olduğuna inanmayan bazı FDA uzmanlarının değerlendirmesine katıldığını söyledi.
BBC'ye "İmmünoloji araştırması pek inandırıcı değil" dedi. "Antikorlar zamanla azalır, ancak [insan vücudunun] daha fazlasını yapmak için planı vardır." Bu planlar, adaptif bağışıklık sisteminin bir parçasını oluşturan "bellek B" hücreleri biçiminde gelir.
Dr Gandhi, "İkinci dozdan sonra iyi dolaşımdaki bellek B hücrelerini gösteren kağıt ardına kağıtlar var" dedi. Bazıları, ek aşı dozlarının, dünyanın birçok insanın henüz birinci veya ikinci aşılarını almadığı bölgelerine dağıtılmasının daha yararlı olacağını da söyledi.
"Ahlaki ve etik soruları çıkarırsanız, bir sonraki varyantın nereden geleceğine dair halk sağlığı sorusu hala var" dedi. "Aşı oranlarının düşük olduğu yerlerden gelmesi muhtemel."
Güçlendiricinin savunucuları, Pfizer aşısının Covid-19'a karşı etkinliğini gösteren verilere işaret ediyor, dört ay sonra %96'dan %84'e düşüyor. Pfizer, üçüncü bir atışın etkinliğini hızlı yayılan Delta varyantına karşı da dahil olmak üzere %95'e kadar geri getirdiğini söylüyor.
Los Angeles merkezli bir acil servis doktoru olan Dr Priscilla Hanudel, bağışıklığı baskılanmış kişilerin "kesinlikle" bir güçlendirici alması gerektiğini söyledi. Ayrıca, ikinci atıştan sonra ciddi hastalıklardan iyi korunsalar bile, genel halkın güçlendiricilerden fayda sağlayacağına inandığını söyledi.
Dr Hanudel, "Tıpkı herhangi bir aşıda olduğu gibi, tüm bağışıklık zamanla azalacak ve önümüzdeki ay bunu göreceğiz." Dedi.
Destekleyici atış için kimler uygundur?
Daha önce Biden yönetimi, ABD sakinlerinin ikinci bir doz aldıktan sekiz ay sonra takviye çekimleri için uygun olacağını söylemişti. Bu zaman çizelgesi, sunumun 20 Eylül'de başlaması halinde ilk haftada 5,2 milyon kadar insanın uygun olabileceği anlamına gelir.
Ağustos ayında, ABD'li sağlık yetkilileri, 2021'in başlarındaki ilk aşılarda olduğu gibi, takviyelerin muhtemelen aşamalı olarak gerçekleştirileceğini söyledi. Bu, muhtemelen sağlık çalışanları ve yaşlıların takviye almaya hak kazanan ilk kişiler arasında olacağı anlamına gelir. . Bağışıklığı baskılanmış olanlar için güçlendirici çekimler zaten onaylanmıştır. CDC verilerine göre, Ağustos ortasından bu yana yaklaşık 2 milyon kişi üçüncü bir aşı dozu aldı.
Hangi güçlendirici atışı alabilirim?
İlk kullanıma sunma yalnızca Pfizer/BioNTech dozlarını içerir. FDA'nın potansiyel bir Moderna güçlendiricisine kısa bir süre sonra - potansiyel olarak birkaç hafta içinde - karar vermesi bekleniyor, ancak henüz kesin bir veri yayınlanmadı.
Moderna, kendi adına, son aşamadaki klinik denemesinden elde edilen verilerin, bağışıklığın zaman içinde azaldığını gösterdiğini, ancak yine de insanları ciddi hastalıklara karşı koruyor gibi göründüğünü söyledi.
Güçlendiricilerin potansiyel yan etkileri nelerdir?
Pfizer'e göre, güçlendiricinin yan etkileri ikinci dozdan sonra hissedilenlere benzer. Şu ana kadar üçüncü aşıya karşı yeni bir yan etki tespit edilmedi.
Pfizer tarafından yürütülen güçlendiricilerle ilgili üçüncü bir aşama araştırması, üçüncü aşıdan sonra insanların %63.7'sinin yorgunluk yaşadığını, katılımcıların %48.4'ünün baş ağrısı ve %39.1'inin kas ağrısı bildirdiğini buldu. Bununla birlikte, reaksiyonların çoğu hafif veya orta derecedeydi. Pfizer ayrıca gençlerin güçlendiriciden etkilenme olasılığının daha yüksek olduğunu söyledi.
Hangi ülkeler destekleyici atışlara izin veriyor?
Birleşik Krallık'ta hükümet, kış aylarına girerken 50 yaşın üzerindeki herkese ve diğer savunmasız insanlara destek ürünleri sunacağını duyurdu . Almanya, Fransa ve Çek Cumhuriyeti, yaşlı veya savunmasız insanlar için benzer planlar açıkladı. İsrail'de, daha şimdiden 12 yaşındaki insanlara güçlendiriciler teklif ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütü, daha az gelişmiş ülkelerde aşı oranları yükselene kadar daha zengin ülkeleri destekleyici aşılar yapmaktan vazgeçmeye çağırdı. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus bu hafta başlarında yaptığı açıklamada, "Çoğu Afrika'da aşılama kapsamının %2'den az olduğu, birinci ve ikinci dozlarını bile almayan ülkeler var" dedi.
"Ve güçlendiricilerle başlamak, özellikle sağlıklı popülasyonlara vermek gerçekten doğru değil."
Bu haber BBC'den Türkçeye çevrilmiştir. Haberin İngilizcesini okumak için tıklayın.
