Vatandaşlar Alo Fetva Hattı'na akın etti. Tarım ve Orman Bakanlığı, taklit ve tağşiş yapılmış, sağlığı riske atabilecek gıdaların listesini güncelledi ve bu listeye domuz eti bulunduğu gerekçesiyle Türkiye'nin ünlü restoran zinciri Köfteci Yusuf da eklendi. Bu gelişmelerin ardından, Köfteci Yusuf’tan yemek yiyen vatandaşlar, Diyanet’in Alo Fetva hattına adeta telefon yağdırarak “Bilmeden domuz eti yemek günah mı?” sorusunu yöneltti.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, Köfteci Yusuf'un Bursa Yenişehir’deki iki şubesinde gerçekleştirilen denetimlerde köfte ve dana eti döner ürünlerinde domuz etine rastlandı. Bu tespit, ünlü restoran zincirinin “Sağlığı Tehlikeye Düşürecek Gıdalar” listesine dahil edilmesine neden oldu.
Köfteci Yusuf’tan gelen resmi açıklamada ise ürünlerde domuz eti kullanılmadığı, numune alma işlemleri sırasında yapılan teknik hataların analiz sonuçlarını yanıltmış olabileceği ifade edildi. Şirket, 280 şubesi ve 12 bin çalışanıyla Türkiye genelinde hizmet verdiklerini, bu boyutta bir tağşişin mümkün olmadığını belirterek iddiaları reddetti.
Buna karşın, sosyal medyada ve kamuoyunda geniş yankı uyandıran bu haber, vatandaşları derinden etkiledi. Domuz eti iddialarının ardından çok sayıda vatandaş, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Alo Fetva hattına başvurarak, birkaç soruya yanıt aradı. Peki, bilmeden domuz eti yemek günah mı? İşte o sorular ve cevapları...
İSLAM DİNİNE GÖRE HANGİ HAYVANLARIN ETİ YENMEZ?
Etlerinin yenmesinin haram olduğunda görüş birliği bulunan hayvanlar şunlar:
a) Domuzun haram olduğu, Kur'ân’ın açık hükmüyle sabittir (el-Mâide, 5/3). Kur'ân’da ismi anılarak yasaklanan tek hayvan domuzdur. Kur'ân’da sadece domuzun etinin haramlığından söz edilse de İslâm âlimleri, En‘âm sûresinin 145. âyetinde geçen “rics” ifadesi ile A‘râf sûresi 157. âyetindeki “... onlara pis ve murdar olan şeyleri haram kılar.” ifadelerini birlikte değerlendirmişler ve domuzun her şeyinin haram olduğunu belirtmişlerdir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 6/133).
b) Allah’tan başkası adına kesilen hayvanların etlerinin haram olduğu da yine Kur'ân’ın hükmüne dayanır: “(Kesim sırasında) üzerine Allah’ın adı anılmayan hayvanların etlerini yemeyin.” (el-En'âm, 6/121). Bu ilke, İslâm’ın tevhid akidesine verdiği önemin ve şirke karşı aldığı kesin tavrın bir göstergesidir.
c) Dinî usullere uygun olarak kesilmemiş veya kendiliğinden ölmüş olan hayvanın etinin haram olduğu da yine Kur'ân’ın açık hükmüne dayanır: “Allah, size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı.” (el-Bakara, 2/173); “Ölmüş hayvan, kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına boğazlanan; (henüz canı çıkmamış iken) kestikleriniz hariç olmak üzere boğulmuş, darbe sonucu ölmüş, yüksekten düşerek ölmüş, boynuzlanarak ölmüş ve yırtıcı hayvan tarafından parçalanmış hayvanlar ile (tazim amacı ile) dikili taşlar üzerinde boğazlanan hayvanlar size haram kılındı.” (el-Mâide, 5/3).
Yukarıda zikri geçenler dışında kurt, aslan, kaplan gibi köpek dişleriyle; doğan, şahin, kartal gibi pençesiyle avlanan hayvanlar ile sinek, örümcek, akrep gibi haşeratın yenilmesi İslâm âlimlerinin çoğunluğuna göre caiz görülmemiştir.
TİCARİ AMAÇLA DOMUZ YETİŞTİRMEK CAİZ Mİ?
Dinimiz, insanı maddî ve manevî zararlardan korumak için birtakım kurallar koymuş; bu amaçla necis, kötü ve zararlı olan şeyleri yasaklamış; temiz, güzel ve faydalı olanları da helal kılmıştır (el-Bakara, 2/168, 173; el-A‘râf, 7/157). Kur’ân-ı Kerîm’de, “Allah, size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı…” (el-Bakara, 2/173; el-Mâide, 5/3; el-En‘âm, 6/145; en-Nahl, 16/115) buyrularak domuzun necis olduğu ve etinin de haram kılındığı açıkça ifade edilmiştir. Her ne kadar bu âyet-i kerîmelerde, domuzun etinin haram kılındığından söz edilmiş ise de En‘âm sûresinin 145. âyetinde geçen “rics” kelimesi ile A‘râf sûresinin 157. âyetinde yer alan “(Allah) onlara pis ve murdar olan şeyleri haram kılar.” ifadelerini birlikte değerlendiren İslâm âlimleri, domuzun sadece etinin değil bütün cüzlerinin necis olduğunu ifade etmişlerdir (Kâsânî, Bedâʾi, 5/142, 305).
Hz. Peygamber (s.a.s.), içki, leş, put ve domuzun satımının Allah ve Resûlü tarafından kesinlikle yasaklandığını bildirmiştir (Buhârî, Büyûʽ, 112 [2236]; Müslim, Müsâkât, 71 [1581]).
Konuyla ilgili bu âyet ve hadislere dayanan İslâm âlimleri; domuzun Müslümanlar açısından mütekavvim (dinin mal kabul edip haram kılmadığı) bir mal olmadığını, mal olmayan bir şeyin Müslümanın mülkü olamayacağı gibi akde de konu olamayacağını, bu sebeple satışının geçersiz, ticaretinin haram olduğunu söylemişlerdir (Kâsânî, Bedâʾi, 5/142, 305; Mevsılî, el-İhtiyâr, 2/23; İbn Abdilber, el-Kâfî, 2/675; İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid, 3/146). Buna göre domuzun yetiştirilmesi de satılması da haramdır. Dolayısıyla domuz üretimi veya ticaretinden elde edilen kazanç da haramdır.
BİLMEDEN DOMUZ ETİ YEMEK GÜNAH MI?
Alo Fetva, bu soruya şu yanıtı verdi:
"Bilmeden yenilmesinin vebali yok, günahı yok. Dikkat etmek lazım, araştırmak lazım. Güvenilir olduğu için yiyorduk, bizim bir bilgimiz olmadığı için günahı yok. Bilmeden yediğimiz için de Allah'tan af isteyeceğiz"
