Suriye'de Beşşar Esed rejiminin saldırısında babasını, şeker hastalığından da iki kardeşini kaybeden 12 yaşındaki Zekeriya Muhammed, evine ekmek götüre bilmek için okulu bırakıp demir atölyesinde çalışıyor.
Suriye'nin İdlib kentindeki yüz binlerce çocuk, 11. yılındaki iç savaşın yol açtığı yoksulluk, güvenlik ve barınma sorunları ile eğitim imkanlarının yetersizliği gibi sorunlarla mücadele ediyor. Okul yaşında çalışmak zorunda kalan Zekeriya Muhammed günün çoğu saatini atölyede demir işlemeyle geçirdiğini söyledi.
Muhammed, Esed rejiminin saldırıları sonrası Halep'in güneyin batısındaki Han Tuman köyünden göç ederek İdlib'in kuzeyindeki Dana ilçesindeki bir kampa sığındıklarını belirtti.
Anneannesi ve 10 yaşındaki erkek kardeşiyle birlikte yaşayan küçük Muhammed, "Şoförlük yapan babam Esed rejiminin düzenlediği hava saldırısında öldü. İki kardeşim de şeker hastalığı nedeniyle öldü." dedi.
Annesinden de haber alamadıklarını ifade eden Muhammed, "Kardeşim ve yaşlı anneannemin geçimini sağlamak için okulu bırakıp çalışmak zorunda kaldım." şeklinde konuştu.
Muhammed, "Günün büyük bölümünü atölyede demir işleyerek geçiriyorum. Ustam, atölyeye alışveriş yapmaya giderken beni de götürüyor. Günün sonunda atölyeyi ve ekipmanları temizliyorum. Her şeyi yerine yerleştiriyorum." ifadelerini kullandı.
Muhammed, iş yerinde kazandığı parayla, yaşadığı çadıra gitmeden önce büyükannesinin söylediği ev ihtiyaçlarını alıyor.
Amcası ve halasının ara ara kendilerine yardım ettiklerini belirten Muhammed, "Hayat pahalığı ve zorlu yaşam koşulları nedeniyle geçinemiyoruz. Annemi çok özledim. Keşke yanımda olsaydı. Her akşam çadıra döndüğümde onu görebilseydim." diye konuştu.
Tek isteği Esed rejimin saldırılarının bitmesi ve köyüne geri dönmek olan Muhammed'in, "Ben, eğitim hakkımdan mahrum kaldım. Yaptığım iş çok zor. Ama küçük kardeşimin eğitimine devam etmesi için ısrarcı olacağım." dedi
İdlib'deki durum
Türkiye, Rusya ve İran arasında 45 Mayıs 2017'de gerçekleşen Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu.
Ancak rejim ve İran destekli teröristler, Rusya'nın hava desteğiyle 4 bölgeden 3'ünü ele geçirip İdlib'e yöneldi. Türkiye, Eylül 2018'de Rusya ile ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı.
Rusya ve rejim güçleri, Mayıs 2019'da tüm bölgeyi ele geçirmek için operasyonlara başladı ve İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde çok sayıda büyük yerleşimi ele geçirdi. Son olarak Türkiye ve Rusya arasında 5 Mart 2020'de Moskova'da yeni bir mutabakat sağlandı.
Rejim güçlerinin zaman zaman ihlal ettiği ateşkes büyük ölçüde korunuyor. 20172020 döneminde yaklaşık 2 milyon sivil, Rusya ve rejim güçlerinin saldırılarında Türkiye sınırına yakın bölgelere göç etmek zorunda kaldı.
