Uzun süredir staj ve çıraklık mağduriyeti kördüğüm haline dönüştü. Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı olanlar düzenlemenin kendilerini de kapsamasını istiyor. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “Bunlar bir çalışan değil, öğrencidirler” diyerek kapıyı kapatmıştı. Nitekim Cumhurbaşkanı Erdoğan da 28 Aralık günü yaptığı açıklamada çıraklık ve stajyerlerin durumuna değinmedi. Buna göre staj sigortası EYT kapsamında sayılmayacaktı.
Seçime bir hafta gibi bir süre kaldı ve iktidar kanadından staj ve çıraklık konusunda daha ılımlı açıklamalar gelmeye başladı.
SİGORTA SİSTEMİ İŞ AKDİNE DAYANAN BİR SİSTEM
Staj ve çıraklığın EYT’ye dahil olup olmayacağına ilişkin Bilgin, şu açıklamayı yaptı:
“Sigorta sistemi iş akdine dayanan bir sistem. Yani siz buraya genç bir arkadaşımız staj için geldiği zaman onunla bir iş akdi yapıyor musunuz? Yok. İş akdi yaparsanız sigorta kaydı yaparsınız işe alırsınız. Staj yaptığı için de devlet staj sürecinde onu korumak için sağlık sigortası veriyor. Diğeri ise sosyal sigorta sistemi ile emeklilik sigortasını kapsayan bir şey. İkisini birlikte kapsayan bir şey. Sağlık sigortası stajda farklı bir şey. Dolayısıyla o eğitimin bir parçasıdır. Onu diğeriyle karıştırmamak lazım.” dedi.
Staj ve çıraklıklık konusunu kesin bir dille kabul etmeyen Bakan Bilgin'in son olarak yaptığı açıklama kafalarda büyük bir soru işareti oluşturdu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, staj ve çıraklık konusunda açıklama yaptı. #StajSskBaslangiciOlsun pic.twitter.com/8HMY5zaaEd
— İşçi Haber (@iscihaber) May 2, 2023
Staj ve çıraklık konusunda muhalefet ise vaatler vermeye devam ediyor. Her konuşmalarında stajın sigorta başlangıcı olacağını belirtiyor.
KEMAL KILIÇDAROĞLU: "EMEKLİLİKTE ÇIRAKLIK VE STAJ MAĞDURİYETİNİ ÇÖZECEĞİM"
"Staj ve çıraklık sorununu çözeceğim. Çalıştınız, kazandınız prim yatırtmadılar, borçlanma imkanı getireceğim hiç merak etmeyin. " diyerek seçimleri kazandığı takdirde staj mağduriyetini çözeceği yönünde sözler verdi.
AĞBABA: "1,5 MİLYON ÇALIŞANIN YAŞADIĞI BU MAĞDURİYETE SON VERİLMELİDİR"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihi emeklilikte başlangıç olarak kabul edilmemesinin yarattığı mağduriyete dikkat çekti. Ağbaba; "ülkemizde aday çırak ve stajyer olarak bugün çalışma yaşamında olan yaklaşık 1,5 milyon kişi bulunmaktadır. Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihi emeklilikte başlangıç olarak kabul edilmemesi, stajyer ve çırakların emeklilik hakkının ertelenmesine hatta emekli olamamasına neden oluyor. Meclis açıldığında buna mağduriyetin giderilmesi için gerekli çalışmaları hayata geçireceğiz’’ dedi.
1,5 MİLYON STAJYER VE ÇIRAK MAĞDURİYET YAŞIYOR
Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihi emeklilikte başlangıç olarak kabul edilmediğinden, stajyer ve çırakların emeklilik tarihi uzamaktadır. Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilere ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanmaktadır. 5510 sayılı yasanın 38. Maddesine göre; çırak ve stajyerler ilk işe başladıkları tarihte uzun vadeli sigorta kolları kapsamına alınmamaktadır.
5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununun 41. Maddesinde sigortalıların borçlanabileceği süreler belirtilirken doğum, askerlik, doktora ve uzmanlık öğrenimi, avukatlık stajı, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri gibi süreler borçlanma kapsamına dâhil edilmiş, aday çıraklık, çıraklık veya staj süreleri bu sürece dahil edilmemiştir. Bu durumda çalışma yaşamında bulunan stajyer ve çıraklar emekli olabilme noktasında ciddi mağduriyet yaşamaktadır.
Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihleri sigorta başlangıcı olarak kabul edilmelidir
Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihlerinin emeklilikte sigorta başlama tarihi olarak kabul edilmemesi bu kişilerin mağduriyetine sebep olmaktadır. Ayrıca geriye dönük borçlanma hakkının da tanınmaması mağduriyeti bir kat daha arttırmaktadır. Bu kişiler 08.09.1999 öncesi sigortalı olmaları durumunda hem ETY mağduru hem de ilk işe başlangıçları sigorta başlangıcı olarak kabul edilmediğinden emeklilikte, kademeli emeklilik sistemi ile ikinci kez mağdur olmalarını doğurmaktadır. Yapılacak bir düzenleme ile stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihleri sigorta başlangıcı olarak kabul edilmelidir.
Meclise bu mağduriyetin giderilmesi için kanun teklifimizi verdik. Lakin iktidar yetkilileri bu konuyu gündeme dahi almadılar. Meclis açıldığın stajyer ve çırakların mağduriyetlerinin giderilmesi için mecliste tekrar çalışmalarımızı hızlandıracağız.
ÖZEL'DEN STAJ MAĞDURİYETİNE DESTEK
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel staj ve çıraklık mağdurlarına destek verdi.
CHP Manisa Milletvekili ve Grup Başkanvekili Özgür Özel katıldığı televizyon programında staj ve çıraklık mağdurlarına destek verdi. Özel, “Çocuk yaşta çalışmış, çocuk yaşta sigortalanmış, çocuk yaşta primi yatmış, emekliliğe sayılmıyor. Çıraklık ve staj mağdurlarının sorunlarını çözeceğiz” dedi.
Sigortalı çalışmışlar, devlet gözetiminde çalışmışlar. Hak kayıpları var.
— Özgür Özel (@eczozgurozel) November 21, 2022
Bir yasal düzenlemeye ihtiyaç var, tam da zamanıdır...#StajSskBaşlangıcıOlsun pic.twitter.com/Paqrn62CXY
